Katrésnané bapak
Ing sakwijiné désa ènèng wong jenengé Buwang.
Pak Buwang kuwi wis ora nduwé bojo, namung nduwé anak lanang siji jenengé Bagiyo. Bagiyo kuwi sakwijiné bocah sing ngganteng rupané lan pinter sekolahé. Sakwisé nampa diploma Bagiyo terus lunga sangka désa kono budal nang setad arep nggolèk kerjanan. [ 5 ]
Ndilalahé Bagiyo terus éntuk kerjanan sing gedé gajiané lan ora let suwi dèkné dadi penggedéné wong belasting. Bagiyo saiki dadi wong pangkat, omahé gedé, montoré gedé, nduwé koki lan tuinman. Bagiyo terus ngepèk bojo, wong wédok ayu lan gemati. [ 6 ]
Wis limalas taun suwéné Bagiyo lih manggon nang setad, dèkné wis lali uripé mauné nang désa. Dèkné blas ora tau niliki wong tuwané, ngabarké apa nulisi layang waé ora. Saiki dèkné wis dadi wong sugih, apa senengé bisa keturutan.
Selot suwi Bagiyo terus malih sombong klakuané, lali kemlaratané mbiyèn-mbiyèné, Uripé brah-brèh, apa kepénginé kudu keturutan, mergané duwité gampang golèkané.
Pak Buwang sing ijik nang désa susah tenan atiné, mergané rumangsa nduwé anak lanang siji, nanging wis pirang-pirang taun ora kepetuk lun blas ora tau éntuk kabar apa-apa. [ 7 ]
Mulané, sangking kangené, dèkné terus nékad budal nang setad arep nggolèki anaké. Kepéngin ngerti saiki wis dadi apa lan kaya ngapa uripé.
Pak Buwang mubeng-mubeng nang setad karo takon-takon, nanging ora bisa ketemu, Pak Buwang sampèk kesel, wis ora kuwat terus. Arep mulih menèh waé nang désa. Ndilalahé terus kepetuk wong sing kenal karo Bagiyo lan ngerti omahé.
Pak Buwang jan bungah mbanget. Saiki dèkné wis nduwé adrèsé terus budal menèh nggolèki omahé anaké. Ora let suwi ketemu. [ 8 ] Pak Buwang totok-totok....terus ènèng wong wédok ayu mbukak lawangé.
“Slamet Pak!"
"O, slamet wuk! Aku nggolèki omahé Bagiyo wuk!"
“Iya iki omahé Bagiyo Pak. Aku iki bojoné Bagiyo Pak! l ah Bapak kuwi sapa ta?”
"O, aku iki bapaké Bagiyo wuk! Aku iki sangka désa mubeng- mubeng nang setad kéné nggolèki anakku, mergané wis pirang-pirang taun aku ora krungu kabar apa-apa sangka anakku. [ 9 ]
Aku iki dadi wong tuwa sing nduwé anak namung siji kuwi kangené ora karuwan. Kepéngin weruh anakku lanang kaya ngapa saiki!"
"O, iya iki omahé Bagiyo Pak, mbok réné mlebu ta. Bagiyo mengko ndang mulih, Kéné lèrèn karo ngentèni sedilut menèh!" [ 10 ]
Lumrahé wong kebonan nèk niliki anaké mbrengkul nggawa pametuné tandurané. Pak Buwang iya nggawa janganan, nggawa téloh lan banah. Saiki dèkné njagong ngentèni Bagiyo karo nyawang njero omahé. Pak Buwang nggumun tenan weruh apiké njero omah kono. Mèh ora ngandel nèk kuwi omahé anaké dèkné déwé. Bojoné Bagiyo ijik utek nang pawon arep ngladèni maratuwané. Bar mangan Pak Buwang terus ditataké bèdi kongkon ngglétak-ngglétak ndisik. Sangking keselé Pak Buwang terus bleg turu. Katik kasuré empuk pisan. Nang désa Pak Buwang ora tau turu nang bèdi-kasur, turuné nang ambèn planga dilèmèki klasa. Mulané Pak Buwang iya terus ngimpi. [ 11 ]
Pak Buwang ngimpi nèk Bagiyo wis teka. Kadung weruh bapaké terus dirangkul ora wis-wis. Sangking bungahé sampèk pada mbrèbès-mili. Nanging nang tengahé impèn kuwi Pak Buwang terus tangi, krungu ramé-ramé nang njero omah, Enèng wong lanang mbengok-mbengok ngomong; "Iki
tegesané sapa kok pating kecècèr nang joganku ngéné. Apa ora ènèng asbak? Apa mau ènèng wong alasan teka?"
"Ora, bapakmu déwé teka kepéngin weruh kowé . Wongé saiki ijik ngglétak nang kamar."
"Sapa bapakku! Aku ora nduwé bapak. Bapakku wis mati kawit mbiyèn! Sapa waé iya gelem ngaku aku anaké, mergané aku saiki wis dadi wong sugih. Endi wongé, aku kepéngin weruh!” [ 12 ]
Pak Buwang terus dityeluk karo mantuné: "Pak, réné Pak, Bagiyo wis teka!"
Pak Buwang terus metu, kadung weruh anaké terus bungahé éram-éram, mulané terus dirangkul. Nanging Bagiyo malah nesu lan ngipatké bapaké ngomong: "Kana lunga! Kana minggat!” Aku ora nduwé bapak kaya ngono kuwi, kana lunga!" Bagiyo terus idu nang ngarepé bapaké.
Pak Buwang kagèt mbanget weruh klakuané anaké malih kaya ngono kuwi. Dèkné sampèk ora bisa ngendeg luhé. Mbrèbès mripaté lan nangis ing atiné Pak Buwang terus mlaku mulih. Awaké sawangané kaya ora ènèng balungé kaé, rasané kaya sakah diklumbruké nang lemah.
Kadung maratuwané wis lunga, bojoné Bagiyo terus ngomong karo sing lanang; “Bagiyo, lah kowé kuwi kok kaya ngono klakuanmu. Kuwi lak bapakmu déwé ta! Kok ora mbok tampa, malah mbok usir 'kon minggat! Aku uga wis ora kuwat manggon kéné karo kowé. Aku arep lunga!"
"E, é, kowé arep minggat? Iya kono! Aku ora samar mbok tinggal. Ora bingung aku! Kana lunga pisan! Apa ndarani aku iki mbutuhké kowé? Nèk kowé ora ènèng, uripku malah moro kepénak!"
Bojoné Bagiyo terus lunga nggawa bangkêlané, arep nggolèki omahé Pak Buwang nang désa.
Ora let suwi terus tekan désané. Kadung wis ketemu omahé terus totok -totok: "Kula nuwun!"
"Mangga! Sapa kuwi?”
“Aku Pah, Jemé, mantemu'” [ 13 ]
Pak Buwang terus mbukak lawangé. Kagèt weruh mantuné ngadeg nang ngarepé.
"Lah kok kowé wuk? Enèng apa kowé kok mbréné?"
"Iya Pak, aku melas weruh kowé disiya-siya karo anakmu déwé Pak. Aku wis ora kuwat ngrasaké klakuané Bagiyo, Nèk [ 14 ]bapaké déwé dikayangonoké lah aku menèh. Salah ora salah aku samben dina diamuk. Pancèn aku wis pirang-pirang taun digawé kèsèt karo Bagiyo Pak. Aku saiki arep mondok nang nggonmu Pak!"
"Wuk, nèk kowé nduwé omongan kaya ngono marang aku, aku iya bungah, Apa kowé kira-kira bisa krasan manggon nang désa kaya ngéné iki?"
"Iya Pak, aku mbiyèn iya bocah désa Pak. Aku anaké wong ora nduwé lan aku ora lali urip ing désa Pak!" "Nèk ngono, omah iki iya digawé kaya omahmu déwé waé. Manggana nang kéné sak krasan-krasanmu!”
Saiki Bagiyo nang orah déwé. Dèkné nggagas: “Wah, saiki aku kepénak tenan. Ora usah ngrumati bojo, gajianku malah turah okèh. Saiki wasi aku arep kepriyé waé wis ora ènèng sing ngalang-alangi. Bagiyo ijik énak-énak ngglétak nang bankstel karo nggagas-nggagas kuwi mau, kok terus ènèng totok-totok nang lawang.
"Klop-klop!"
"Sapa kuwi!”
"Sekaut!"
Lawangé terus dibukak. Bagiyo kagèt weruh sekaut karo militèr ngadeg nang ngarepé.
Sekauté terus takon; "Apa kowé Bagiyo?"
"Iya, iya aku ikil Enèng apa ta?"
"Kowé kudu mèlu gku nang sekautan lan sembarang-mbarangmu kudu mbok tinggal kabèh, kowé ora éntuk nggawa apa-apa blas. Kowé mangan duwité negara sampèk pirang-pirang atus èwu. Lah iki layangé, diwaca déwé!" [ 15 ] Bagiyo mbukak layangé terus diwaca. Bar maca dèkné terus njagong tenger-tenger.
Sekauté terus ngomong; "Hayuk ndang gelis, mergané omahé arep tak tutup lan bakal dijaga militèr awan-bengi." [ 16 ] Ing wayah tengah wengi kira-kira let setaun Pak Buwang krungu totok-totok nang lawang.
“Sapa kuwi?”
"Aku Pak, bukaké lawangé ta!”
Pak Buwang nggagas: “Sapa perlu karo aku ing tengah wengi ngéné iki?"
"Pak, lawangé dibukak ta! Aku Bagiyo, anakmu!"
"Bagiyo? Mosok tenan?"
“Iya Pak!"
Pak Buwang ora patèka ngandel, nanging lawangé terus dibukak, [ 17 ]
"Mosok kowé tenan Bagiyo? Lah kok namung nganggo katok cekak karo kaos kotang? Aku ora ngandel nèk kowé kuwi Bagiyo, anakku sing sugih."
“Iya Pak, iya aku iki anakmu sing sugih, nanging saiki dadi wong mlarat menèh. Omahku lan sembarangku kabèh dijabel karo sekaut Pak, jalaran aku mangan duwité negara sampèk pirang-pirang atus èwu. Aku wis disetrap setaun Pak. Aku saiki ora nduwé panggonan lan blas ora nduwé apa-aps Pak. Kanca-kancaku ora ènèng sing gelem kanggonan aku Pak, pada isin nulungi aku, mergané aku wong nyolong. Pak. [ 18 ]aku rumangsa nduwé salah gedé tenan marang kowé Pak. Aku mbok dingapura Pak!"
"Anakku, senajana kowé ora nduwé banda lan kowé saiki ditinggal karo kancamu kabèh, kowé ijik nduwé bapak, nduwé bojo lan nduwé omah iki, nèk kowé trima manggon nang gubuk waé. Saiki hayuk pada molai menèh pumpung ijik dikèki slamet lan waras karo Sing Kwasa. Sing wis kliwat aja ditolèh menèh, hayuk pada nyambutgawé nggolèk sandang- pangan karo trima."
Bagiyo terus ngomong karo bojoné; “Jem, aku uga njaluk ngapura karo kowé. Apa kowé gelem nampa aku menèh?” Jemé ora semaur apa-apa, malah terus ngrangkul sing lanang ora wis-wis.
Bagiyo saiki dadi wong désa menèh sing trima nyambutgawé nang kebon. Karo bojoné dèkné iya gemati, karo bapaké iya ngajèni lan karo kanca lan tangga iya bisa rukun bebarengen.
[ 4 ]
Ing sakwijiné désa ènèng wong jenengé Buwang. Pak Buwang kuwi wis ora nduwé bojo, namung nduwé anak lanang siji jenengé Bagiyo. Bagiyo kuwi sakwijiné bocah sing ngganteng rupané lan pinter sekolahé. Sakwisé nampa diploma Bagiyo terus lunga sangka désa kono budal nang setad arep nggolèk kerjanan. Ndilalahé Bagiyo terus éntuk kerjanan sing gedé gajiané lan ora let suwi dèkné [ 5 ]dadi penggedéné wong belasting. Bagiyo saiki dadi waong pangkat, omahé gedé, montoré gedé, nduwé koki lan tukang kebon. Bagiyo terus ngepèk bojo, wong wédok ayu lan gemati.
Wis limalas taun suwéné Bagiyo lih manggon nang setad, dèkné wis lali uripé mauné nang désa. Dèkné blas ora tau niliki wong tuwané, ngabarké apa [ 6 ]nulisi layang waé ora. Saiki dèkné wis dadi wong sugih, apa senengé bisa keturutan.
Selot suwi Bagiyo terus malih sombong klakuané, lali kemlaratané mbiyèn-mbiyèné. Uripé brah-brèh, apa kepénginé kudu keturutan, mergané duwité gampang golèkané.
Pak Buwang sing ijik nang désa susah tenan atiné, mergané rumangsa nduwé anak lanang siji, nanging wis pirang-pirang taun ora kepetuk lan blas ora tau éntuk kabar apa-apa. Mulané, sangking kangené, dèkné terus nékad budal nang setad arep nggolèki anaké. Kepéngin ngerti saiki wis dadi apa lan kaya ngapa uripé. Pak Buwang mubeng-mubeng [ 7 ]nang setad karo takon-takon, nanging ora bisa ketemu. Pak Buwang sampèk kesel, wis ora kuwat terus. Arep mulih menèh waé nang désa. Ndilalahé terus kepetuk wong sing kenal karo Bagiyo lan ngerti omahé, Pak Buwang jan bungah mbanget. Saiki dèkné wis nduwé adrèsé terus budal menèh nggolèki omahé anaké. Ora let suwi ketemu. Jenengé Bagiyo ketulis nang lawangé.
Pak Buwang totok-totok . .. terus ènèng wong wédok ayu mbukak lawangé.
“Slamet Pak!” [ 8 ]
“O, slamet wuk! Aku nggolèki omahé Bagiyo wuk!”
“Iya iki omahé Bagiyo Pak. Aku iki bojoné Bagiyo Pak! Lah Bapak kuwi sapa ta?”
“O, aku iki bapaké Bagiyo wuk! Aku iki sangka désa mubeng-mubeng nang setad kéné nggolèki anakku, mergané wis pirang-pirang taun aku ora krungu kabar apa-apa sangka anakku. Aku iki dadi wong tuwa sing nduwé anak namung siji kuwi kangené ora karuwan. Kepéngin weruh anakku lanang kaya ngapa saiki!” [ 9 ]
“O, iya iki omahé Bagiyo Pak, mbok réné mlebu ta. Bagiyo mengko ndang mulih. Kéné lèrèn karo ngentèni sedilut menèh!” |
Lumrahé wong kebonan nèk niliki anaké mbrengkut nggawa pametuné tandurané. Pak Buwang iya nggawa janganan, nggawa téloh lan banah. Saiki dèkné njagong ngentèni Bagiyo karo nyawang njero omahé, Pak Buwang nggumun tenan [ 10 ]weruh apiké njero omah kono. Mèh ora ngandel nèk kuwi omahé anaké dèkné déwé. Bojoné Bagiyo ijik utek nang pawon arep ngladèni maratuwané. Bar mangan Pak Buwang terus ditataké bèdi kongkon ngglétak-ngglétak ndisik. Sangking keselé Pak Buwang terus bleg turu. Katik kasuré empuk pisan. Nang désa Pak Buwang ora tau turu nang bèdi-kasur, turuné nang ambèn planga dilèmèki klasa. Mulané Pak Buwang iya terus ngimpi.
Pak Buwang ngimpi nèk Bagiyo wis teka. Kadung weruh bapaké terus dirangkul ora wis-wis. Sangking bungahé sampèk pada mbrebes-mili. Nanging nang tengahé impèn kuwi Pak Buwang [ 11 ]terus tangi, krungu ramé-ramé nang njero omah. Enèng wong lanang mbengok-mbengok ngomong; “Iki tegesané sapa kok pating kecècèr nang joganku ngéné. Apa ora ènèng asbak? Apa mau ènèng wong alasan teka?”
“Ora, bapakmu déwé teka kepéngin weruh kowé. Wongé saiki ijik ngglétak nang kamar.”
“Sapa bapakku! Aku ora nduwé bapak. Bapakku wis mati kawit mbiyèn! Sapa waé iya pelem ngaku aku anaké, mergané aku saiki wis dadi wong sugih. Endi wongé, aku kepéngin weruh!”
Pak Buwang terus diceluk karo mantuné: “Pak, réné Pak, Bagiyo wis teka!”
Pak Buwang terus metu, kadung weruh anaké terus bungahé éram-éram, mulané terus dirangkul. [ 12 ]Nanging Bagiyo malah nesu lan ngipatké bapaké ngomong: “Kana lunga! Kana minggat! Aku ora nduwé bapak kaya ngono kuwi, kana lunga!” Bagiyo terus idu nang ngarepé bapaké.
Pak Buwang kagèt mbanget weruh klakuané anaké malih kaya ngono kuwi. Dèkné sampèk ora bisa ngendeg luhé. Mbrèbès mripaté lan nangis ing atiné Pak Buwang terus mlaku mulih. Awaké sawangané kaya ora ènèng balungé kaé, rasané kaya sakah diklumbruké nang lemah.
Kadung maratuwané wis lunga, bojoné Bagiyo terus ngomong karo sing lanang: “Bagiyo, lah kowé kuwi kok kaya ngono klakuanmu. Kuwi lak bapakmu déwé ta! Kok ora mbok tampa, malah mbok usir “kon minggat! Aku uga wis ora kuwat manggon kéné karo kowé. Aku arep lunga!”
“É, é, kowé arep minggat? Iya kono! Aku ora samar mbok tinggal. Ora bingung aku! Kana lunga pisan! Apa ndarani aku iki mbutuhké kowé? Nèk kowé ora ènèng, uripku malah moro kepénak!”
Bojoné Bagiyo terus lunga nggawa bangkêèlané, arep nggolèki omahé Pak Buwang nang désa.
Ora let suwi terus tekan désané. Kadung wis ketemu omahé terus totok-totok: “Kula nuwun!”
“Mangga! Sapa kuwi?”
“Aku Pak, Jemé, mantumu!”
Pak Buwang terus mbukak lawangé. Kagèt weruh mantuné ngadeg nang ngarepé. [ 13 ]
“Lah kok kowé wuk? Enèng apa kowé kok mbréné?”
“Iya Pak, aku melas weruh kowé disiya-siya karo anakmu déwé Pak. Aku wis ora kuwat ngrasaké klakuané Bagiyo. Nèk bapaké déwé dikaya ngonoké lah aku menèh. Salah ora salah aku samben dina diamuk. Pancèn aku wis pirang-pirang taun digawé kèsèd karo Bagiyo Pak. Aku saiki arep mondok nang nggonmu Pak!” [ 14 ]
“Wuk, nèk kowé nduwé omongan kaya ngono marang aku, aku iya bungah. Apa kowé kira-kira bisa krasan manggon nang désa kaya ngéné iki?”
“lya Pak, aku mbiyèn iya bocah désa Pak. Aku anaké wong ora nduwé lan aku ora lali urip ing désa Pak!”
“Nèk ngono, omah iki iya digawé kaya omahmu déwé waé. Manggana nang kéné sak krasan-krasanmu!”
Saiki Bagiyo nang omah déwé. Dèkné nggagas: “Wah, saiki aku kepénak tenan. Ora usah ngrumati bojo, gajianku malah turah okèh. Saiki wasi aku arep kepriyé waé wis ora ènèng sing ngalang-alangi aku.” Bagiyo ijik énak-énak ngglétak nang bankstel karo nggagas-nggagas kuwi mau, kok terus ènèng totok-totok nang lawang.
“Klop-klop!”
“Sapa kuwi!”
“Sekaut!”
Lawangé terus dibukak. Bagiyo kagèt weruh sekaut karo militèr ngadeg nang ngarepé.
Sekauté terus takon: “Apa kowé mas Bagiyo?”
“Iya, iya aku iki! Enèng apa ta?”
“Kowé kudu mèlu aku nang sekautan lan sembarang-mbarangmu kudu mbok tinggal kabèh, kowé ora éntuk nggawa apa-apa blas. Kowé mangan duwité negara sampèk pirang-pirang atus èwu. Lah iki layangé, diwaca déwé!” [ 15 ]
Bagiyo mbukak layangé terus diwaca. Bar maca dèkné terus njagong tenger-tenger.
Sekauté terus ngomong: “Hayuk ndang gelis, mergané omahé arep tak tutup lan bakal dijaga militèr awan-bengi, tekané ènèng sing nuku!”
Ing wayah tengah wengi kira-kira let setaun Pak Buwang krungu totok-totok nang lawang.
“Sapa kuwi?”
“Aku Pak, bukaké lawangé ta!” [ 16 ]
Pak Buwang nggagas: “Sapa perlu karo aku ing tengah wengi ngéné iki?”
“Pak, lawangé dibukak ta! Aku Bagiyo, anakmu!”
“Bagiyo? Mosok tenan?”
“Iya Pak!”
Pak Buwang ora patèka ngandel, nanging lawangé terus dibukak.
“Mosok kowé kuwi Bagiyo? Lah kok namung nganggo katok cekak karo kaos kotang? Aku ora ngandel nèk kowé kuwi Bagiyo, anakku sing sugih.”
“Iya Pak, iya aku iki anakmu sing sugih, nanging saiki dadi wong mlarat menèh. Omahku lan sak [ 17 ]sembarangé dijabel karo negara Pak, jalaran aku mangan duwité negara sampèk pirang-pirang atus èwu. Aku wis disetrap setaun Pak. Aku saiki ora nduwé panggonan lan blas ora nduwé apa-apa Pak. Kanca-kancaku uga ora ènèng sing gelem kanggonan aku Pak, pada isin nulungi aku, mergané aku wong nyolong. Pak, aku rumangsa nduwé salah gedé tenan marang kowé Pak, Aku mbok dingapura Pak!”
“Anakku, senajana kowé ora nduwé banda lan kowé saiki ditinggal karo kancamu kabèh, kowé ijik [ 18 ]nduwé bapak, nduwé bojo lan nduwé omah iki, nék kowé trima manggon nang gubuk waé. Saiki hayuk pada molai menèh pumpung ijik dikèki slamet lan waras karo Sing Kwasa. Sing wis kliwat aja ditolèh menèh, hayuk pada nyambutgawé nggolèk sandang-pangan karo trima.”
Bagiyo terus ngomong karo bojoné: “Jem, aku uga njaluk ngapura karo kowé. Apa kowé gelem nampa aku menèh?”
Jemé ora semaur apa-apa, malah terus ngrangkul sing lanang ora wis-wis.
Bagiyo saiki dadi wong désa menèh sing trima nyambutgawé nang kebon. Karo bojoné dèkné iya gemati, karo bapaké iya ngajèni lan karo kanca lan tangga iya bisa rukun bebarengen.
S. Nojodipo