beraz

Kurmancî

Bilêvkirin

• IPA^(kilîd): /bɛˈɾɑːzˁ/
• Kîtekirin: be·raz

Navdêr

Zayendên mê û nêr ên binavkirî
Rewş	Mê (yj.)	Nêr (yj.)	Mê û nêr (pj.)
Navkî	beraz	beraz	beraz
Îzafe	beraza	berazê	berazên
Çemandî	berazê	berazî	berazan
Nîşandera çemandî	wê berazê	wî berazî	wan berazan
Bangkirin	berazê	berazo	berazino
Zayendên mê û nêr ên nebinavkirî
Rewş	Mê (yj.)	Nêr (yj.)	Mê û nêr (pj.)
Navkî	berazek	berazek	berazin
Îzafe	berazeke	berazekî	berazine
Çemandî	berazekê	berazekî	berazinan

Beraz

beraz mê û nêr

1. Werez, xinzîr, dengî, borre, xiznîr, wahş,
   ajelek guhandar û kedî yê qelew û kêmpûrt e û bo serjêkirinê têt xwedîkirin
   lê di îslamê û cihûtiyê de goştê wan heram e
   (berazên mê madek, yên nêr yekane û yên çêlik jî kudik in).
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
2. (mecazî) kesa/ê dexes, ne xêrxwaz
   mirûvê şîm an pîs
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)

Ji wêjeya klasîk

• Meyxur ke melan bi xenc û nazan
  Şêxan tu bişihîne ber berazan
  Destûr bide bisk û zulf û xalan — (Ehmedê Xanî, Mem û Zîn, ~1692)

Bi alfabeyên din

• kurdî-erebî: به‌راز‎
• kurdî-krîlî: бәраз

Herwiha

• baraz

Hevmane

• (ji erebî) xinzîr
• (tirkmancî) dongiz

Jê

• berazane
• berazî
• berazok

Têkildar

• bore
• hûg
• xûg
• kudik
• mahû
• bokehû
• bihûg
• madek
• wehş
• xoz
• takane
• bizele
• kutik
• teliqîn

Cûreyên berazan

• berazê çiyayan: berazê kovî, berazkûvî, berazê kûvî, berazê birra

Etîmolojî

Ji proto-hindûewropî *ṷer- (“hilkişandin, ji erdê kişandin derê”) > *ṷerḡh- (ji reh ve hilkişandin, bi reh ve deranîn - awayê ku beraz pê xwarina xwe peyda dikin), proto-îranî *verajhe-, hevreha avestayî veraze-, pehlewî weraz, sanskrîtî वराह (varāha), farisî گراز‎ (goraz), soranî به‌راز‎ (beraz), kelhûrî weraz... ܘܪܙܐ (werza) ya aramî û վարազ (varaz) ya ermenî ji îranî hatine deynkirin. ^{Çavkanî: Chyet} Xoz ya zazakî ji ermenî hatiye deynkirin.

Bi zaravayên din

• Soranî: beraz
• Zazakî: xoz, donxiz, wehş, xinzir, kesegan
• Kurmancî: beraz
• Kurdiya başûrî:
  • Kelhûrî: weraz, werez (mê), takane (nêr)

Werger

• Abaknonî: baktin
• Abauyî: huok
• Abenakî: piks
• Abînomnî: pe
• Abu' arapeşî: bul
• Abxazî: аҳәа (āh°̍ā)
• Açehî: bui
• Adîgeyî: къо (qo), хъо (χo)
• Afrîkansî: vark → af
• Agarabiyî: pon
• Akanî: preko
• Aklanon: baboy
• Albanî: derr → sq n, thi → sq n
• Almanî: Schwein → de nt, Hausschwein → de nt, Sau → de m

  Elmanîşî: Sou m

  Almanî: Mocke m

  Almanî: Docke → de m, Wutz → de m

  Almanî: Kosel m

• Amanabî: tata
• Amayî: fu
• Amharî: አሳማ → am (ʾäsama)
• Amuzgoyî: kítzku
• Aneme wakeyî: boro
• Ansus: tapui
• Apaçî:

  Apaçiya rojava: góchiʼ

• Aragonî: cochín, tocín
• Aramî:

  Îbranî: חזירא‎ n (ħzīrā’), חזירתא‎ m (ħzīrtā’)

  Siryanî: ܚܙܝܪܐ‎ n (ħzīrā’), ܚܙܝܪܬܐ‎ m (ħzīrtā’)

• Arçî: боӏкь
• Argobbayî: አሳማ (asāmā)
• Aromanî: porcu n
• Arrernteyiya rojavayî: peke-peke, pike-pike
• Asamî: গাহৰি (gahori)
• Astûrî: gochu → ast n, gocha → ast m
• Atayalî: bzyok
• Atong (Hindistan): wak
• Avarî: болъон (bołon)
• Azerî: donuz → az
• Bahnarî: nhŭng
• Bajwayiya kendava rojava: menungal, ogok, bakas
• Balînî: celeng
• Baskî: urde → eu, zerri → eu, txerri → eu
• Başkîrî: сусҡа (susqa)
• Bau bidayuh: oyuo
• Bayerî: Facken
• Belarusî: свіння́ m (svinnjá), сьвіньня́ m (sʹvinʹnjá)
• Bengalî: শুওর (śuor)
• Bextiyarî: Beraz‎
• Bodoyî (Hindistan): अमा
• Bretonî: pemoc'h → br n
• Bruneyî: bayi
• Buduxî: вак (vak)
• Bugî: bawi
• Bukidnon manoboyiya rojavayî: bavuy
• Bulgarî: свиня́ → bg m (svinjá)
• Burmayî: ဝက် → my (wak)
• Buryatî: гахай (gaxaj)
• Buyî: duezmul, mul
• Cingphoyî: wa'
• Comoxî: kʷašu
• Çamicuroyî: kuuchi
• Çamiya rojhilatî: ꨚꨝꨶꨬ (pabwei), ꨂꩆ (un)
• Çamoroyî: babui
• Çeçenî: хьакха (ḥaqa), жаргӏа (žarġa)
• Çekî: prase → cs nt, vepř → cs n, svině → cs m

• Çepangî: प्‍याक्‌
• Çerokî: ᏏᏆ (siqua)
• Çîçewayî: nkhumba
• Çîkasawî: shokha'
• Çînî:

  Kantonî: 豬 (zyu¹)

  Dunganî: җў (žw)

  Ganî: 豬 (jy¹)

  Hakkayî: 豬 (chû), 豬仔 (chû-é)

  Jinî: 豬 (zu¹)

  Mandarînî: 豬 → zh (zhū), 豬玀 → zh (zhūluó), 豕 → zh (shǐ)

  Min dongî: 豬 (dṳ̆)

  Minnanî: 豬 → zh-min-nan (ti, tu), 豬仔 → zh-min-nan (ti-á, tu-á)

  Wuyî: 豬玀

  Xiangî: 豬 (jy¹)

• Çuvaşî: сысна (sysna)
• Dalmatî: puarc n
• Danmarkî: svin → da nt, gris → da g
• Divehî: އޫރު‎ yj (ūru), އޫރުތައް‎ pj (ūrutak̊)
• Drungî: waq
• Emilî: nimêl, ninèin, ninèṅ, ninén, nimàl, pôrz, purzèl, pōrc, gugiōł, gugiöl, gosèn
• Endonezyayî: babi → id
• Engayî: mena
• Erebî: خِنْزِير‎ n (ḵinzīr), حَلُوف‎ n (ḥalūf)

  Erebiya misrî: خنزير‎ n (ḵanzīr), حلوف‎ n (ḥalūf)

  Erebiya kendavî: خنزير‎ n (ḵanzīr)

  Erebiya hîcazî: خَنْزير‎ n (ḵanzīr)

  Erebiya fasî: حلوف‎ (ḥallūf), خنزير‎ (ḵanzīr)

  Erebiya bakûrê şamê: خنزير‎ n (ḵanzīr)

• Ermenî: խոզ → hy (xoz)
• Erzayî: туво (tuvo)
• Eseyî: maha
• Esperantoyî: porko → eo, virporko, porkiĉo, porkino
• Estonî: siga → et, põrsas
• Etiyopiya klasîk: ሐሣም (ḥäśam)
• Evenkî: сунюрин (suņurin)
• Farisî: خوک‎ → fa (xuk)
• Ferî: svín nt
• Fîjî: vuaka
• Fînî: sika → fi
• Fransî: cochon → fr n, porc → fr n, pourceau → fr n

  Fransiya kevn: porc n, bacon n

• Friyolî: purcit n
• Frîsiya bakur: Swin
• Frîsî: baarch g
• Gaelîka skotî: muc m
• Galîsî: porco → gl n, cocho → gl n, quino n
• Garoyî: wak
• Gondiyî: పద్ది (paddi)
• Gotî: 𐍃𐍅𐌴𐌹𐌽 nt (swein)
• Gujaratî: ડુક્કર → gu n (ḍukkar), શૂકર n (śūkar)
• Gurcî: ღორი → ka (ɣori)
• Haîtî: kochon
• Hawayî: puaʻa
• Hawsayî: alade
• Higaononî: babuy
• Hindî: सूअर → hi n (sūar)
• Hirî motuyî: boroma
• Hîrî motuyî: boroma
• Hmongî: npua
• Holendî: zwijn → nl nt, varken → nl nt
• Hopîyî: pitsooti
• Hunsrikî: Schwein nt
• Îbanagî: babuy
• Îbanî: jani, babi
• Îbranî: חֲזִיר‎ → he n (khazír)
• Îdoyî: porko → io, porkulo → io, porkino → io
• Îgboyî: ezì
• Îlokanoyî: baboy
• Îmondayî: malhu
• Îngilîziya kevn: swīn nt
• Îngilîziya navîn: hog, pigge, swyn
• Îngilîzî: pig → en
• Îngriyî: sika
• Înterlîngua: porco
• Îrlendî: muc → ga m
• Îtalî: maiale → it n, porco → it n, suino → it n
• Îu mienî: dungz
• Îzlendî: svín → is nt
• Japonî: 豚 → ja (ぶた, buta), ブタ → ja (buta)
• Javayiya kevn: wők
• Javayî: ꦧꦧꦶ → jv
• Jejuyî: 도새기
• Kabardî: кхъуэ (kχ°ă)
• Kalalîsûtî: puuluki
• Kalmîkî: һаха (haxa)
• Kannadayî: ಹಂದಿ → kn (handi)
• Karelî: počči
• Kaşûbî: swinia
• Katalanî: porc → ca n
• Keçwayî: khuchi
• Khasiyî: sniang
• Kirgizî: чочко → ky (çoçko)
• Kîkongoyî: ngulu
• Kîmaragangî: wogok
• Kîngalî: ඌරා → si (ūrā)
• Kohoyî: sur, un
• Koiariyiya çiyayî: ovo
• Kokborokî: wak
• Kombioyî: wurokn
• Koreyî: 돼지 → ko (dwaeji)
• Kornî: hogh n, mogh pj
• Krisayî: a
• Krî: kohkôs
• Kuiyî (Hindistan): ପଜି (paji)
• Kumikî: донгуз (doñuz)
• Ladînî: porcel
• Latgalî: cyuka m
• Latînî: sūs → la g, porcus → la n
• Latviyayî: cūka → lv m
• Lawsî: ໝູ → lo (mū)
• Lezgînî: вак (vak)
• Lîgûrî: pòrco
• Lîmbûrgî: zwien → li, verke → li
• Lîtwanî: kiaulė → lt m
• Lîvonî: sigā
• Lombardî: scin, sì, purscèl, porsèl, ciù, cì, ròi, nimàl, sunì
• Ludianî: šiga
• Lueyî: ᦖᦴ (ṁuu)
• Lugandayî: embizzi
• Luksembûrgî: Schwäin n
• Lusîtanî: porcom, porgom
• Maguindanaoyî: babuy
• Makedonî: свиња m (svinja)
• Makyaniya rojava: sufu
• Malagasî: kisoa → mg
• Malayalamî: പന്നി → ml (panni), കിടി → ml (kiṭi)
• Maleku jaikayî: tunhífa
• Malezî: babi → ms, khinzir → ms
• Maltayî: ħanżir n, qażquż n
• Mançûyî: ᡠᠯᡤᡳᠶᠠᠨ (ulgiyan)
• Mandarî: boe
• Manksî: muc m
• Mansakayî: baboy
• Maorî: poaka
• Maranaoyî: beboy, pandak
• Maratî: डुकर n (ḍukar)
• Mariya rojhilatî: сӧсна
• Mazenderanî: خی‎ (xi)
• Mbya guaraniyî: poryko, kure
• Mecarî: sertés → hu, disznó → hu, malac → hu
• Melanauyiya navendî: babui
• Menomineeyî: kōhkōs
• Misrî: (rrj)
• Mizoyî: vok, vạwk
• Mîkmakî: gulgwi's anim
• Mînangkabawî: kandiak
• Mokşayî: тува (tuva)
• Mongolî:

  Kirîlî: гахай → mn (gahaj)

  Mongolî: ᠭᠠᠬᠠᠢ (ɣaqai)

• Monî: ကၠိက်
• Montagnaîsî: kukush
• Nahwatlî: pitzotl → nah
• Nanayî: олгиан
• Napolîtanî: puorco
• Navajoyî: bisóodi
• Nedersaksî: Swien → nds nt
• Nepalî: सुँगुर → ne (sũgur)
• Newarî: फा (phā)
• Niyî: kung
• Nîvxî: овӻоӈ (ovꜧ̇oŋ), олӻоӈ (olꜧ̇oŋ)
• Normandî: couochon n, bête à saie m, por n, gronneux n, moussieu n, quétot n
• Norwecî: svin → no nt, gris → no n
• Nyungayî: beerk
• Ojibweyî: gookoosh
• Okînawanî: っわー ('wā)
• Oksîtanî: pòrc → oc n, puèrc n
• Oriyayî: ଘୁଷୁରି → or (ghuṣuri), ଘୁଷୁରିଛୁଆ (ghuṣurichua)
• Oromoyî: booyee
• Osetî: хуы (x°y)
• Ottawayî: gookoosh
• Oygurî: چوشقا‎ (choshqa)
• Ozbekî: choʻchka, choʻchqa → uz
• Pacohî: alic, alíc
• Palawî: babii
• Peştûyî: خنځير‎ → ps n (xanjír), خوګ‎ n (xug)
• Pijînî: pikpik
• Plodîşî: Schwien nt
• Polonî: świnia → pl m
• Ponpeyî: pwihk
• Portugalî: porco → pt n, suíno → pt n
• Potawatomî: kokosh
• Puncabî: ਸੂਰ → pa n (sūr)
• Qazaxî: шошқа (şoşqa)
• Rabhayî: বাক
• Rapanuyî: oru
• Rohingyayî: cuor
• Romagnolî: pôrch, baghin, ninin, pörc n
• Romancî: portg n, piertg n, püerch n, chucal n
• Romanî: balo n, bali m
• Romanyayî: porc → ro n
• Rusî: свинья́ → ru m (svinʹjá), бо́ров → ru n (bórov)
• S'gaw karenî: ထိး (hṭoḧ)
• Samî:

  Samiya înarî: šahe

  Samiya kildînî: шагкь (šagkʹ)

  Samiya bakurî: spiidni

  Samiya skoltî: šââ´ǩǩ

• Samoayî: pua'a
• Sangoyî: gaduru → sg, ngûru → sg
• Sanskrîtî: सूकर → sa (sūkara)
• Santalî: ᱥᱩᱠᱨᱤ (sukri)
• Sardînî: porcu, polcu n, procu n, mannale, mannali

  Sardînî: procu n, mannali n, sue m

• Sebopî: bu'in
• Sebwanoyî: baboy
• Sicîlî: porcu → scn n, majali → scn n, verru → scn
• Sirananî: agu
• Sirboxirwatî:

  Kirîlî: сви́ња m

  Latînî: svínja → sh m

• Sîlhetî: ꠉꠣꠠꠤꠀ (gaṛia), ꠡꠥꠅꠞ (śuor)
• Slaviya kevn:

  Kirîlî: свиниꙗ m (svinija)

• Slaviya rojavayî ya kevn: свиньꙗ m (svinĭja)
• Slovakî: prasa → sk nt, sviňa → sk m
• Slovenî: svinja → sl m, prašič → sl n, pujs n
• Somalî: doofaar
• Sorbî:

  Sorbiya jêrîn: swinja m

  Sorbiya jorîn: swinjo nt

• Spanî: cerdo → es n, chancho → es n, chon → es n, coche → es n, cochi → es n, cochín n, cochino → es n, cocho → es n, cuchi → es n, cuto → es n, gocho → es n, gorrino → es, guarro → es n, marrano → es n, puerco → es n, tocino → es n, tunco → es n, pitzote
• Swahîlî: nguruwe → sw
• Swêdî: gris → sv g, svin → sv nt
• Şanî: မူ (mǔu)
• Şerpayî: ཕག་པ (phakpa)
• Şîngazîcayî: purunku
• Tabaruyî: titi
• Tacikî: хук → tg (xuk)
• Tagal murutî: bawi, biag
• Tagalogî: baboy → tl
• Tamîlî: பன்றி → ta (paṉṟi)
• Taosî: kùciʼína
• Tarifitî: iref n, tireft m
• Tausugî: babuy
• Tayî: หมู → th
• Tedim çinî: ui
• Telûgûyî: పంది → te (pandi), సూకరము → te n (sūkaramu)
• Ternateyî: soho
• Teterî: дуңгыз → tt (duñgız), чучка → tt (çuçka)
• Tetûmî: fahi
• Tigrînî: ሓሰማ (ḥasäma)
• Timugon murutî: bawi
• Tirkiya kevn: 𐱃𐰆𐰭𐰆𐰕‎ (t¹uŋuz /toŋuz/)
• Tirkî: domuz → tr, hınzır → tr
• Tirkmenî: doňuz
• Tiwayî: oa
• Tîbetî: ཕག་པ (phag pa)
• Tokpisinî: pik
• Tolaiyî: boroi
• Tongî: puaka
• Toxarî B: suwo
• Tswanayî: kolobe 9 an 10
• Tuluyî: ಪಂಜಿ (pañji)
• Tumbukayî: nkhumba
• Tuvanî: хаван (xavan)
• Ubirî: foro
• Udî: боъкъ (bo̱q̇)
• Udmurtî: парсь (parsʹ)
• Uratî: hro'
• Urdûyî: خوک‎ (xūk), خنزیر‎ (xanzīr), سؤر‎ n (sūar)
• Urhoboyî: esi
• Ûbîkî: χˤʷa
• Ûkraynî: свиня́ m (svynjá)
• Venîsî: mas-cio → vec n, porselo n, porzèl n, porseło
• Vepsî: siga
• Viyetnamî: heo → vi, lợn → vi, cúi → vi
• Volapûkî: svin → vo, hisvin → vo, jisvin → vo, omsvin, domasvin
• Voroyî: tsiga
• Votî: sika
• Walonî: pourcea → wa, coshet → wa n
• Warayî: baboy
• Waremborî: pue
• Weylsî: mochyn → cy n
• Wolofî: mbam-xuux mi
• Ximêrî: ជ្រូក → km (cruuk)
• Yakutî: сибиинньэ (sibiinńe)
• Yidîşî: חזיר‎ n (khazer), כאַזער‎ n (khazer)
• Yiyiya siçuwayî: ꃮ, ꃢ
• Yorubayî: ẹlẹ́dẹ̀, òdo
• Yupîkiya navendî: sitiinkaq
• Yûnanî: γουρούνι → el nt (gouroúni)

  Kevn: ὗς n an m (hûs), χοῖρος n (khoîros)

• Zhuangî: mou
• Zouyî: ui
• Zuluyî: ingulube → zu 9 an 10

Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.

Soranî

Navdêr

beraz

1. beraz
   • (Nimûneyekê bide) (biguhêre)