Գլխաւոր Էջ

Ազատ հանրագիտարան, որ կրնայ խմբագրուիլ ոեւէ անհատի կողմէ։

Ներկայիս ունինք 12 177 արեւմտահայերէն յօդուած։

Ամսուան Յօդուածը

Ձայնալարերը կը գտնուին խռչափողին խռչակին (larynx) մէջ։

Խռչափողը ունի երկու իսկական ձայնալարեր (true vocal cords), որոնք կը գտնուին խռչափողին սկիզբը: Անոնք ունին հորիզոնական դիրք, կապուած են խռչափողի յառաջամասին եւ յետնամասին: Անոնք կը շարժին կամովին խռչափողի ներքին մկաններու պրկումներով՝ ուղեղէն եկած հրահանգներուն համաձայն, եւ կ'արտադրեն զանազան ելեւէջներով եւ ուժգնութեամբ ձայներ:

Տղամարդիկ եւ կիներ ունին տարբեր չափի ձայնալարեր: Անոնք աւելի մեծ են տղամարդոց մօտ, քան՝ կիներուն: Չափահաս տղոց մօտ անոնք կ'ըլլան մօտաւորապէս 17-25 մմ. երկարութեամբ, իսկ չափահաս կիներուն մօտ՝ մօտաւորապէս 12.5-17.5 մմ.:

Անոնք կազմուած են ճերմակ շարակցական (connective tissue) թելերէ եւ շրջապատուած են բարակ թաղանթային ծալքով:

Իսկական ձայնալարերուն միջեւ եղած բացութիւնը կը կոչուի ձայնաճեղք (glottis): Ներքին մկանները կը ծառայեն․․․ Աւելին⇒

Արդեօք Գիտէ՞ք

․․․ որ Մարիա Ճէյքըպսըն, 1954-ին, Լիբանանի կառավարութեան կողմէն պարգեւատրուած է «Պատուոյ ոսկի շքանշան»-ով:
․․․ որ Ալերսէ Միլենարիօ Փաթականիի նոճի տեսակի ծառ մըն է, որ կը գտնուի Չիլիի մէջ: Կ'ենթադրուի, որ անիկա 5000 տարուան ծառ մըն է, եւ հետեւաբար` աշխարհի ամէնէն ծեր ծառը:
․․․ որ Բեթղեհէմի Սուրբ Ծննդեան տաճարը կառուցուած է այն Այրի վրայ, ուր ծնած է Յիսուս։ Բուն այրին մէջ կը գտնուի Յիսուսի ծնած տեղը եւ մսուրը։
․․․ որ մեղրահաւը աշխարհի ամէնէն փոքրիկ թռչունն է։ Ան ունի 6 սմ մեծութիւն եւ կը կշռէ 2 կրամ:
․․․ որ մարսողութիւնը կը սկսի արդէն բերանի խոռոչէն։

Նախագիծեր

Ի՞նչ է Ուիքիփետիան

Ուիքիփետիան ազատ բովանդակութիւն ունեցող, անվճար եւ բազմալեզու առցանց հանրագիտարանային նախագիծ է, որ կը հովանաւորուի Ուիքիմետիա Հիմնադրամին կողմէ։

Ուիքիփետիա անունը կազմուած է «Ուիքի» բառէն (համագործակցաբար կայքէջեր ստեղծելու յատկացուած գործիքի անուն, ինչպէս նաեւ՝ հաուայեան լեզուով «արագ» բառը) եւ յունարէն «էկիքլոփետիա» (հանրագիտարան) բառին «փետիա» (յունարէն լեզուով՝ կրթութիւն) մասէն։

Ուիքիփետիա նախագիծը ստեղծուած է 2001-ի Յունուարին, Ճիմմի Ուէյլզի եւ Լէրի Սէնկըրի կողմէ։ Հանրագիտարանը կը պատկանի Ուիքիմետիա Բարեգործական Հիմնադրամին, որ նուիրատուութիւններէ գոյացած հասոյթը կը յատկացնէ Ուիքիփետիայի եւ այլ քոյր նախագիծերու զարգացման։ Հանրագիտարանին երեսուն միլիոնէ աւելի յօդուածները, որոնց շարքին՝ 11071-է աւելի արեւմտահայերէնով յօդուածները ստեղծուած են կամաւոր խմբագիրներու կողմէ։

1 Ապրիլ 2019-էն սկսեալ Արեւմտահայերէն Ուիքիփետիան ունի իր առանձին հարթակը։

Ամսուան Իրադարձութիւնները

Մեծի Տանն Կիլիկիոյ Կաթողիկսութեան «Խաչիկ Պապիկեան» հրատարակչական հիմնադրամի 17-րդ հատորը լոյս տեսաւ Կաթողիկոսարանի տպարանէն։ Հատորին խորագիրն է «Armenian Cultural Genocide» (A Contribution For The Typification Of Cultural Genocide As An International Crime). հեղինակն է ուրուկուէյցի Օսքար Լոփէզ Կոլտարսենան
Իտալիոյ «Թութոսփորթ»-ը ընտրեց Եւրոպայի 2024-ի լաւագոյն երիտասարդ ֆութպոլիստը: Պարսելոնայի ֆութպոլիստ Լամին Եամալի շնորհուեցաւ լաւագոյն երիտասարդ մարզիկի տիտղոսը:
Հռոմի Սուրբ Թովմա Աքուինացիի անուան քահանայապետական համալսարանին մէջ, 18-19 Նոյեմբեր, տեղի ունեցաւ միջազգային համաժողով՝ նուիրուած Արցախի մշակութային ժառանգութեան պահպանութեան։ Անիկա կը կրէր «Սրբազան հողեր, ընդհանուր տեսլական» խորագիրը («Sacred Grounds, Shared Vision»)։