Cabo Verde
Nagsasabtan: 15°55′N 23°55′W / 15.917°N 23.917°W
Ti Cabo Verde (Portuges: Cabo Verde, panangibalikas: [ˈkabu ˈveɾdɨ]), opisial a ti Republika ti Cabo Verde, ket ti maysa a purpuro ken pagilian ngai sla iti tengnga a Taaw Atlantiko, a buklen dagiti sangapulo a bulkaniko nga isla nga agraman iti naitiptipon a kalawa ti daga iti agarup a 4,033 kuadrado kilometro (1,557 sq mi).[11] Mabirukan dagitoy nga isla iti pagbaetan ti 600 aginggana iti 850 kilometro (320 aginggana iti 460 nautika milia) iti laud ti Cap-Vert a mabirukan iti akinlaud unay a punto ti kontinental nga Aprika. Ti is-isla Cabo Verde ket mangbukel iti parte ti ekorehion ti Macaronesia, a kakyogna ti Azores, ti Is-isla Canaria, Madeira, ken Is-isla Salbahe.
Republika ti Cabo Verde | |
|---|---|
 Wagayway
 Kayarigan
| |
Napili a pagsasao:
| |
| Nailian a kanta: Cântico da Liberdade (Portuges) (Ilokano: "Kanta ti Wayawaya") | |
  | |
| Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Praia 14°55′N 23°31′W / 14.917°N 23.517°W |
| Opisial a sasao | Portuges[1] |
| Mabigbig a nilian a sasao | Kreol ti Cabo Verde[1] |
| Relihion |
|
| Nagan dagiti umili | Cabo Verdiano[3] |
| Gobierno | Unitario a semi-presidensial a republika[4] |
• Presidente | José Maria Neves |
• Kangrunaan a Ministro | Ulisses Correia e Silva |
| Lehislatura | Nailian nga Asemblia |
| Pannakabukel | |
• Wayawaya manipud iti Portugal | 5 Hulio 1975 |
| Kalawa | |
• Dagup | 4,033 km2 (1,557 sq mi) (Maika-166) |
• Danum (%) | bassit laeng |
| Populasion | |
• Karkulo idi 2018 | [5][6] (Maika-172) |
• Densidad | 123.7/km2 (320.4/sq mi) (Maika-189) |
| GDP (PPP) | Karkulo idi 2019 |
• Dagup | $4.323-bilion |
• Tunggal maysa a tao | $7,728[7] |
| GDP (nominal) | Karkulo idi 2019 |
• Dagup | $2.042-bilion |
• Tunggal maysa a tao | $3,651[7] |
| Gini (2015) |  42.4[8]kalalainganna |
| HDI (2019) |  0.665[9]kalalainganna · Maika-126 |
| Kuarta | Eskudo ti Cabo Verde (CVE) |
| Sona ti oras | UTC–1 (CVT) |
• Kalgaw (DST) | UTC–1 (saan a mapalpaliiw) |
| Pormat ti petsa | aa/bb/tttt |
| Pagmanehuan | kanawan |
| Kodigo ti panagtawag | +238 |
| Kodigo ti ISO 3166 | CV |
| TLD ti internet | .cv |
Saan a natagtagitao ti purpuro ti Cabo Verde aginggan aidi maika-15 a siglo, idi naduktalan dagidi eksplorador a Portuges ken sinakupda dagiti isla, ken nakapundaran daytoy iti immuna a pagtaengan dagiti Europeano iti tropiko. Gapu ta mabirukan dagiti isla ti Cabo Verde iti nasayaat a lokasion tapno agpapel iti panagtagilako ti aadipen iti Atlantiko, nagbalin a narang-ay ti Cabo Verde idi las-ud ti maika-16 ken maika-17 a siglo, ken nakaaw-awis kadagiti negosiante, dagiti korsario, ken dagiti pirata. Napakapsut ti ekonomiana idi maika-19 a siglo gapu ti supresion ti panagtagilako ti aadipen iti Atlantiko, ken adu kadagiti nagtagtagitao iti daytoy ket ket immalisda iti dayta a paset ti panawen. Nupay kasta, nagin-inut a rimmang-ay ti ekonomia ti Cabo Verde babaen ti panagbalinna a kas nangruna a sentro ti komersio ken naserbi a pagsardengan a punto iti igid ti nangruna a dalan ti panaglayag ti barko. Idi 1951, nainkorporado ti Cabo Verde a kasmaysa a ballasiw-taaw a departamento ti Portugal, ngem dagiti nagtataeng iti daytoy ket nagtultuloyda a nagkampania para iti wayawaya, a nagun-odda met idi 1975.
Manipud kadagidi nasapa a tawen ti 1990, natalinaayen ti Cabo Verde a representatibo a demokrasia, ken nagtultuloy a kas maysa kadagiti kadur-asan ken demokratiko a pagilian ti Aprika. Gapu ti kaawan dagiti masna a rekurso, ti agdurdur-as nga ekonomiana ket kaaduan a naibatay iti serbisio, nga addaan iti maysa a pannakaipatengnga iti turismo ken gangganaet a pangipuonan. Ti populasionna ket agarup a 550,000 manipud idi tengnga ti 2019 ken kaaduan kadagitoy ket aglalaok a kaputotan ti Aprikano ken Europeano, ken kaaduan a Romano Katoliko, a mangipaltiing ti legado ti turay ti Portuges. Adda met dagiti adu a komunidad ti diaspora ti Cabo Verdiano iti ballasiw iti lubong, a naipangpangruna iti Estados Unidos ken Portugal, ken ad-adu ngem dagiti agtataeng kadagiti isla. Ti Cabo Verde ket estado a kameng ti Kappon ti Aprika.
Etimolohia
urnosenNanaganan ti pagilian manipud iti peninsula ti Cap-Vert, iti aplaya ti Senegal.[12] Ti nagan met a "Cap-Vert", ket nagtaud manipud iti "Cabo Verde" ("berde a rawis") iti pagsasao a Portuges, ti nagan ti rawis nga inted dagiti eksplorador a Portuges idi 1444, sakbay dagiti tawen a naduktalanda dagiti isla.
Idi 24 Oktubre 2013, ti delegasion ti pagilian iti Nagkaykaysa a Pagpagilian ket nangibagbaga a dagiti sabali a pagilian ket saanda koman nga agusar iti "Cape Verde" wenno dagiti sabali a patarus ti "Cabo Verde" akasparte ti opisial a naganna: amin dagiti pagilian ket naskenda koma nga agusar iti "Republika ti Cabo Verde" a kas ti opisial a nagan ti pagilian.[11][13] Nagus-usar dagiti agsasao iti Ingles iti nagan a "Cape Verde" para iti purpuro ken, manipud iti wayawayana idi 1975, para iti pagilian. Idi 2013, inkeddeng ti gobierno ti Cabo Verde a manipud iti daytan ket agusaren iti Portuges a nagan iti "Cabo Verde" para kadagiti opisial a panggep, a mairaman ti Nagkaykaysa a Pagpagilian, uray no agsasao wenno agsursurat iti Ingles.
Dagiti nagibasaran
urnosen- ^ a b "Constituição da República de Cabo Verde" (PDF). International Committee of the Red Cross databases on international humanitarian law (iti Ingles). Article 9. Naiyarkibo (PDF) manipud iti kasisigud idi 12 Marso 2017. Naala idi 11 Marso 2017.
- ^ "Cabo Verde – Religion". Encyclopedia Britannica.
- ^ John Kerry (8 Hulio 2014). "On the Occasion of the Republic of Cabo Verde's National Day". U.S. Department of State. Naala idi 11 Hulio 2014.
On behalf of President Obama and the people of the United States, I send best wishes to Cabo Verdeans as you celebrate 39 years of independence on July 5.
- ^ Neto, Octávio Amorim; Lobo, Marina Costa (2010). "Between Constitutional Diffusion and Local Politics: Semi-Presidentialism in Portuguese-Speaking Countries". APSA 2010 Annual Meeting Paper (iti Ingles). Social Science Research Network. SSRN 1644026.
- ^ ""World Population prospects – Population division"". population.un.org. United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Naala idi Nobiembre 9, 2019.
- ^ ""Overall total population" – World Population Prospects: The 2019 Revision" (xslx). population.un.org (custom data acquired via website). United Nations Department of Economic and Social Affairs, Population Division. Naala idi Nobiembre 9, 2019.
- ^ a b "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org (iti Ingles).
- ^ "GINI index" (iti Ingles). World Bank. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 20 Disiembre 2013. Naala idi 16 Hunio 2021.
- ^ Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF) (iti Ingles). United Nations Development Programme. 15 December 2020. pp. 343–346. ISBN 978-92-1-126442-5. Naala idi 16 Disiembre 2020.
- ^ "People and Society – Cape Verde" (iti Ingles). Naala idi 27 Agosto 2017.
- ^ a b Tanya Basu (12 Disiembre 2013). "Cape Verde Gets New Name: 5 Things to Know About How Maps Change". National Geographic (iti Ingles). Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 13 Disiembre 2013. Naala idi 12 Disiembre 2013.
- ^ Lobban, p. 4 Naiyarkibo 25 Enero 2016 iti Wayback Machine
- ^ "Cabo Verde põe fim à tradução da sua designação oficial" [Ipatinggan ti Cabo Verde iti patarus ti opisial a designasionna] (iti Portuges). Panapress. 31 Oktubre 2013. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 17 Disiembre 2013. Naala idi 17 Disiembre 2013.
Bibliograpia
urnosen- Pim, J.; Pierce, C.; Watts, A. B.; Grevemeyer, I.; Krabbenhoeft, A. (5 Mayo 2008). "Crustal structure and origin of the Cape Verde Rise" (PDF). Earth and Planetary Science Letters. 272 (1–2): 422–428. Bibcode:2008E&PSL.272..422P. doi:10.1016/j.epsl.2008.05.012. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 6 Enero 2011.
- Carling, Jorgen (2004). "Emigration, Return and Development in Cape Verde: The Impact of Closing Borders". Population, Space and Place. 55 (10): 113–132. doi:10.1002/(SICI)1097-4679(199901)55:1<117::AID-JCLP12>3.0.CO;2-A. PMID 10100838.
- Ramalho, R.; Helffrich, G.; Schmidt, D.; Vance, D. (2010). "Tracers of Uplift and Subsidence in the Cape Verde Archipelago". Journal of the Geological Society. 167 (3): 519–538. Bibcode:2010JGSoc.167..519R. CiteSeerX 10.1.1.173.3419. doi:10.1144/0016-76492009-056. S2CID 140566236.
Dagiti akinruar a silpo
urnosen
Dagiti midia a mainaig iti Cabo Verde iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Cabo Verde manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)
Wikimedia Atlas iti Cape Verde- Cabo Verde iti Curlie (iti Ingles)