Probableso

To ke matematikisti nomizas probableso esas matematikala teorio quon ni uzas por deskriptar e quantesar la necerto. En plu larja kuntexto, (videz l'interpreto de la probableso) la vorto probableso uzesas kun altra sucii a la spirito.

La necerto povas naskar de nesavo, esar probable pri konfuzige o nekompreno, o provokita da la hazardoza esenca aspekto di la natura. En omna kazi, ni mezuras la necerteso dil eventi sur skalo di zero (por la neposibla eventi) til un (por la certa eventi).

Probableso-axiomi formacas la fundamenti di probablesoteorio. La kalkulo di probableso povas ofte esar determinita dal utilala di la kombineso od en aplikinta direkte l'axomi. L'aplikadi di probableso inkluzas anke la statistiki, qua ofte apogesas sur l'ideo di distributo de probableso e centrala limito-teorio, tale ke decision-teorio, la mixita strategii en ludoteorio, e maxim domeno di optimala evaluo per l'uzajo di Bayes-leyo, qua servita di fundamento por granda parto en aplikaji di automala decisiono (medikala ed astronomika imajado, rikonoco di tipi, mesajacho-filtrilo.)