псалъэ

АДЫГЭБЗЭ (КЪЭБЭРДЕЙ-ШЭРДЖЭСЫБЗЭ)

ПСАЛЪЭ ЛЪЭПКЪЫГЪУЭ: ЩЫӀЭЦӀЭ

КЪЭПСЭЛЪЫКӀЭ

• IPA ['psɑ:ɬɐ]

ПСАЛЪЭ ЛЪАБЖЬЭ

• [псалъ] + -э

СКЛОНЕНЭ

	Закъуэ бжыгъэ		Куэд бжыгъэ
	Мыбелджылы	Белджылы	Мыбелджылы	Белджылы
Именительнэ:	псалъэ	псалъэр	--	псалъэхэр
Эргативнэ:	псалъэ	псалъэм	--	псалъэхэм
Послеложнэ:	псалъэкӀэ	псалъэмкӀэ	псалъэхэкӀэ	псалъэхэмкӀэ
Обстоятельственнэ:	псалъэу	псалъэрауэ	псалъэхэу	псалъэхэрауэ

МЫХЬЭНЭ

1. Бзэм щыщу къэхъукъащӀэ, предмет сыт хуэдэхэр къызэраӀуатэ цӀэ.
2. Псалъэмакъ.

ЩАПХЪЭХЭР

• Нобэрей гуфӀэгъуэшхуэм хуэфащэу, абы и инагъыр къитӀэсыфу псалъэ щхьэхуэ къыжыӀэфын хуейт. КӀэрашэ Тембот
• Псалъэм и пэр умыщӀэу, и кӀэр пщӀэркъым. Псалъэжьхэр

НЭГЪУЭЩӀЫБЗЭКӀЭ ЗЭДЗЭКӀАХЭР

ИНДЖЫЛЫБЗЭ

• псалъэ: 1. word, lexeme 2. speech, conversation

УРЫСЫБЗЭ

• псалъэ: 1. слово 2. разговор; речь

псалъафэ зэпыщӀахэр

Псалъэ быдэ зэжеӀэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: promise each other, give each other one’s word
     Урысыбзэ: дать слово друг другу.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ быдэ тын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: promise sth to sb, make a promise to sb
     Урысыбзэ: дать честное слово кому-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ гуапэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: warm, kind, sympathetic words
     Урысыбзэ: тёплое слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ гуапэ жеӀэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: console or comfort sb
     Урысыбзэ: утешить кого-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Нахъуэ къызэрыфӀэщӀымкӀэ, хъыбарыфӀ жылэм яхэпхъэмэ, ар цӀыхум псалъэ гуапэкӀэ яжеӀэн хуейщ. КӀыщокъуэ Алим

Псалъэ гуауэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: bitter words.
     Урысыбзэ: горькое слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Удын гуауэр мэгъущри, псалъэ гуауэр гъущыжкъым. Псалъэжьхэр

Псалъэ гуемыӀу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: insulting, offensive words
     Урысыбзэ: обидное слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ гъущэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: empty words (not supported by deeds).
     Урысыбзэ: пустые слова (не подкреплённые делом).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ дахэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: fine, nice, pleasant words
     Урысыбзэ: красивые фразы [слова].
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Псалъэ дахэм гъущӀыр къегъэш. Псалъэжьхэр

Псалъэ дэмыхуу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: word for word
        Псалъэ дэмыхуу жыӀэжын. retell word for word
     Урысыбзэ: слово в слово.
        Псалъэ дэмыхуу жыӀэжын. пересказать слово в слово
  Псалъэ зэпхахэр:
     Псалъэ дэмыхуу жыӀэжын.
  Щапхъэхэр:

Псалъэ дэӀун (хэӀун)

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: get a word in edgeways
     Урысыбзэ: ввернуть, вставить словечко.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ дыгъэл

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: witticism, witty remark
     Урысыбзэ: красное словцо.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ дыдж

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: bitter, caustic words
     Урысыбзэ: горькое, едкое слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Псалъэ дыджым гур егъэузри, хъущхъуэ дыджым узыр егъэхъуж. Псалъэжьхэр

     Хъыджэбзыр аргуэру къэдзыхащ, игу гъууэ зызэхуишащ: псалъэ дыдж, гужьгъэжь, губжь псалъэхэр къызэхихыным ар поплъэ. Къэбэрдей, альманах

Псалъэ едзын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: wound, hurt with one’s words
     Урысыбзэ: задеть кого-л. словом.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ етын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: give sb one’s word
     Урысыбзэ: дать кому-л. слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ жагъуэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: insulting, offensive words
     Урысыбзэ: обидное слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ жан

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: a charged, weighty, loaded word
     Урысыбзэ: веское слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ зэпэдзыжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: exchange idle words
     Урысыбзэ: перебрасываться словами.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ затес

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: clever words, clever speech
     Урысыбзэ: умные слова, умная речь.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ зэтыжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: make a commitment
     Урысыбзэ: взять на себя обязательство.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ зэтын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: promise each other, give each other one’s word
     Урысыбзэ: дать слово, обещание друг другу.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ зэутӀыпщын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: exchange barbs
     Урысыбзэ: обмениваться колкостями.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ зэхьэкӀын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: alter, distort the meaning, content of a word or statement.
     Урысыбзэ: переиначить, исказить смысл, содержание слова или высказывания.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ игъэващӀэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: windbag
     Урысыбзэ: пустозвон.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ купщӀэншэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: empty words, words devoid of meaning, mere words
     Урысыбзэ: пустые слова.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ кӀапэ Ӏэрымыгъэхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: not let yourself be pinned, nailed down
     Урысыбзэ: не давать кому-л. возможности поймать себя на слове.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Ауэ Линэ и гуращэр къэхъун дэнэ къэна, Назир и псалъэ кӀапэ къыӀэригъэхьатэкъым абы. Къашыргъэ ХьэпащӀэ

Псалъэ кӀэщӀэдзэн

  Мыхьэнэ:
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: wound, hurt with one’s words
     Урысыбзэ: задеть кого-л. словом.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ кӀыхьхэр къегъэкӀуэкӀын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: beat about the bush
     Урысыбзэ: ходить вокруг да около.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ кӀуэцӀыгъэхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: to curse in the choicest language
     Урысыбзэ: ругать кого-л. последними словами.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ кӀуэцӀылъхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: to curse in the choicest language
     Урысыбзэ: ругать кого-л. последними словами.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ кӀуэцӀрыгъэкӀын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: try to get what was said done
     Урысыбзэ: добиваться осуществления сказанного.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ къабзэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: reasonable, wise words
     Урысыбзэ: разумное слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Псалъэ къабзэ, псалъэ узыншэ жыпӀащ, Елдар. КӀыщокъуэ Алим

Псалъэ къегъэкӀуэкӀын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: indulge in empty talk
     Урысыбзэ: разводить антимонии (антимонию).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ къедзын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: strike up or start a conversation, a speech
     Урысыбзэ: начать разговор, беседу, выступление.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Щыми я нэ къикӀырт псэлъэну, ауэ псалъэр къезыдзын къахэкӀыртэкъым. ЩоджэнцӀыкӀу Ӏэдэм

Псалъэ къеӀыхын

1.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: make sb promise, swear
     Урысыбзэ: взять честное слово с кого-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

2.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: request to speak; ask to be given the floor
     Урысыбзэ: попросить слова.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Жыжьэу къыщыс щӀалэм и Ӏэр къиӀэтащ псалъэ къыӀихыну.  Къардэн Бубэ

Псалъэ къигъэкӀын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: raise a scandal about sth
     Урысыбзэ: затеять скандал из-за чего-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ къыжьэдэлъэтын (къыжьэдэцӀэфтын)

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: escape one’s lips, slip out
     Урысыбзэ: сорваться, слететь с языка.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ къыжьэдэмыкӀыу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: silently, without words
     Урысыбзэ: молча, без слов.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Хьэулацэ псалъэ къыжьэдэмыкӀыу, пхъэнкӀийр щӀихри къыщӀыхьэжащ. Жаным Борис

Псалъэ къызэрыгуэкӀ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: stylistically neutral word, a common word
     Урысыбзэ: стилистически нейтральное слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ къыпэмыдзыжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: not to argue or dispute, agree with sb about everything
     Урысыбзэ: не пререкаться, соглашаться с кем-л. во всём.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ къыхудэмышеижын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be unable to say a word
     Урысыбзэ: быть не в состоянии слова вымолвить.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ лей хэмылъу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: without wasting words, without another word, without more / further ado; without delay
     Урысыбзэ: без лишних слов.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ лейхэр къегъэкӀуэкӀын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: to babble on and on, to jabber away, to throw words around
     Урысыбзэ: болтать языком; говорить зря, попусту.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ мышу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: inept/inappropriate/uncalled-for/untoward remark,
     Урысыбзэ: неуместное слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ пэдзыжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: object to sb
        Нэхъыжьым псалъэ пэмыдзыжын. not to contradict those older than you
     Урысыбзэ: возразить кому-л.
        Нэхъыжьым псалъэ пэмыдзыжын. не возражать старшим
  Псалъэ зэпхахэр:
     Нэхъыжьым псалъэ пэмыдзыжын.
  Щапхъэхэр:

Псалъэ пэж

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: true; truthful; veracious words
     Урысыбзэ: правдивое слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ псэу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: wise words
     Урысыбзэ: мудрое слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ тетхъуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: to curse in the choicest language
     Урысыбзэ: ругать кого-л. последними словами.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ тын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: give one’s word, make a promise
     Урысыбзэ: дать слово, обещание.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ ткӀыбжь

  Мыхьэнэ:
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: bitter, caustic words
     Урысыбзэ: горькое, едкое слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Лини къыжиӀэну къызэригъэпэща псалъэ ткӀыбжь тӀущыр ӀэщӀэхужри, Хьэждал еплъу, абы и жьэм къыжьэдэкӀынум хуэщтэу, умэзэхыжащ. Къашыргъэ ХьэпащӀэ

[И] псалъэ тӀэужыӀэкъым

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: [he is] reputable, trustworthy, authoritative (literally: he does not repeat himself twice).
     Урысыбзэ: [он] солидный, авторитетный (букв. он не повторяет дважды).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Си псалъэ тӀэужыӀэкъым, си жыӀэ тӀэуӀуатэкъым. Псалъэжьхэр

[И] псалъэ тӀу мыщӀын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: do everything without question
     Урысыбзэ: беспрекословно выполнять всё.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Уэзырмэс и псалъэ тӀу ямыщӀу щытти, нартхэм кхъуафэжьей ящӀри жьыр бийм я лъэныкъуэкӀэ щеуэ махуэ гуэрым Уэзырмэсыр хым траутӀыпщхьащ. Нартхэр

Псалъэ узыншэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: reasonable; sensible; intelligent; wise; rational; logical; judicious; understanding; intellectual words
     Урысыбзэ: разумные слова.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ утӀыпщын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: spread a rumour
     Урысыбзэ: пустить слух.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

[И] псалъэ фоупсщ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: sickly-sweet, mellifluous 
     Урысыбзэ: слащавый, медоточивый.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ хэзэгъэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be compliant, amenable, complaisant
     Урысыбзэ: быть сговорчивым.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ хэлъхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: to interrupt, interfere in a conversation
     Урысыбзэ: вмешиваться в разговор.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ хэмызу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: word for word
     Урысыбзэ: слово в слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Зы псалъи хэмызу абы псори жриӀащ нартым. ӀуэрыӀуатэ, фольклор

Псалъэ хэмылъу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: unquestioningly, without objection
     Урысыбзэ: беспрекословно.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ хэмылъхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: agree with smth. immediately, without objection.
     Урысыбзэ: согласиться с чем-л. сразу, без возражений.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ хэӀун

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: get a word in edgeways
     Урысыбзэ: вставить словцо.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ хузэкӀэлъымыгъэкӀуэн (хузэпымыщэн)

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: speak unintelligibly (from embarrassment, excitement, etc.).
     Урысыбзэ: говорить неразборчиво (от смущения, волнения и т. п.).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ хъуэр

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: a popular expression, an allegory.
     Урысыбзэ: крылатое выражение, иносказание.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ хьэлъэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: bitter words
     Урысыбзэ: горькое слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ шэрыуэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: apt word, say sth appropriate
     Урысыбзэ: меткое слово
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Уеим имыщӀа щхьэкӀэ, хъыджэбзым и псалъэ шэрыуэр абы и щӀыфэм чынутӀ жану зэприхулэкӀат. Къуэдзокъуэ Хьэсэн

Псалъэ щабэ (хуабэ)

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: an affectionate, kind word.
     Урысыбзэ: ласковое, доброе слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэм щхьэкӀэ (папщӀэ)

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: for example, by the way
     Урысыбзэ: к слову, к примеру, например.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Псалъэм папщӀэ, щхьэлтет Ӏэдэм хьэжыпщӀэм и нэхъыбэр бэзэрым ешэ. Ӏуащхьэмахуэ, журнал (художественный)

Псалъэ щӀэмыупщӀэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: not to consult with anyone
     Урысыбзэ: не посоветоваться ни с кем.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ ӀэфӀрэ гу фӀейуэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: his words are like honey, but there is ice under his tongue (literally his words are sweet, but his heart is dirty).
     Урысыбзэ: на языке мёд, а под языком лёд (букв. слово сладкое, а сердце грязное).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ Ӏей утӀыпщын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: spread rumours, slander, libel
     Урысыбзэ: распустить слух, клевету.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ Ӏыгъын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: keep one’s word, fulfil one’s promise
     Урысыбзэ: сдержать слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэ Ӏущ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: clever words
     Урысыбзэ: умное слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

ПсалъэкӀэ гъэудэрэщхъуэн

1.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: finish sb off with one’s chatter
     Урысыбзэ: доконать кого-л. своей болтовней.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

2.

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: fool sb, take sb in
     Урысыбзэ: заморочить голову кому-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

ПсалъэкӀэ къэубыдын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: take sb at their word
     Урысыбзэ: поймать кого-л. на слове.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

ПсалъэкӀэ ущыгун

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: finish sb off with one’s chatter
     Урысыбзэ: доконать кого-л. своей болтовней.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэм епцӀыжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: go back on one’s word, not fulfil one’s promise
     Урысыбзэ: нарушить слово, не сдержать слова.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэм къегъэгъэзэжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: take back one’s word
     Урысыбзэ: взять свои слова назад.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэм къыдэкӀуэу

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: by the way
     Урысыбзэ: к слову
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэм къыпыщэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: continue your speech or conversation
     Урысыбзэ: продолжить речь, разговор.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

[И] псалъэм тегъуэтэжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be the master of one’s word
     Урысыбзэ: быть хозяином своего слова.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

И псалъэм текӀын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: back down, retract, take back your words.
     Урысыбзэ: отступиться, отказаться от своих слов.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэм и хьэтыркӀэ

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: for example, by the way
     Урысыбзэ: к слову, к примеру, например.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэм и хьэтыркӀэ, дэнэ щӀыпӀэ сыт трасэн хуейми унафэ зыщӀыр лӀэкъуэлӀэшхэрт. Къэзэнокъуэ Жэбагъы

Псалъэм ӀэфӀ щӀэмылъыжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: become worn-out, hackneyed (about a word)
     Урысыбзэ: становиться затасканным - о слове.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэр гъэбэтэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: twaddle, chatter, gab, babble
     Урысыбзэ: пустословить.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэр гъэкӀэщӀын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be terse, concise, of few words (lit. shorten one’s words).
     Урысыбзэ: быть немногословным, лаконичным (букв. укоротить слово).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэр гъэпэжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: keep one’s word, honour one’s promise
     Урысыбзэ: сдержать слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

[И] псалъэр дыкъуэкъуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: speak in ambiguities
     Урысыбзэ: говорить двусмысленности.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэр екъухыжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: hold back the words about to come out of your mouth
     Урысыбзэ: удержать готовое сорваться с языка слово.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэр жьэдэгуэжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: make sb shut up, shut their mouth, hold their tongue
     Урысыбзэ: заткнуть рот.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Мэтхъэным зыкъиӀэтат: къэрэхьэлъкъыр къурӀэн еджэну щӀокъу жиӀэу, арщхьэкӀэ абы и псалъэр Инал жьэдигуэжащ. КӀыщокъуэ Алим

Псалъэр жьым хэутӀыпщхьэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: throw words to the wind; waste one’s breath
     Урысыбзэ: бросать слова на ветер.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэр зэдзэкӀын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: distort the meaning of one’s words
     Урысыбзэ: исказить смысл чьих-л. слов.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэр зэпыудын (зэпыгъэун)

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: cut sb of in mid sentence
     Урысыбзэ: оборвать на полуслове кого-л.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Маш и псалъэр зэпигъэури куэбжэм иунэтӀащ. Жаным Борис

Псалъэр зэхьэкӀын

  Мыхьэнэ:
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: distort the meaning of one’s words
     Урысыбзэ: исказить смысл чьих-л. слов.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэр къэгъэщӀэрэщӀэжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: start the conversation again, continue the conversation.
     Урысыбзэ: вновь завести разговор, продолжить разговор.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэр къыӀурылъэлъын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: chatter (literally pour out words).
     Урысыбзэ: тараторить (букв. сыпать словами).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

[И] псалъэр пхыкӀын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: reach sb’s consciousness (about words)
     Урысыбзэ: доходить до сознания - о слове.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэр пычын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: abruptly stop speaking, stop in mid-sentence.
     Урысыбзэ: резко оборвать свою речь, замолчать на полуслове.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:
     Аюб и псалъэр занщӀэу пичащ. КӀыщокъуэ Алим

Псалъэр ухын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: end one’s conversation, speech
     Урысыбзэ: закончить разговор, выступление.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэр щӀэлъэфыжын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: having started to speak, fall silent
     Урысыбзэ: начав говорить, замолчать.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

Псалъэр Ӏэпыудын

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: cut off someone's conversation or speech.
     Урысыбзэ: оборвать чей-л. разговор, чью-л. речь.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

ПсалъитӀ зэкӀэлъымыгъэкӀуэн

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: not be able to connect two words.
     Урысыбзэ: не уметь связать двух слов.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

ПсалъитӀ я щхьэ ззтемычын (темычын)

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: be modest, shy, silent.
     Урысыбзэ: быть скромным, стеснительным, молчаливым.
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

[И] псалъитӀым яз

  Мыхьэнэ: 
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: bosom friend (literally every second word is about (him)).
     Урысыбзэ: закадычный друг (букв. каждое второе слово о нём).
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

псалъэ зэхэлъ

  Мыхьэнэ: ЛъабжьитӀ е нэхъыбэ зэхыхьэу къэхъуа псалъэ.
  НэгъуэщӀыбзэкӀэ зэдзэкӀахэр:
     Инджылыбзэ: compound word
     Урысыбзэ: сложное слово
  Псалъэ зэпхахэр:
  Щапхъэхэр:

БИБЛИОГРАФИЕ

Библиографием еплъын