Sun Yat-sen
Ni Sun Yat-sen (12 Nobiembre 1866 – 12 Marso 1925)[1] ket maysa idi nga Insik a rebolusionario ken ti immuna a presidente ken nangbangon nga ama ti Republika ti Tsina ("Nationalista a Tsina"). A kas ti nangiyuna a pionero ti Republika ti Tsina, ni Sun ket naibagbaga a kas ti "Ama ti Pagilian" iti Republika ti Tsina (ROC), ken ti "nangiyuna ti demokratiko a rebolusion" idiay Republika ti Tattao ti Tsina. Ni Sun ket nangipapel ti kangrunaan apapel ti panakatnag ti Qing a Dinastia idi las-ud ti Doble a Sangapulo a Rebolusion. Uray no isu ket adda idi idiay St. Louis, Missouri ,[2] isu ket naidutokan nga agserbi a kas ti presidente ti Probisional a Republika ti Tsina, idi nabangon idi 1912. Isu pay ket kimmadduaan idi a nangbangon ti Kuomintang (KMT), a nagserserbi a kas ti immuna a daulona.[3] Ni Sun ket isu idi ti nagikaykaysa a pigura iti kalpasan ti Imperial a Tsina, ken agtultuloy a naisangsangayan kadagiti maika-20 a Siglo nga Insik a politiko para iti panagraraem ti tattao manipud kadagiti dua a bangir ti Ilet ti Taiwan.
| Sun Yat-sen | |
|---|---|
孫文 / 孫逸仙 | |
 | |
| Probisional a Presidente ti Republika ti Tsina | |
| Nagakem 1 Enero 1912 – 10 Marso 1912 | |
| Bise Presidente | Li Yuanhong |
| Sinaruno ni | Yuan Shikai |
| Premier ti Kuomintang ti Tsina | |
| Nagakem 10 Oktubre 1919 – 12 Marso 1925 | |
| Inunaan ni | Isu (a kas ti Premier ti Partido ti Insik a Rebolusionario) |
| Sinaruno ni | Zhang Renjie (a kas ti mangipangulo) |
| Dagiti bukod a salaysay | |
| Naiyanak | 12 Nobiembre 1866 Xiangshan, Guangdong, Tsina |
| Natay | 12 Marso 1925 (tawen 58) Beijing |
| Nakaipunpunan | Mausole ni Sun Yat-sen, Nanjing, Republika ti Tattao ti Tsina |
| Pakipagilian | Insik |
| Partido ti politika | Kuomintang |
| Dadduma a kumadduaan iti politika | Partido ti Insik a Rebolusionario |
| A(s)sawa | Lu Muzhen (1885–1915) Kaoru Otsuki (1903–1906) Soong Ching-ling (1915–1925) Chen Cui-fen (1892-1925) |
| Annak | Sun Fo Sun Yan Sun Wan Fumiko Miyagawa (b. 1906） |
| Alma mater | Kolehio ti Medisina ti Hong Kong para iti Insik |
| Trabaho | Pisiko Politiko Rebolusionario Mannurat |
| Pirma |  |
Urayno ni Sun ket naipanpanunotan a kas maysa kadagiti kalatakan a daulo ti moderno a Tsina, ti politikal a biagna idi ket ti agnanayon a panagsagsagaba ket kankanayon a idi panakatalaw.Kalpasan ti panagballigi ti rebolusion, isu ket kellaat a naiyetnag ti bileg iti kabarbaro a nabangon a Republika ti Tsina, ken nangidadaulo kadagiti nagsasaruno a rebolusionario a gobierno a kas maysa a panagikarit kadagiti mannakigubat a nagtengtengngel ti pagilian. Ni Sun ket saan a nagbiag a nakakita ti panagtitipon ti bileg ti partidona iti pagilian idi las-ud ti Akin-amianan nga Ekspedision. Ti partidona, a nangporma ti narasi a kumadduaan kadagiit Komunista, ket napisi kadagiti dua asangkatipunan kalpasan idi pimmusay. Ti kangrunaan a legado ni Sun ket ti panangrang-ayna ti politikal a pilosopia a tinawtawagan ti Tallo a Pamunganayan ti Tattao: nationalismo, demokrasia, ken ti panggedan ti tattao.[4]
Dagiti nagibasaran
urnosen- ^ inldaw a Singtao. Sabado nga edision. 23 Oktubre 2010. 特別策劃 paset A18. Sun Yat-sen Xinhai a rebolusion maika-100 nga anibersario nga edision 民國之父.
- ^ "Naisinsina a Kabibiag, Nadaddadael a Tagtagainep". Sentro para iti Asiano Amerikano a Midia. San Francisco, CA, USA: Sentro para iti Asiano Amerikano a Midia. 16 Mayo 2012. Naala idi 15 Septiembre 2012.
- ^ Derek Benjamin Heater. [1987] (1987). Ti Lubong tayo iti daytoy a Siglo. Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan. ISBN 0-19-913324-7, ISBN 978-0-19-913324-6.
- ^ Schoppa, Keith R. [2000] (2000). Ti Columbia a pagsurotan ti moderno nga Insi k a pakasaritaan. Unibersidad ti Columbia a Pagmalditan. ISBN 0-231-11276-9, ISBN 978-0-231-11276-5. p 282.
Dagiti akinruar a silpo
urnosen
Dagiti midia a mainaig ken ni Sun Yat-sen iti Wikimedia Commons
Dagiti inadaw a sasao a mainaig ken ni Sun Yat-sen iti Wikiquote (iti Ingles)
Dagiti obra a mainaig ken ni Sun Yat-sen iti Wikisource (iti Ingles)
 | Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |