Бахрейн

Бахре́йн, официал аты Бахрейн Королевство (араб. مملكة البحرين‎ — Мамля́ка аль-Бахре́йн) — Къыбыла-Кюнчыгъыш Азияда, Персия богъазда, кеси бла бир атлы архипелагда орналгъан айрымкан къралды, эм гитче араб къралды. Бахрейн, эки абадан эмда кёб ууакъ айрымканны алады, Сауд Арабияны джагъасындан кюнчыгъышха 16 км узакълыкъдады эмда бу кърал бла автомобиль кёпюр бла байланыбды. Королевство, Персия богъазда АБШ-ны эм уллу авиабазасын орнатыргъа территориясын береди.

Бахрейн Королевство

مملكة البحرين
Мамля́ка аль-Бахре́йн


Гимн	نشيد البحرين الوطني («Бизни Бахрейнибиз»)

Административ билги
Оноу формасы	Конституциялы монархия
Королю Премьер-министри	Хамад аль-Халифа Халифа аль-Халифа
Тил(лер)и	араб тил
Ара шахары	Манама

География билги
Уллу шахар(лар)ы	Манама
Бютеу территориясы	750 км² (дунияда 184-чю)
Сууну юсю	0 %
Сагъат бёлгеси	UTC +3

Тарих билги
Эркинлиги	1783^[1]^[2], 14 август 1971^[3]

Демография билги
Бютеу халкъы (2009)	791 000^[4] адам (дунияда 159-чу)
Къалынлыгъы	1189,5 адам/км²

Экономика билги
БИП (номинал) (2008)	$ 27,014 млрд^[5] (118)
БИП (ном.) адам башына	$ 34 662^[5]
Валютасы	Бахрейн динар (BHD, код 48)

Башха билги
Домен(лер)и	.bh
Телефон коду	+973

Тарихи

Б. э. д. III мингджыллыкъда къралны территориясында бегитилген джерлешимлери болгъан айныгъан цивилизация джайылыб болгъанды. Дильмун деген буруннгу кърал, тенгиз сатыу-алыуну уллу аралыгъы болгъанды, бу къралны юсю бла шумерлиле эмда Месопотамияны башха халкълары Индни ёзенини халкълары бла байламлы болгъандыла.

IV—VI ёмюрледе — Сасанидлени къралларыны къурамында, андан сора — Араб халифатны.
IX—XI ёмюрледе — карматланы къралларыны аралыгъы.
XIII ёмюрню ортасында — эркинлик алады, алай а кёб турмай Ормуз эмиратны къурамына киреди.
XVI—XVII ёмюрледе — Португалияны иелиги болуб турады.
XVII—XVIII ёмюрледе — сефевид Иранны къурамында.
1780-чы джыллада — джангыдан бойсунмаулугъун баямлайды.
XIX ёмюрле — Бахрейннге ингилизлиле кириб башлайдыла.
1871 — Бахрейн, Уллу Британияны протектораты болады (де-факто — колониясы).
Биринчи дуния къазауат — уллу британ аскер база къуралады. Иранны правительствосу Бахрейнни, Иранны законсуз кючленнген территориясына санайды.
Экинчи дуния къазауат — британ правительство, Бахрейннге уллу аскер контингент кёчюреди. 1946 джылдан Манама — Персия богъазны районунда британ администрацияны башчысыны резиденциясыды.
1968 — Бахрейн, Катар эмда Келишим Оман бла бирге, Персия богъазны араб бийликлерини Федерациясыны къуралыуун баямлайды.
14 август 1971 — эркинлик бериледи.
1975 — парламент чачылады.

Россия Федерация бла дипломат илишкилери барды (СССР бла 1990 джылны 29 сентябрында къурулгъандыла).

Халкъы

2007 джылда Бахрейнде джашагъан адамланы саны 708 573 адам болгъанды, аладан джарымы чакълы бир — иммигрант ишчиле бла юйюрлериди (кёбюсюне Ирандан келгенле); Европаны эмда Къыбыла Азияны къралларында туугъанла да кёбдюле. Официал тил — араб тилди, дагъыда ингилиз, фарси эмда урду тилле бла хайырланадыла.

Ара шахары — Бахрейн айрымканны шимал-кюнчыгъышында орналгъан Манама порт шахарды (137 минг адам джашайды). Шахар, уллу сатыу-алыу аралыкъды (Персия богъазны районунда эркин сатыу-алыуну юч зонасындан бириди).

Дини

Халкъыны 85 % чакълы бири кърал динни — исламны тутадыла, аладан 75 % шиитледиле эмда 25 % суннитледиле (патчах юйюрню членлери да). Дагъыда христианла, иудейле, бахаистле, индусла, буддистле эм зороастрийчиле бардыла.

Кърал оноууну формасы

Бахрейнни картасы

Бахрейнде фонтан

Бахрейнде Аль-Фатиха межгит

Бахрейн — конституциялы монархияды. Къралны башчысы королду (2002 джылгъа дери — эмир). Правительствогъа премьер-министр башчылыкъ этеди. Кабинет, 23 министрден къуралады.

Эки палаталы парламент барды. Тёбен палата — Депутатланы палатасы, бютеухалкъ сайлаулада айырылады, огъары палата — Консультатив кенгеш (Меджлис аш-Шура), король бла айырылады. Эки палатада 40-ышар адам олтурады.

Экономикасы

Онглулукълары: нефть бла газ чыгъарыу. Айныгъан оффшор банк сектор. Ич инвестицияла. Туризм. Алюминий чыгъарыу. Ашарыкъ товарланы бютеулей кеси чыгъарады.

Къарыусуз джанлары: тауусулуннган нефть резерлери, башха отрасллеге ориентациясы толу тюлдю. Ишсизликни (15 %) эмда кърал борчланы дараджасы мийикди.

Ачха бирими — 1000 филсге тенг болгъан бахрейн динарды.

Административ бёлюнюую

Бахрейн, 12 автоном районнга бёлюнюбдю:

Аль-Манама (Al Manamah)
Аль-Минтака аль-Вуста (Al Minţaqah al Wusţá)
Аль-Минтака аль-Гарбия (Al Minţaqah al Gharbīyah)
Аль-Минтака аш-Шамалия (Al Minţaqah ash Shamālīyah)
Аль-Хадд
Ар-Рифа ва аль-Минтака аль-Джанубия
Джидд Хафс
Джузур Хавар
Иса, Мухаррак
Ситра
Хамад

Литература

Густерин П. В. Города Арабского Востока. — М.: Восток—Запад, 2007. — 352 б. — (Энциклопедический справочник). — 2000 экз. — ISBN 978-5-478-00729-4.

Джибериуле

Open Directory Project сайтда Бахрейн (орус.)
Бахрейн «Бютеудуния география» сайтда (орус.)
Бахрейнни картасы

Къайнакъла:

↑ CIA World Factbook, "Bahrain"
↑ " Bahrain". Encyclopædia Britannica. 2008. Encyclopædia Britannica Online. 16 2008 [1]
↑ Bahrain Timeline BBC
↑ Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009)."World Population Prospects, Table A.1" (.PDF). 2008 revision. United Nations. Тинтилгенди: 12 март 2009.
↑ ^5,0 ^5,1 Bahrain. International Monetary Fund. Тинтилгенди: 1 октябрь 2009.

Викигёзенде (Wikimedia Commons'да) бу категориягъа келишген медиа-файлла табарыкъсыз: Бахрейн.

Бу, тамамланмагъан статьяды. Сиз болушургъа боллукъсуз проектге, тюзетиб эм информация къошуб бу статьягъа.

[CIA-1] CIA World Factbook, "Bahrain"

[britannica.com-2] " Bahrain". Encyclopædia Britannica. 2008. Encyclopædia Britannica Online. 16 2008 [1]

[autogenerated8-3] Bahrain Timeline BBC

[unpop-4] Department of Economic and Social Affairs Population Division (2009)."World Population Prospects, Table A.1" (.PDF). 2008 revision. United Nations. Тинтилгенди: 12 март 2009.

[imf2-5] 5,0 ^5,1 Bahrain. International Monetary Fund. Тинтилгенди: 1 октябрь 2009.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]