Vikipedi, kullanıcıları tarafından ortahlaşa bolarak kibisi dilde hadirlanan, azat, tölavsız bir döyömağ biliğidir.Wiki uygulayımbilimi kullanılarak hadirlanmaktadır. Uzarlı alışlar yapuldığı için heçbir zaman tekmillenmiyecektir.Kurmahlarından Jimmy Wales Vikipedi'yi, "Dunya üstündeki har adama gendi dillerinde, en üst kalitede kumuşsuz bir bilgilik yaratma ve yayılma ömgakı" bolarak tanımlamaktadır.
Sözün Esnahı
edit
Vikipedi sözu, viki ve pedi sözlerinin birlaşımınden oluşur. Viki, Hawaii dilindeki "wiki wiki" (tez veya bilgi için) sozunden töratülmüştür. Pedi ise, Antik Yunan Kulturasında "kaplavçu kultura tıyuv metodu" menesine kelen paideia sözünden kelmektedir [1].
Özdek eni
editTekli bolarak anlıh an Angliyaca Vikipedi'de 2,6 milyon özdek, Germaniyaca Vikipedi'de 839 bin tekli özdek ve Kırımçakça Vikipedi'de tügalrak 73 özdek tabulmaktadır. 250 dilde bolan Vikipedi'nin 24 bürtüğünde 50, 000'den artıh özdek bardır. Germaniyaca Vikipedi'nin DVD sürümü de yayılmakta ve Angliyaca eşizlemesi ve yazılı eşizlemesinin da köndarılması aşıra pasuhlar tabulmaktadır. Vikipedi dunyanın köp yayılan av şaharçehlerinden biri turuşuna barmıştır ve Alexa'ya kora dunyanın köp artıh konahlıh bolan 9'uncu av şaharçehidir. Kibisi yanları, kayrı şaharçehler tarafından yaravlı veya yaravsız bolarak kullanılmaktadır.
Bilgilerin eminliği
editVikipedi'nin eminliği ve inamlıhı aşıra talaşmalar bardır ve şaharçeh yıyın bolarak vandalizme maruz tabulmaktadır. Özdeklerin tenşi bolmayan kalitesi, tekmillerin kuvuvsuzluğu, ömgak yanhılışlıhları ve bilgilerin könülüğü üzerine talaşlar neginça uza etmektedir. Berilen bilgiler ara sıra uygan tabulmamış ve soruvlanabilir bolabilir, çoharahları eksik bolabilir. Ançah 2005 yılında kıluvçu bir ekspediciyada, Angliyaca Vikipedideki "bilgiler üzerine" girdilerin könülüğü Britannica Bilgiliği ilen ten düzeyde tabulmuştur. Encyclopædia Britannica Inc. ise ekspediciyanın yal kazanmış unglu üniversitet üvratüvçülar tarafından anıklandığını belgirterek ekspediciyada yanhılışlıh bulmuştur.
Vikipedinin özellikleri
editVikipedi, koluvçuların ortahlaşa çalışması ilen ve heman heman barçanın av şaharçehine yetişip tekmiliyle yazılmaktadır. Vikipedi'ye bilgi eşiği eyleyebilmek için buvun bolmak tolhatı yohtur. Ançah buvun bolmanın, eylenen tekmillerin yazısını tutabilmek gibi faydaları bardır.
Vikipedi'nin ana sunucuları Amerika Birlaşih Hanlıhları’nın Florida eyaletindeki Tampa şehirinde, başka başlıca sunucuları ise Holandiya'nın Amsterdam, Franciya'nın Paris ve Tüşlük Kore'nin Seul şehirinde tobulmaktadır.
Vikipedi, "wiki" adlı bir programa kullanmaktadır. Bunun sebebiyle içeriği kibisi kişi tarafından uçuzca yazılabilmektedir. Konahlıhlar içeriğe üstalamada, alışmada ve çıharmada tobulanarak bilgiliği organizasiyaya boluşçu bolurlar. Bu koşulmalar bir kullanıcı tergavı biyimi bolmadan da eyleyebilmektedir. Bu sebeble de kibisi kişinin yanhı bir bilgi bolur bolmaz bunu özdeğe üstalayabilir, ançah bu vandalizme ve içerikle uyganlaşmamaya da sebeb berebilir.
Başka döyömav bilgiliği proyektlerinin artıhsı buvunluh keraktirir ve yalhızov bilüvçü kişilerin yazılarına yarav bermektedir: Stanford Encyclopedia of Philosophy, Nupedia, h2g2 ve Everything2 ve bunun gibi. Özga tuslu blgiliklerde Vikipedi gibi wiki kullanmaktadır. Başka bilgiliklerden ayrıhsı bolarak, Vikipedi GNU Azat Belgeleme Yetki Belgesi (GÖBL) kullanmaktadır.
Vikipedi'ye yazılan bilgilerin uyganlığı konusunda özga tuslu kınhırlar bardır. Bilgiler talaşılır, değerlendirilir ve içeriğe üstalması, alıştırılması veya kardaş bir proyekte aktarılma olması üzerine yarhular alınır. Vikipedi'nin ana kınhırlarından biri özdeklerin tarafsız bir minvalde, çoharahlarıyla birdan, olumlu ya da olumsuz bütün kıblasıyla sunulması gerektiğidir. Vikipedi, özdekleri tügal tarafsız ve könü bir minvalde sunmaya ve har dürlü bahını yansıtmaya işlavçudur. Özdekler kullanıcıların uçuzlukla anlavçulabileceği bir sunuş tigiminin (kiriş) ardan kayırıla kirerek, 2006 yılı itibariyle könülenebilecek ügütlerle sunulmalıdır.
Azat İçerik
editAvlah ve ortahlaşa yırtuvlanan proyekt bolarak, bütün koşların şarayat bolarak yazılması kayhırlıdır. Bolumda bir yapıtın yazuvçusu ol yazının bağdaştırma törasını elinde tabuldurur ve başka elanların bu yazıyı tekmillemesini ve aktarmasını sürünçaklamaz. Bu sebeple Vikipedi'deki özdekler GÖBL ile yazılmakta, ve har yazuvçu tüzümek törasından vazgeçmektedir. GÖBL, kibisi tüzümek azat saluvçu yetki belgesi gibi, yazılanın dağıtılmasını, kibik belgelerin çıhışını, ve kar mahsudlu kullanıma izin berir. Bu yetki belgesi privilegiya yanhıdan koşul aşkartuvçuların ten yetki belgesi ilen tekmiller eylemsine izin berir. Azat karamasına rağmen bilgiyi yazan kişi tüzümek törasına yesidir, ançah başka adamların bu bilgilerden faydalanmasına ve onaravçu izin bermektedir. Katılımcılar birdan artıh yetki belgesi de içeriklerine kullanabilirler, ya da kamu malı bolarak duyuru edebilirler.
Vikipedi'deki bedizlerin, avazların ve körüntü alıcı dosyalarının biyik bir artması GÖBL yetki belgesi ilen yetki belgesilendirilmemektedir. Otahlıh imlekleri, yır örnakları, habar fotoları ise Amerika Birlaşıh Hanlıhları şarayatlarına kora rast kullanım altında kullanılmaktadır. Böyle yanı sıra Creative Commons gibi GÖBL benzeri yetki belgesi alma metodları da bardır.
Tarafsızlık
editVikipedi'nin en kayhır politikalarından biri tarafsızlık politikasıdır. Vikipedi:Tarafsız bahın açısı yönergesi, Vikipedi'nin bunyat taşlarından birisidir. Özellikle talaşlı bütün konular, talaşmanın taraflarına tenşi mesafede kalınarak yazılmalıdır. Unutulmamalıdır ki Vikipedi bir ulusun, bölaka, takımın, sınıfın, dinin biliği değildir. Angliyaca Vikipedi'de Britanyalılar, Amerikalılar, Kanadalılar, İrlandalılar vb. Angliyaca konuşan bütün ulusların değişiklik yapabilmesi gibi, Kırımçakça Vikipedi'de de Kırımçakça konuşabilen barça alışlık eylemiştir.
Vikipedi özdekleri anuklanırken kanılara değil, olgulara orun berilir. Uçuz bir örnak bermek kerakırsa, "Beatles dunyanın en iyi oyun grupadır" aytmahı bir kanıdır ve Vikipedi'de yer alamaz. Ançah, " Thriller (albom), dunyanın kelmiş avalhı artıhsı satuv albomudur" aytmahı bir olgudur ve emin üçüncü yöndeşlik çoharahlarını göstermek kaydı ile Vikipedi'de yer alabilir.
Özellikle dini ve politika özdekleri, Vikipedi'de artıhsı vandallanan, alış uruşlarına bolan özdeklerdir. Vikipedi'de, "şehit", "terörist", "bahadır" gibi göreceli tanımlamalardan kaçınılır. Könüden ya da dolaylı rusvaylamalara izin berilmez. Dini kişilerden sözlamalardan "Hazreti", "Aziz", "Ullu" gibi tanımlamalar kullanılmaz.
Dil eşizlemeleri
editBütün Vikipedilerin bunluh an 253 dil eşizlemesi, 204 etkin dil eşizlemesi (100'den artıh özdeği tohtavçu) bardır. Vikipedilerin toplamda 8,5 milyona yakın özdeği bardır.
Vikipedi har dilde birbirinden bağımsızdır. İçerikler başka dillerdeki gibi bolma biyandiru yohtur, ya da özdeklerin birbirlerinin çevirisi bolması kerakmez. Özdeklerin otomatik çevirilerine izin berilmez, ançah yanı da başka dillerdeki vikipedistler gendileri bu özdekleri çevirirler.Kibisi dilde tarafsız bahış açısı savunulmaktadır, ançah tohtavçundıkları ülkenin şarayat ve kurallarına göre alışlar yapabilirler.
Özdekler ve bedizler Vikipediler ayırında ülüşülmektedir. Nindi Vikipedist, başka bir dilden çevirme kılavçünde tobulmaktadır. Bunun yanı sıra Wikimedia Commons avulunda da bütün Vikipedilerin kullandığı iletişim araçları dosyaları bardır. Kibisi dildeki Vikipedi'de çevirilmiş dosyalar kiçi bir bitiki vakil eder.Alexa'ya göre, Vikipedi konahlıhlarının % 60'ı Angliyaca Vikipedi yanını konahlıh etmekte, başka % 40 ise başka dillerdeki Vikipedileri konahlıh etmektedir.
Aşahartındaki dizelge, 18 Aralık 2008 itibarıyla 100.000 üzerinde özdeği bolan Vikipedilerin dizelgesidir.
Diller Dizelgesi
edit| Tüz | Aşahartındaki dizelge, 18 Aralık 2008 itibariyle 100,000 üzerinde özdeği bolan Vikipedilerin dizelgesidir. |
|---|---|
| 1 | angliyaca (2 661 230 articles) |
| 2 | Germanyaca (837 806 articles) |
| 3 | Franciyaca (738 618 articles) |
| 4 | Lehçe (560 660 articles) |
| 5 | Japonca (544 391 articles) |
| 6 | İtalyanca (522 804 articles) |
| 7 | Felemenkçe (503 233 articles) |
| 8 | Portekizce (445 731 articles) |
| 9 | İspanyolca (425 679 articles) |
| 10 | Orusça (338 773 articles) |
| 11 | İsveççe (300 290 articles) |
| 12 | Çince (214 455 articles) |
| 13 | Norveççe (200 375 articles) |
| 14 | Fince (187 929 articles) |
| 15 | Katalanca (147 282 articles) |
| 16 | Ukraynaca (133 588 articles) |
| 17 | Türkçe (120 666 articles) |
| 18 | Ruminiyaca (118 928 articles) |
| 19 | Volapük (117 532 articles) |
| 20 | Çehçe (114 280 articles) |
| 21 | Macarca (112 921 articles) |
| 22 | Esperanto (107 940 articles) |
| 23 | Slovakiyaca (103 163 articles) |
video izle oyun oyna seks videosu izle porno videosu izle haber oku
- Kırımçakça (73 ~güncel)
Değiştirme ve düzenleme
edit
Heman heman bütün konahlıhlar Vikipedi'nin içeriğini değiştirebilir; yanhı kullanıcılar da yanhı özdek başlatabilirler. Yanda yapulan değişiklik heman yansır. Vikipedi kullanıcıların ortahlaşma ömgakının zamanla özdekleri onaravçu işançıyla kurulmuştur, bu özu harhangi bir açık kaynaklı programanın gelişmesi gibi. Vikipedi yayımcıları bu durumu, "cımat Darwin evrimi onarması" ilen açıhlar. Bu ortahlaşa ve anında değişiklikler, karakçıların bar bolan özdekleri tezce geliştirmesine ve yanhılarının gerçekleşir gerçekleşmez ortaya çıhmasını sağlar.
Bazıları ise Vikipedi'nin bu açık bahış açısını menesizce kullanırlar, buna da "vandalizm" denir. Bunun yanı sıra, ortahlaşa çalışma bazen "değiştirme uruşları"na kibisi kişi birbirlerinin yazdıklarını onarlamadıkları için değiştirmekte ve çıkarmaktadır ve yayımcıların özdeğin içeriği üzerinde uzlaşamamasına sebebiyet berir.
Özdekler kuraldışılar dışında har zaman değiştirilmeye açıhtır. Eger ki, vandalizm ya da "revert war" (geri dönüştürme uruşu) bolursa özdek koruma altına alınır. Vikipedi nemet özdeğinin nişlam ya da tügan bolduğunu sav etmez. Özdeklerin yazarlarının yazdıkları konu üzerine uzmanlık ya da yeterlilik yesi bolması kerakmez, ve kullanıcılar yazdıklarının "yarlıhaşlıca değiştirilmesi ve keyfi bolarak dağıtılması" üzerine uyarılmaktadır. Özdekler bir kullanıcı ya da yayımcı grupa tarafından tint edilmez ya da tüzümek altına alınmaz; içerik üzerine yarhular Vikipedi'nin yayımcı kurallarına göre fikir alma ortah yarhularıyla, ya da ara sıra oyla yarhu berilir. Jimmy Wales bütün Vikipedi kurallarında ve kullanıcı töralarında son yarhuyu berme törasına yesidir.
Kullanıcılar izlama dizelgelerine ilgilerini çeken özdekleri katlarlar, bu sebeble bu özdeklerin gelişimini izlayabilirler. Vikipedi'deki kibisi avalhı değişiklik de yan avalhısında kullanıcılar tarafından zaman bilgini bolarak körümlenebilir. Yalınız, eger ayıtmayacak sunumlar, tüzümek törası buzmaları, ve şarayat bolarak Vikipedi'ye problema çıharacak konular barsa, bunlar yan avalhından silinebilir. Bu değişiklikler yalınızca Vikipedi erklanuvçuları tarafından yapulabilir..
Başka biçimlerde Vikipedi
editBirtakım özdekler için, avazlandırılmış sürümleri ogg biçeminde sunulmaktadır. mp3 yerine ogg biçeminde sunulmasındaki ana sebep, mp3ün kimi buluş belgesilerle koruma altına alınmış olmasıdır.
Vikipedi çevrimiçi bolarak ve katı olmayan bir yetki belgesi ilen sunulmaktadır. İçeriğinin döyömav dıştan bolanda kullanılmak üzere bilgisayara indirilmesi de oldukça uçuzdur ve kullanılan ana dağıtım metodudur. Bununla beraber, kimi proyektler Vikipedi'nin içeriğini değişik olarak sunmaktadır. Örnak bolarak, SOS Children Vikipedi'nin içeriğini CD'de sunmaktadır. Buna üstav bolarak, Wikipedia 1.0 adlı onaylanmış ve basıma anuk özdeklerin yayımcılar tarafından tedarik edilmiş bir CD sürümü de tedariklenmiştir. Yayımlanmış Vikipedi özdekleri ayrıca PediaPress ve Print on Demand servisleri tarafından da sunulmaktadır.
Yayılan kulturada Vikipedi
edit
Vikipedi'nin içeriği yüzlerce şaharah tarafından veritabanından alınarak kullanılmaktadır. Vikipedi'nin özdekleri ayrıca bilginsel ömgaklarda, kitablarda ve leksiyalarda ve son bolarak da devimlerde de kullanılmaktadır. 2006 yılında, Amerika Birlaşih Hanlıhlarında bir davada Vikipedi referans bolarak gösterilmiştir. Kanada Parlementosu, Vikipedi'nin aynı cınsta elanların erlaşı hakkındaki özdeği Erlaşma Şarayatında okunulacak belge olarak sunulmuştur. Türkiye başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, türban ilen ilgili bir temecinde Türkçe Vikipedi'yi çoharah köstermiştir.
Bunun yanı sıra, Vikipedi'nin yayılan kulturada kullanması üzerine de çoharahlar çoğalmıştır. Vikipedi'nin açıklığı kibisi karakterin vandalizm yapması üzerine parodiler oluşturmuştur. The Colbert Report sunucusu Stephen Colbert kibisi for kullanıcılarının Vikipedi'yi vandallamasını külmece bolarak önermektedir. "Weird Al" Yankovic "White and Nerdy" klibinde Atlantic Records yanını parodi amacıyla "You suck!" (Betar!) minvalde değiştirmiştir. Bu durum Yankovic hayranlarının yanı vandallamalarına sebep bermiştir. Bunun yanı sıra, Penny Arcadenin bir karikatüründe İskeletor He-Man özdeğini değiştirmektedir.
Ayrıca bakınız
edit
- Wikipedia ana sayfa
- Bilgilikleri kendi bilgisayarınıza indirebilirsiniz: Vikipedi veritabanları
Notlar
edit- ↑ Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 220, "paideia"
Dış bağlantılar
editBaşka Türk Dillerindeki Vikipedi Özdeği
edit- Azeri Türkçesi Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Başkurtça Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Çuvaşça Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Karakalpakça Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Kazakça Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Kırım Tatarca Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Özbekçe Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Peçenek Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Tatar Türkçesi Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Türkçe Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Türkmence Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Saha (Yahut) Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Uygur Türkçesi Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
Başka Dillerdeki Vikipedi Özdeği
edit- Angliyaca Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Franciyaca Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
- Germanciyaca Vikipedi'deki Vikipedi özdeği
Vikipedi ile ilgili bu özdek bir eskizdir. İçeriğini geliştirerek katkıda bulunabilirsiniz.
|
|||||||||||||||||||||||||||||
