Velkomin á Wikipedíu

Alfræðiritið sem allir geta unnið að í sameiningu

Á hinni íslensku Wikipedíu eru nú 59.427 greinar.

Samvinna nóvembermánaðar 2024 stefnir að því að bæta umfjöllun um Albaníu.

Nokkrar tillögur að greinum:

Shkodër • Ismail Kadare • Albanskt lek • Innrás Ítala í Albaníu
Albanska mafían • Bajram Begaj • Ismail Qemali • Edi Rama

Grein mánaðarins

Eldgosin við Sundhnúksgíga er eldgosahrina sem hófst í desember 2023 við Sundhnúksgíga norðan Grindavíkur og austan Svartsengis. Goshrinan hófst eftir að kvikusöfnun hófst undir Svartsengi í lok október 2023 og stór kvikugangur myndaðist í nóvember. Nú hafa orðið sjö sprungugos á kvikuganginum þar sem hraunrennsli er mest fyrstu klukkustundirnar þegar gýs á langri sprungu en gosin hafa svo dregist saman á fáein gosop sem hafa sum verið virk í margar vikur. Sjöunda eldgos hrinunnar stendur nú yfir.

Eldgosahrinan og jarðhræringar í aðdraganda hennar eru á meðal stærstu náttúruhamfara sem gengið hafa yfir á Íslandi. Grindavíkurbær var rýmdur þegar kvikugangurinn myndaðist 10. nóvember 2023 og þar hefur orðið verulegt eignatjón á fasteignum og innviðum, aðallega vegna sprunguhreyfinga. Hraun frá eldgosunum hefur runnið yfir vegi og lagnir og ráðist hefur verið í gerð mikilla varnargarða til að verja bæði Grindavíkurbæ og Svartsengisvirkjun.

Fyrri mánuðir: Mexíkó – Þykjustustríðið – Spaugstofan – Aleksandra Kollontaj – Annie Ernaux

Eldri greinar – Tilnefna grein mánaðarins

Í fréttum

20. nóvember: Eldgos hefst við Sundhnúksgíga.
6. nóvember: Donald Trump er kjörinn forseti Bandaríkjanna.
3. nóvember: Maia Sandu er endurkjörin forseti Moldóvu.
2. nóvember: Kemi Badenoch (sjá mynd) verður leiðtogi breska Íhaldsflokksins.
30. október: Yfir 200 látast í flóðum í Valensía á Spáni.

Yfirstandandi: Borgarastyrjöldin í Jemen • Borgarastyrjöldin í Súdan • Innrás Rússa í Úkraínu / Stríð Rússlands og Úkraínu • Stríð Ísraels og Hamas • Sýrlenska borgarastyrjöldin

Nýleg andlát: John Prescott (20. nóvember) • Quincy Jones (3. nóvember)

Sjá aðra atburði ársins

Atburðir 28. nóvember

2000 - Úkraínski stjórnmálamaðurinn Olexandr Moros sakaði Leoníd Kútsma forseta um aðild að morðinu á Georgíj Gongadse.
2002 - Sjálfsmorðssprengjuárás olli 16 dauðsföllum á hóteli í Mombasa í Kenýa. Al-Kaída lýsti ábyrgð á hendur sér.
2004 - Kísiliðjan við Mývatn hætti kísilgúrvinnslu.
2005 - 12. Loftslagsráðstefna Sameinuðu þjóðanna hófst í Montreal.
2010 - Uppljóstrunarvefurinn WikiLeaks hóf birtingu á um 250.000 leyniskjölum úr bandaríska utanríkisráðuneytinu.
2016 - 71 fórst þegar LaMia flug 2933 rakst á fjall í Kólumbíu, þar á meðal fjöldi leikmanna brasilíska knattspyrnufélagsins Chapecoense.
2018 - Kínverski vísindamaðurinn He Jiankui lýsti því yfir á ráðstefnu í Hong Kong að hann hefði breytt erfðamengi tvíbura sem fæddust fyrr í sama mánuði.
2020 - Koshobe-fjöldamorðin: Boko Haram myrtu 43 í Jere í Nígeríu.

Sjá hvað fleira gerðist 28. nóvember

Vissir þú...

… að Charles Curtis, varaforseti Bandaríkjanna frá 1929 til 1933, er eini ameríski frumbygginn sem hefur gegnt embætti varaforseta landsins?

… að talið er að 83% mannkyns búi við ljósmengun?

… að Jeannette Rankin (sjá mynd), fyrsta konan til að ná kjöri á fulltrúadeild Bandaríkjaþings, var jafnframt eini þingmaðurinn sem kaus gegn stríðsyfirlýsingu Bandaríkjanna gegn Japan árið 1941?

… að Taínóar voru fyrsta ameríska frumbyggjaþjóðin sem Kristófer Kólumbus hitti á ferðum sínum til Ameríku?

… að sex af tekjuhæstu kvikmyndum allra tíma hafa halað inn meira en tveimur milljörðum dollara?

… að heitið völva er dregið af orðinu „völur“ sem merkir göngustafur?

Úr nýjustu greinunum

Efnisyfirlit

Tækni og hagnýtt vísindi

Fjarskiptatækni • Iðnaður • Internetið • Landbúnaður • Lyfjafræði • Rafeindafræði • Rafmagn • Samgöngur • Stjórnun • Upplýsingatækni • Verkfræði • Vélfræði • Þjarkafræði

Menning

Afþreying • Bókmenntir • Byggingarlist • Dulspeki • Ferðamennska • Garðyrkja • Goðafræði • Heilsa • Íþróttir • Kvikmyndir • Kynlíf • Leikir • List • Matur og drykkir • Myndlist • Tónlist • Trúarbrögð

Stjórnmál og samfélagið

Atvinna • Borgarsamfélög • Félagasamtök • Fjölmiðlar • Fjölskylda • Fyrirtæki • Hernaður • Lögfræði • Mannréttindi • Umhverfið • Verslun

Náttúruvísindi og stærðfræði
Dýrafræði • Eðlisfræði • Efnafræði • Grasafræði • Jarðfræði • Landafræði • Líffræði • Náttúran • Stjörnufræði • Stærðfræði • Vistfræði • Vísindaleg flokkun • Vísindi

Mann- og félagsvísindi

Félagsfræði • Fornfræði • Fornleifafræði • Hagfræði • Heimspeki • Mannfræði • Málfræði • Málvísindi • Menntun • Saga • Sálfræði • Tungumál • Tónfræði • Uppeldisfræði • Viðskiptafræði • Vitsmunavísindi

Ýmislegt
Listar • Gæðagreinar • Úrvalsgreinar • Efnisflokkatré • Flýtivísir • Handahófsvalin síða • Nýjustu greinar • Nýlegar breytingar • Eftirsóttar síður

Systurverkefni

Wikiorðabók Orðabók og samheitaorðabók	Wikibækur Frjálsar kennslu- og handbækur	Wikivitnun Safn tilvitnana
Wikiheimild Frjálsar grunnheimildir	Wikilífverur Safn tegunda lífvera	Wikifréttir Frjálst fréttaefni
Commons Samnýtt margmiðlunarsafn	Meta-Wiki Samvinna milli allra verkefna	Wikiháskóli Frjálst kennsluefni og verkefni
Wikidata Samnýttur þekkingagrunnur	Wikivoyage Ferðaleiðarvísar	Mediawiki Þróun wikihugbúnaðarins