Historio di Suisia

Flago di Suisia.

Prehistorio

La maxim anciena agrokultivala kolonieti en la regiono di nuna Suisia dateskas de 5 300 yari aK. La maxim anciena konocata tribui qua habitis la regiono esas la populi di Hallstatt e La Tène (la kulturi Hallstatt e La Tène) qua developis su cirkume 450 aK. En 58 aK Romana generalo Iulius Caesar vinkis Helvetii en batalio di Bibracte. En 15 aK Tiberius konquestis l'Alpi, qua divenis parto di Roman imperio.

Mezepoko

Dum la komenco di Mezepoko parto di nuna Suisia apartenis a la rejio di Burgundia. Alamani establisis su en Suisa platajo dum la 5ma yarcento. De la 6ma til 8ma yarcento la regiono esis parto di la rejio di Franki, ma kun la morto di Karolus la Granda e pos la kontrato di Verdun en 843, la regiono esis dividita.

Per la Federala Charto di 1291 tri komoni, Uri, Schwyz ed Unterwalden unionis su en federo konocita kom Anciena Kunfederuro Suisa. Suisia divenis federala stato en 1848.

Ter-tremo

Ye la 18ma di oktobro 1356, ter-tremo eventis ye la urbo Basel en Suisia. Esis granda shoko dum la vespero di ca dio, e plura sequanta shoki. La urbo esis destruktata, e cirkume 300 homi mortis. Kasteli e kirki til disto 30 km de Basel esis destruktata; la ter-tremo esis sentata en Zürich e Konstanz. Ol esis la maxim granda ter-tremo en centrala Europa dum historiala tempi.

Nedependo di Suisia

La batalio di Dornach

Suisia divenis nedependanta ye la 22ma di septembro 1499, per la signato di la Pakto di Basel. To sequis la batalio di Dornach ye la 22ma di julio, kande armeo dil imperiestro Maximilian la 1ma di la Santa Romana Imperio, vinkesis da armeo di la Suisa federuro. Ca imperio, guvernata da la Habsburg-i, divenabis povoza en Suisia depos la extingo en 1263 di la nobela familio Kyborg di la Suisa regiono.

La federuro en 1499 havis dek kantoni; plusa kantoni pose divenis membri, e la nombro nuntempe esas 26. Esis nula plusa konflikti inter Suisia en la Santa Romana Imperio, tamen la nedependo ne oficale agnoskesis dal imperio til la pakto di Vestfalia, en 1648.

Suisia divenis federala stato en 1848.

Unionita Nacioni

Ye la 10ma di septembro 2002, Suisia divenis membro dil Unionita Nacioni. Ol esabis observanto di la UN depos 1946: kom observanto, Suisia povis ulgrade partoprenar en la laboro di la UN, ma ne votar pri substancala aferi. Esis plebicito en Suisia ye 3ma di marto 2002, en qua la habitantaro permisis demando por membreso; la Sekureso-Konsilistaro dil Unionita Nacioni konsilis admiso ye la 24ma di julio.