Crux
Crux (/[unsupported input]ˈkrʌks/) inggih punika salah satunggaling jinis rasi lintang ingkang kalebet alit ingkang mapan wonten ing belahan langit sisih kidul. Crux inggih punika rasi lintang ingkang paling alit saking 88 rasi lintang modhèren ingkang sampun dipuntemtokaken, nanging rasi lintang punika ugi kalebet padhang ingkang dadosaken rasi lintang punika inggih dados rasi lintang ingkang saé piyambak dipuntingali wonten ing langit kidul. Ing basa Latin, tembung Crux gadhah teges "ping".
| CRUX | |
|---|---|
 | |
| Cekakan | Cru |
| Genitif | Crucis |
| Asensio rekta | 12.5 |
| Deklinasi | −60 |
| Area | 68 derajad pesagi (#88th) |
| Lintang utama | 4 |
| Lintang Bayer/Flamsteed | 19 |
| Lintang mawa planèt | 1 |
| Lintang padhang | 5 |
| Lintang cedhak | 0 |
| Lintang paling padhang | Acrux (α Cru) (0.87m) |
| Lintang paling cedhak | η Cru ( tc) |
| Obyèk Messier | 0 |
| Udan météor | Crucids |
| Rasi lintang sing wewatesan | Centaurus Musca |
| Katon antara lintang +20° lan −90°. Katon paling cetha ing wektu 21.00 jroning sasi May. ' | |
Sajarah
besutCrux ingkang tandha pingipun ingkang pokok kados asterisme, inggih dipungambaraken ugi wonten ing bendera sapérangan nagara, kados ta Australia, Brasil, lan [[New Zealand. Déné tiyang Yunani kuna pitados bilih lintang-lintang wonten ing rasi lintang Crux punika inggih kalebet satunggaling péranganing rasi lintang Centaurus. Ing abad kaping pitulas, astronom Prancis, Augustin Royer misahaken rasi lintang punika saking rasi lintang Centaurus. Status Crux ingkang minangka rasi lintang ingkang saged madeg piyambak ugi dipunsarujuki déning astronom Walanda, Petrus Plancius.
Panggènipun
besutBéda kaliyan kapidatosan tiyang umum, bilih rasi lintang Crux punika boten mapan ing posisi kosok wangsulipun Ursa Major. Ing kasunyatanipun, laladan tropis ing antawisipun Crux (paling ngandhap ing sisih kidul) lan Ursa Major (paling ngandhap ing sisih lor) saged dipuntingali wonten ing langit saking sasi April dumugi Juni. Crux inggih paling leres minangka kosokwangsulipun saking rasi lintang Cassiopeia wonten ing langit kutub, lan punika boten saged dipuntingali wonten ing langit kanthi wekdal ingkang sami. Kangge panggènipun wonten ing sisih kidul 34°S, Crux inggih kalebet serkumpolar lan badhé katingal terus wonten ing langit wekdal dalu. Crux inggih badhé gampil dipuntingali saking belahan langit kidul wonten ing saben wekdal ing setaun. Rasi lintang punika ugi katingal caket kaliyan garis horison lintang tropis wonten ing belahan langit sisih lor ing sapérangan jam saben dalu ing sadangunipun mangsa adhem lan semi. Lintang punika saged dipuntingali saking Cancun utawi ing papan sanèsipun ing garis lintang 25°N utawi kingan saking punika ing sakitering jam 10 dalu ing pungkasaning sasi [[April.[1][2]
Lintang-lintang
besutRasi lintang Crux gadhah laladan ingkang ambanipun kirang langkung 68 drajat persegi lan ngewrat satunggal lintang ingkang dipunmangertosi minangka planit-planit. Déné lintang-lintang ingkang wonten ing rasi lintang Crux punika ingkang baku wonten tiga saking gangsal lintang ingkang wonten, inggih punika Alpha Crucis, Beta Crucis, lan Delta Crucis inggih punika anggota saking tipe B saking kempalan rasi lintang Scorpius-Centaurus, lintang ingkang paling caket kaliyan srengéngé.[3] Lintang-lintang punika inggih gadhah massa ingkang paling inggih minangka anggota siking the lower Centarus-Crux, sub kelompok saking asosiasi punika kanthi umuripun antawisipun 10 ngantos 20 milyar taun.[4][5]
Crux inggih taksih kalebet wonten ing kulawarga rasi lintang Hercules, sesarengan kaliyan rasi lintang Hercules, Sagitta, Aquila, Lyra, Cygnus, Vulpecula, Hydra, Sextans, Crater, Corvus, Ophiuchus, Serpens, Scutum, Centaurus, Lupus, Corona Australis, Ara lan Triangulum Australe. Déné rasi lintang ingkang wonten ing sak kitering Crux inggih punika rasi lintang Centaurus lan Musca.[6]
Cathetan suku
besut- ↑ Pasachoff, Jay M (2000). Field Guide to the Stars and Planets. Houghton Miflin. kc. 67. ISBN 978-0-395-93431-9.
- ↑ "Ian Ridpath.com: Constellations". Dibukak ing March 4, 2011.
- ↑ Preibisch, T., Mamajek, E. (2008). "The Nearest OB Association: Scorpius-Centaurus (Sco OB2)". Handbook of Star-Forming Regions. 2: 0. arXiv:0809.0407. Bibcode:2008hsf2.book..235P.
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ de Geus, E. J., de Zeeuw, P. T., & Lub, J. (1989). "Physical Parameters of Stars in the Scorpio-Centaurus OB Association". Astronomy & Astrophysics. 216 (3): 44–61. Bibcode:1989A&A...216...44D.
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Mamajek, E.E., Meyer, M.R., & Liebert, J. (2002). "Post-T Tauri Stars in the Nearest OB Association". Astronomical Journal. 124 (3): 1670–1694. arXiv:astro-ph/0205417. Bibcode:2002AJ....124.1670M. doi:10.1086/341952.
{{cite journal}}: CS1 maint: multiple names: authors list (link) - ↑ Crux Archived 2012-08-27 at the Wayback Machine. (dipunundhuh tanggal 20 Pebruari 2013)
- Levy, David H. (2005), Deep Sky Objects, Prometheus Books, ISBN 1-59102-361-0
- Pasachoff, Jay M. (2006), A Field Guide to the Stars and Planets, Houghton Mifflin
- Ridpath, Ian; Tirion, Wil (2001), Stars and Planets Guide, Princeton University Press, ISBN 0-691-08913-2
- Velt, Kik (1990), Stars Over Tonga, 'Atenisi University
- Letter of Andrea Corsali 1516-1989: with additional material ("the first description and illustration of the Southern Cross, with speculations about Australia...") digitised by the National Library of Australia.
- The Deep Photographic Guide to the Constellations: Crux.
- The Cambridge Guide to the Constellations, Michael E. Bakich, Cambridge University Press, 1995, pg. 85.
- Universe: The Definitive Visual Dictionary, Robert Dinwiddie and others., DK Adult Publishing, (2005), pg. 396.
- The Sign of the Southern Cross Black Sabbath
- Ian Ridpath and Wil Tirion (2007). Stars and Planets Guide, Collins, London. ISBN 978-0-00-725120-9. Princeton University Press, Princeton. ISBN 978-0-691-13556-4.
- Southern Cross Starry Night Photography.
- Star Tales – Crux
- Finding the South Pole in the sky
- Southern Cross Archived 2008-10-14 at the Wayback Machine. in Te Ara – the Encyclopedia of New Zealand
- Tell time from the position of the southern cross http://puggle.byethost14.com/homepage/cruxstuff.html