Don Quijote
| L'injenioza "hidalgo" Don Quijote de La Mancha | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
|
| ||||||||
|
L'injenioza hidalgo Don Quijote de La Mancha (Hispane, El ingenioso hidalgo don Quijote de La Mancha) esas romano dal Hispana skiptisto Miguel de Cervantes. Ol esas generale judikata kom la precipua romano e literaturala verko en la Hispana. Ol esas tradukita en tre multa lingui.
La unesma parto di la romano aparis unesmafoye ye 16 di januaro 1605 en Hispania. Imprimesis 400 exempleri, de qui la maxim multi sendesis ad Amerika. La verko esis sucesoza, e plusa imprimuri de la libro aparis en Hispania e Portugal. La duesma parto di la romano aparis en 1615, ed en 1617 la du parti imprimesis en un tomo.
Inter l'unesma e la duesma parti, editesis falsa rakonto da Alonso Fernández de Avellaneda, plajiinto di Cervantes. Pro to, la duesma parto kontenas plura aludi pri la plajiinto e finias per la morto di Don Quijote (por ke nula trompero riuzez la persono kreita da Cervantes).
Rezumo
redaktarLa verko rakontas l’aventuri di povra hidalgo (nobelulo) de La Mancha, nomata Alonso Quijano ed obsedata da libri pri kavaliereso, quin il maladatre kolektas en sua biblioteko.
Olci tante trublas lua judikiveso ke uldie il imaginas su kom la vagera kavaliero Don Quijote, di qua la misiono esas parkurar Hispania por kombatar kontre lo mala e protektar la opresati. Il do departas kavalkante sua olda e magra kavalo Rocinante, akompanate da sua skudiero Sancho Panza, naiva rurano kavalkanta asno nomata Rucio.
Don Quijote vidas en omna albergo kastelo sorcata, konfundas la filiini di rurani a bela princini ed imaginas la vento-mueleyi kom giganti sendita da maligna magiisti. Il sentas profunda Platonal amoro a sua damo Dulcinea de Toboso, elqua, advere, esas nulu altra kam plugistino «de muy buen parecer» («tre agreable aspektanta»), nomata Aldonza Lorenzo.
Sancho Panza, di qua la precipua sucio esas, quale la nomo indikas, plenigar la ventro (panza en la Hispana signifikas ya «ventro» e, figurale e pejorative, «pancho»), opinionas ke lua mastro subisas vizioni, ma il konformeskas a lua mondo-koncepto ed esforcas helpar lu ruptar la sorceso di Dulcinea.
Yen la komenco dil unesma chapitro dil unesma parto di ca verko, ek partala tradukuro (ankore manuskripta) facita da Gonçalo Neves en 2006:
|
En vilajo di La Mancha, di qua me ne volas memorar la nomo, nelonge ante nun habitis hidalgo de ti kun lanco en rasteliero, antiqua shildo, magra kavalacho e rapida levriero. Raguto plu ofte bova kam mutona, haketita karno kun salo preske omnavespere, gribi e fritita ovi saturdie, lensi venerdie e, pluse, kolombyuno sundie konsumis tri quarimi de lua revenuo. La cetera quarimon exhaustis velura kazako, plusha bracho por la festo-dii, pantofli ek la sama stofo, e de lundio til venerdio il fiere vestizis su per delikata lanajo. Il havis en sua hemo servistino evanta plu kam quaradek yari, e nevino ne ja duadek-yara, e garsono por omna servo, qua savis ne nur selizar la kavalacho ma anke uzar la serpo. Nia hidalgo evis kinadek yari cirkume. Il esis robusta, magra, kava-vizaja, kustumis levar su frue e multe prizis la chaso. On dicas ke lua surnomo esis Quijada o Quejada (nam ne same opinionas l’autori qui skribis pri ca temo), quankam, segun grava konjekti, semblas ke il nomesis Quejana. Ma to poke importas a nia naraco: suficas ke olca ne deviacez de lo vera mem per un punto. | 
|