Bólivíska karlalandsliðið í knattspyrnu

Bólivíska karlalandsliðið í knattspyrnu er fulltrúi Bólivíu í knattspyrnu og er stjórnað af knattspyrnusambandi lands síns.

Bólivíska karlalandsliðið í knattspyrnu

Íþróttasamband	(Spænska: Federación Boliviana de Fútbol) (Knattspyrnusamband Bólivíu)
Álfusamband	CONMEBOL
Þjálfari	Óráðið
Fyrirliði	Marcelo Moreno
FIFA sæti   Hæst   Lægst	83 (20. júlí 2023) 18 (júlí 1997) 115 (október 2011)
Heimabúningur Útibúningur
Fyrsti landsleikur
1-7 gegn Síle, (12. október, 1926)
Stærsti sigur
7-0 á móti Venesúela (22. ágúst 1993) & 9-2 á móti Haítí (3. mars 2000)
Mesta tap
0-9 gegn Úrúgvæ (6. nóvember 1927) & 1-10 gegn Brasilíu (10. apríl 1949)

Saga

Treyjur leikmanna Bólivíu vöktu athygli á HM 1930.

Knattspyrnusamband Bólivíu var stofnað árið 1925 en enskir athafnamenn höfðu fyrst kynnt knattspyrnuíþróttina í landinu undir lok nítjándu aldar. Fyrstu leikir landsliðsins voru á Copa America árið 1926 þar sem liðið tapaði öllum sínum leikjum með miklum mun. Allt fór á sömu lund árið eftir og hættu Bólivíumenn í kjölfarið þátttöku í Suður-Ameríkukeppninni um alllangt skeið.

Bólivía var í hópi þeirra Suður-Ameríkuþjóða sem mættu til leiks á fyrstu heimsmeistarakeppninni sem haldin var í Úrúgvæ árið 1930. Bólivíska liðið markaði ekki djúp spor í keppninni, tapaði báðum sínum leikjum 4:0 gegn Brasilíu og Júgóslavíu. Leikurinn við Júgóslavíu reyndist síðasti leikurinn við evrópska mótherja til ársins 1972. Leikmenn Bólivíska liðsins vöktu nokkra athygli fyrir að mæta til leiks í treyjum með stórum bókstöfum á brjóstinu og stilltu sér upp þannig að þeir mynduðu slagorðið Viva Uruguay (Lifi Úrúgvæ).

Synt með stóru fiskunum

Bólivía á Copa America 1945.

Frá 1945 til 1953 tók Bólivía þátt í Copa America í hvert einasta skipti, sex sinnum í allt. Í fimm þessara skipta endaði liðið í neðsta en næst neðsta sæti en árið 1949 í Brasilíu vann liðið fjóra af sjö leikjum sínum og hafnaði í fjórða sæti af átta keppnisliðum. 10:1 tap fyrir gestgjöfunum dró þó nokkuð úr ánægjunni með frammistöðuna og hefur liðið enn í dag ekki tapað með meiri mun.

Bólivía mætti aftur til Brasilíu árið eftir til að keppa á HM 1950. Frakkar drógu lið sitt úr keppni á síðustu stundu og enduðu Úrúgvæ og Bólivía ein saman í riðli sem lauk með 8:0 sigri heimsmeistaraefnanna.

Eftir Suður-Ameríkukeppnina 1953 tók við tímabil þar sem Bólivía tók afar stopult þátt í alþjóðakeppnum. Í fimm næstu keppnum tók liðið aðeins þátt einu sinni, árið 1959 og endaði þá á botninum. Þátttökutilkynning Bólivíu fyrir forkeppni HM 1954 var ekki tekin gild og þrátt fyrir góðan sigur á heimavelli gegn Argentínu í forkeppni HM 1958 reyndust Argentínumennirnir þeim ofjarlar. Fjórum árum síðar veittu Bólivíumenn liði Úrúgvæ harða keppni um að komast á HM í Síle.

Álfumeistarar

Eftir að hafa rekið lestina í hverri Suður-Ameríkukeppninni á fætur annarri - oftar en ekki án þess að vinna leik - tókst Bólivíumönnum á blómstra í keppninni 1963, þeirri fyrstu sem fram fór á heimavelli þeirra. Sú staðsetning vakti ekki sérstaka kátínu annarra liða, enda erfitt að leika í þunna loftinu uppi í fjöllunum í Bólivíu. Úrúgvæ neitaði að keppa vegna staðarvalsins og Síle var ekki boðið til leiks vegna landamæradeilna ríkjanna tveggja. Sjö lið kepptu í einni deild þar sem bólivíska liðið vann fimm af sex leikjum og gerði eitt jafntefli. Sigurinn í mótinu var tryggður með 5:4 sigri á Brasilíu í Cochabamba. Sigurmarkið skoraði Máximo Alcócer sem varð einnig markahæstur heimamanna í keppninni.

Sigurinn 1963 var þó frávik á þessum árum. Eftir að Copa America færðist aftur niður á láglendið urðu úrslit Bólivíu lakari á nýjan leik. Í forkeppni HM 1970 fór Bólivía vel af stað og endaði ofar í riðlinum en Argentína, en spútniklið Perú tók toppsætið og farseðilinn til Mexíkó. Fyrir HM í Argentínu 1978 komst Bólivía í þriggja liða úrslit um tvö sæti heimsálfunnar eftir að hafa unnið forriðil sinn, en fékk þar ljóta skelli gegn Brasilíu og Perú, 8:0 og 5:0. Það þýddi að Bólivíu beið umspilseinvígi gegn Ungverjum en því mátti heita lokið strax eftir fyrri viðureignina sem tapaðist 6:0.

Gullöld á tíunda áratugnum

Riðill Bólivíu á HM 1994 á rúmensku frímerki.

Eftir rýra uppskeru um langt árabil mátti sjá talsverð batamerki á lik bólivíska landsliðsins í forkeppni HM 1990. Bólivía vann þrjá fyrstu leiki sína en tapaði fyrir Úrúgvæ í þeim fjórða og síðasta og sat eftir á markatölu. Fjórum árum síðar mætti liðið reynslunni ríkara til leiks og vann fimm fyrstu leiki sína, þar á meðal 7:0 og 7:1 gegn Venesúela. Þessi góða byrjun gerði það að verkum að liðið komst upp með að fá bara eitt stig í lokaleikjunum þremur, þar á meðal að steinliggja fyrir Brasilíu, 6:0. Bólivía var komið á HM í Bandaríkjunum 1994 í fyrsta sinn í 44 ár.

Í undirbúningi fyrir úrslitakeppnina mætti bólivíska liðið á Laugardalsvöll þar sem það mætti Íslandi í fyrsta landsleik þjóðanna. Þorvaldur Örlygsson skoraði eina mark leiksins.

Það kom í hlut Bólivíu að leika opnunarleik keppninnar á móti ríkjandi heimsmeisturum Þjóðverja. Leikurinn var bragðdaufur og mark frá Jürgen Klinsmann skildi liðin að. Bólivía og Suður-Kórea gerðu svo markalaust jafntefli, sem reyndist bræðrabylta þrátt fyrir að vera fyrsta stigið í HM-sögu Bólivíu. Í lokaleiknum skoraði Bólivía svo sitt fyrsta (og enn sem komið er eina) HM-mark þegar Erwin Sánchez minnkaði muninn í 3:1 tapi gegn Spánverjum.

Árið 1995 komst Bólivía upp úr riðlakeppninni á Copa America í fyrsta sinn frá meistaratitlinum 1963 en féll úr leik í fjórðungsúrslitum. Enn betur tókst til 1997 þegar keppnin var í annað sinn haldin í Bólivíu. Heimamenn unnu sinn forriðil á fullu húsi stiga og með markatöluna 4:0 í þremur leikjum. Í fjórðungsúrslitum og undanúrslitum slógu Bólivíumenn út bæði Kólumbíu og Mexíkó. Heimsmeistarar Brasilíu voru hins vegar illviðráðanlegir í úrslitum. Erwin Sánchez jafnaði metin í lok fyrri hálfleiks en tvö brasilísk mörk undir lokin tryggðu 3:1 sigur þeirra. Silfurverðlaunin fleyttu Bólivíu upp í 18. sæti heimslista FIFA sem er þeirra hæsta staða fyrr og síðar.

Ládeyða

Ekki tókst að fylgja eftir góðum árangri tíunda áratugarins á nýrri öld. Í þeim níu Copa America-keppnum sem haldnar hafa verið frá silfurverðlaununum 1997 (árin 1999-2021) hefur Bólivía alltaf fallið úr leik í riðlakeppninni utan einu sinni þegar liðið komst í fjórðungsúrslit 2015. Frá og með forkeppni HM 1998 hafa lið Suður-Ameríku keppt í einni deild í stað fleiri riðla. Upp frá því hefur Bólivía aldrei farið nálægt því að komast í úrslitakeppnina og oftast hafnað í neðsta eða næstneðsta sæti. Liðið þykir þó alltaf erfitt heim að sækja og kvíðir andstæðinga oft fyrir ferðalaginu upp í fjöllin.