Vestrómverska keisaradæmið

Vestrómverska keisaradæmið eða Vestrómverska ríkið náði yfir vesturhluta Rómaveldis og varð sérstakt ríki eftir skiptingu Rómaveldis í austur- og vesturhluta. Skipting ríkisins átti sér ekki stað í einum hvelli. Díókletíanus keisari lagði grunninn að skiptingunni árið 286. Þeódósíus 1. var síðasti keisarinn sem ríkti yfir öllu Rómaveldi. Hann lést árið 395 og eftir það var skiptingin óafturkræf.

Vestrómverska keisaradæmið árið 395.

Vestrómverska ríkið leið formlega undir lok 4. september árið 476 þegar germanski herforinginn Odóvakar neyddi Rómúlus Ágústus, síðasta keisara Vestrómverska ríkisins, til að láta af völdum. Óformlega hefur þó verið miðað við að fall ríkisins hafi verið árið 480 þegar Júlíus Nepos lést, en hann hélt völdum á litlu svæði í Dalmatíu og Austrómverska ríkið viðurkenndi hann á meðan sem keisara Vestrómverska ríkisins. Austrómverska ríkið varð mun langlífara en það vestrómverska, og stóð allt til ársins 1453.

Ýmsir germanskir þjóðflokkar tóku við völdum á þeim svæðum sem tilheyrt höfðu Vestrómverska ríkinu. Austgotar stofnuðu ríki á Ítalíuskaganum, Vestgotar á Íberíuskaganum, Vandalar í Norður-Afríku og Frankar í Gallíu.

Venjan er að miða upphaf miðalda á meginlandi Evrópu við endalok Vestrómverska ríkisins.