Adolf Eichmann
Adolf Otto Eichmann (þekktur sem Adolf Eichmann; 19. mars 1906 – 31. maí 1962) var háttsettur foringi í SS-sveitunum (SS-Obersturmbannführer eða ofursti) og Nasistaflokki Þýskalands í seinni heimsstyrjöldinni. Hann var einn af helstu skipuleggjendum Helfararinnar.[1]
Adolf Eichmann | |
|---|---|
 Adolf Eichmann árið 1942. | |
| Fæddur | 19. mars 1906 |
| Dáinn | 31. maí 1962 (56 ára) |
| Dánarorsök | Hengdur |
| Störf | Ofursti |
| Flokkur | Nasistaflokkurinn |
| Maki | Veronika Liebl (g. 1935) |
| Börn | Klaus, Horst Adolf, Dieter Helmut, Ricardo Francisco |
| Foreldrar | Adolf Karl Eichmann & Maria Schefferling |
| Undirskrift | |
 | |
Nasistar réðust inn í Sovétríkin í júní árið 1941 og hófust handa við að útrýma gyðingum á hernumdu svæðunum. Eichmann safnaði upplýsingum fyrir Reinhard Heydrich og var viðstaddur Wannsee-ráðstefnuna þann 20. janúar 1942 ásamt öðrum skipuleggjendum „lokalausnar“ nasistanna við „gyðingavandanum“. Vegna skipulagshæfileika Eichmanns fól Heydrich honum að sjá um nauðungarflutninga gyðinga í gettó og síðar í útrýmingarbúðir Austur-Evrópu þar sem þeir voru drepnir með eiturgasi. Þjóðverjar réðust inn í Ungverjaland í mars árið 1944 og Eichmann skipulagði nauðungarflutninga stórs hluta ungverska gyðingasamfélagsins. Gyðingarnir voru flestir fluttir til Auschwitz-fangabúðanna þar sem mikill meirihluti gyðinganna var drepinn við komu þeirra. Þegar nauðungarflutningunum var hætt í júlí árið 1944 höfðu 437.000 af 725.000 gyðingum Ungverjalands látið lífið. Undir lok stríðsins sagði Eichmann að hann myndi „stökkva í gröfina hlæjandi því tilhugsunin um að hafa líf fimm milljóna á samviskunni veitti [honum] mikla ánægju“.
Eftir að Þýskaland var sigrað árið 1945 flúði Eichmann til Austurríkis og bjó þar til ársins 1950, en þá flutti hann til Argentínu með fölsuðum skilríkjum. Hann var numinn brott af leyniþjónustu Ísraela, Mossad, árið 1960 og fluttur til Ísraels. Þar var hann ákærður fyrir glæpi gegn mannúð, sakfelldur og hengdur.[2]
Hannah Arendt skrifaði um réttarhöldin yfir Eichmann og samdi bókina Eichmann in Jerusalem: The Banality of Evil um þau. Arendt þótti lítið til persónuleika Eichmanns koma og fannst sláandi hve hversdagslegur hann væri í útliti og fasi.[3] Undirtitill bókarinnar, „hversdagsleiki hins illa“, vísaði til kenningar Arendt um að venjulegt og hversdagslegt fólk væri fært um að vinna mikil vonskuverk og þyrfti ekki að vera hatursfullt eða illgjarnt til þess.
Tilvísanir
breyta- ↑ „Saga Eichmanns“. Morgunblaðið. 3. mars 1961. bls. 10-11.
- ↑ „Eichmann dæmdur til þess að hengjast“. Þjóðviljinn. 16. desember 1961. bls. 1.
- ↑ „Hversdagsleiki hins illa“. Morgunblaðið. 21. febrúar 2009. Sótt 2. júní.