ವ್ಯಂಜನ
ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಂಜನಗಳು ಗಂಟಲನ್ನು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅಥವಾ ಭಾಗಶಃ ಮುಚ್ಚಿ ಉಚ್ಛಾರಣೆ ಮಾಡುವಂತಹ ಅಕ್ಷರಗಳು. ಇವು ಸ್ವರಗಳಿಗಿಂತ ಭಿನ್ನ. ವ್ಯಂಜನಗಳು ಸ್ವರದ ಸಹಾಯದಿಂದ ಉಚ್ಛರಿಸುವವುಗಳು.[೧]
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
ಭಾರತೀಯ ಭಾಷೆಗಳಲ್ಲಿ ವ್ಯಂಜನಗಳು
ಬದಲಾಯಿಸಿವ್ಯಂಜನಗಳಲ್ಲಿ ಎರಡು ವಿಧ.
'ಕ' ಅಕ್ಷರದಿಂದ 'ಮ' ಅಕ್ಷರದವರೆಗೆ ವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳು. ಇದರಲ್ಲಿ ಐದು ವರ್ಗಗಳು. ಕ ವರ್ಗ, ಚ ವರ್ಗ, ಟ ವರ್ಗ, ತ ವರ್ಗ ಮತ್ತು ಪ ವರ್ಗ.
'ಯ' ಅಕ್ಷರದಿಂದ 'ಳ' ಅಕ್ಷರದವರೆಗೆ ಅವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳು.
ಭಾಷಾವಿಜ್ಞಾನದ ಆಧಾರದಲ್ಲಿ ವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳ ವರ್ಗೀಕರಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿ| ವರ್ಗೀಯ ವ್ಯಂಜನಗಳು | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ಕಂಠ್ಯ (ಕವರ್ಗ) | ಕ | ಖ | ಗ | ಘ | ಙ | ||
| ತಾಲವ್ಯ (ಚವರ್ಗ) | ಚ | ಛ | ಜ | ಝ | ಞ | ||
| ಮೂರ್ಧನ್ಯ (ಟವರ್ಗ) | ಟ | ಠ | ಡ | ಢ | ಣ | ||
| ದಂತ್ಯ (ತವರ್ಗ) | ತ | ಥ | ದ | ಧ | ನ | ||
| ಓಷ್ಠ್ಯ (ಪವರ್ಗ) | ಪ | ಫ | ಬ | ಭ | ಮ | ||
ಅಲ್ಪಪ್ರಾಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿಅಲ್ಪ ಉಸಿರಾಟದಲ್ಲಿ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ವ್ಯಂಜನಗಳು. ಕ್, ಚ್ , ಟ್ , ತ್ , ಪ್, ಗ್ , ಜ್ , ಡ್ , ದ್ , ಬ್
| ಸ್ಥಾನ | ಅಲ್ಪಪ್ರಾಣ | IPA ಅಕ್ಷರ |
|---|---|---|
| ಕಂಠ್ಯ (ಕವರ್ಗ) | ಕ ಗ | Ka ga |
| ತಾಲವ್ಯ (ಚವರ್ಗ) | ಚ ಜ | ca ja |
| ಮೂರ್ಧನ್ಯ (ಟವರ್ಗ) | ಟ ಡ | Ṭa ḍa |
| ದಂತ್ಯ (ತವರ್ಗ) | ತ ದ | ta da |
| ಓಷ್ಠ್ಯ (ಪವರ್ಗ) | ಪ ಬ | pa ba |
ಮಹಾಪ್ರಾಣ
ಬದಲಾಯಿಸಿನಿಟ್ಟುಸಿರಿನೊಂದಿಗೆ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ವ್ಯಂಜನಗಳು. ಖ್ , ಛ್ , ಠ್ , ಥ್, ಫ್, ಘ್ , ಝ್ , ಢ್ , ಧ್ , ಭ್
| ಸ್ಥಾನ | ಮಹಾಪ್ರಾಣ | IPA ಅಕ್ಷರ |
|---|---|---|
| ಕಂಠ್ಯ (ಕವರ್ಗ) | ಖ ಘ | Ka ga |
| ತಾಲವ್ಯ (ಚವರ್ಗ) | ಛ ಝ | ca ja |
| ಮೂರ್ಧನ್ಯ (ಟವರ್ಗ) | ಠ ಢ | Ṭa ḍa |
| ದಂತ್ಯ (ತವರ್ಗ) | ಥ ಧ | ta da |
| ಓಷ್ಠ್ಯ (ಪವರ್ಗ) | ಫ ಭ | pa ba |
ಅನುನಾಸಿಕ
ಬದಲಾಯಿಸಿನಿಟ್ಟುಸಿರಿನೊಂದಿಗೆ ಉಚ್ಚರಿಸುವ ವ್ಯಂಜನಗಳು. ಙ್ , ಞ್ , ಣ್ , ನ್, ಮ್
| ಸ್ಥಾನ | ಅನುನಾಸಿಕ | IPA ಅಕ್ಷರ |
|---|---|---|
| ಕಂಠ್ಯ (ಕವರ್ಗ) | ಙ | Ṅa |
| ತಾಲವ್ಯ (ಚವರ್ಗ) | ಞ | Ña |
| ಮೂರ್ಧನ್ಯ (ಟವರ್ಗ) | ಣ | Ṇa |
| ದಂತ್ಯ (ತವರ್ಗ) | ನ | Na |
| ಓಷ್ಠ್ಯ (ಪವರ್ಗ) | ಮ | Ma |