nivîsîn
Bilêvkirin
biguhêreLêker
biguhêrenivîsîn (lêkera gerguhêz) | ||
---|---|---|
Rehê dema niha: -nivîs- | ||
RP. Niha | ||
ez | dinivîsim | |
tu | dinivîsî | |
ew | dinivîse | |
em, hûn, ew | dinivîsin | |
Fermanî | Yekjimar | binivîse |
Pirjimar | binivîsin | |
Rehê dema borî: -nivîsî- | ||
RP. Boriya sade | ||
min | nivîsî | |
te | nivîsî | |
wê/wî | nivîsî | |
me, we, wan | nivîsî | |
Formên din: Tewandin:nivîsîn |
nivîsîn lêkera xwerû, gerguhêz
- (bi qelemî) herf yan hejmar li ser kaxezê çêkirin,
peyamek bi rêzkirina gotinan li ser kaxezê yan li ser bernameyeke kompûterê diyarkirin- Ew zarok dizane navê xwe binivîse.
- Min nameyek bo wê nivîsî.
- Wî deh pirtûk nivîsîne.
- Du keman li bircê mîzan bi xedeb li min kişandin
Ne du nûn qelem muqabil bi bedî'ê xet nivîsîn
Du hilalê destê qudret bi qeranê yek kişandin — (Melayê Cizîrî, Dîwana Melayê Cizirî, ~1640)
Herwiha
biguhêreBi alfabeyên din
biguhêreBide ber
biguhêreTêkildar
biguhêreEtîmolojî
biguhêreHevreha soranî نووسین (nûsîn), kurdiya başûrî nüsîn, nüsanîn, lekî nüsan, hewramî niwîsey, zazakî nuştene, belûçî نویسگ (niwîseg) û نبیسگ (nibîseg), farisî نوشتن (nivişten, nevişten) û rehê dema niha نویس (nevîs), partî 𐫗𐫁𐫏𐫢𐫤 (nbyşt), hexamenişî 𐎴𐎹𐎱𐎰𐎶 (n-i-y-p-i-θ-m /niyapaişam/: nexşandin, nikirandin)... hemû ji îraniya kevn *nipicát ji ni- (jêr, xwarê > nişîv, nizm) + *picát (nexşandin, reng dan) ku herwiha serekaniya van peyvan e jî: pehlewî 𐫛𐫏𐫘𐫏𐫤 (pysyt: rengdayî), avestayî 𐬞𐬀𐬉𐬯𐬀 (paēsa, /peêse/: nexş, neqş) û 𐬟𐬭𐬀𐬞𐬌𐬑𐬱𐬙𐬀 (fra-pixşta, /fre-pixşte/: boyaxkirî)... sanskrîtî पेश (péśa: nexş, neqş)... lîtwanî piẽšti (xêz kirin, nîgar kirin), rusî писа́ть (pisátʹ: nivîsîn, boyax kirin), bulgarî пиша (píša: nivîsîn), serbokroatî пи́сати / písati (nivîsîn), çekî psát / píši (nivîsîn), polonî pisać... latînî pictus (nexşandî, rengdayî > îngilîzî picture) û pingo (boyax kirin, reng dan), portugalî û spanî pintar (boyax kirin, reng dan), îtalî pittare (boyax kirin, reng dan), fransî peindre boyax kirin, reng dan > îngilîzî paint)... yûnaniya kevn ποικῐ́λος (poikílos: rengîn)... hemû ji proto-hindûewropî *peyḱ-.
- Çavkanî:
- Cheung, Johnny, Etymological Dictionary of the Iranian Verb, Leiden, 2007
- Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
- Derksen, Rick: Etymological Dictionary of the Slavic Inherited Lexicon [Ferhenga etîmolojî ya peyvên mîrasî yên slavî] (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 4), Leiden, Boston: Brill 2008.
- Kanga, Kavasji Edalji (1900): A Complete Dictionary of the Avesta Language, Bombay: Education society's steam press.
- Rix, Helmut, edîtor (2001): Lexikon der indogermanischen Verben, çapa duyem, Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag. ISBN 3895002194
- The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/
- Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
Bi zaravayên din
biguhêre- Soranî: nûsîn
- Kurdiya başûrî: nüsan, nüsîn, nüsayin, nüsanin
- Lekî: nüsan, nüsaŷn
- Hewramî: niwîsey
- Zazakî: nûştene, nûştiş
Werger
biguhêre- Abxazî: аҩра (āʿ°rā)
- Afrîkansî: skryf → af
- Akanî: kyerɛw
- Aklanon: sueat
- Albanî: shkruaj → sq
- Almaniya jêrîn a navîn: wrīten, schrīven
- Almaniya Pennsylvania: schreiwe
- Almanî: schreiben → de
- Elmanîşî: schriibe
- Amharî: ጻፈ (ṣafä), ደረሰ (däräsä)
- Andî: хъвару
- Aragonî: escribir → an
- Aramî: ܟܬܒܬܐ
- Aromanî: scriu
- Asamî: লিখ (likh), লেখ (lekh)
- Astûrî: escribir → ast
- Avarî: хъвазе (q̄waze)
- Azerî: yazmaq → az
- Baskî: idatzi
- Başkîrî: яҙыу (yaðïw)
- Belarusî: піса́ць impf (pisácʹ) напіса́ць pf (napisácʹ)
- Bengalî: লেখা → bn (lekha)
- Bîkoliya naverast: surat
- Bretonî: skrivañ → br
- Bukidnon manoboyiya rojavayî: surat
- Bulgarî: пиша → bg impf (piša)
- Burmayî: ရေး → my (re:), စာရေး → my (care:)
- Cingphoyî: ka
- Conxayî: ཡི་གུ་བྲི (yi gu bri)
- Çeçenî: йаз дан (jaz dan)
- Çekî: psát → cs impf, napsat → cs pf
- Çîçewayî: -lemba
- Çîkasawî: holissochi
- Çînî:
- Çukçî: кэԓичитык (kėḷičityk)
- Çuvaşî: ҫыр (śyr)
- Danmarkî: skrive → da
- Divehî: ލިޔަނީ (liyanī)
- Endonezyayî: menulis → id
- Erebî: كَتَبَ → ar (kataba)
- Ermenî: գրել → hy (grel)
- Esperantoyî: skribi → eo
- Estonî: kirjutama → et
- Etiyopiya klasîk: ጸሐፈ (ṣäḥäfä), ከተበ (kätäbä)
- Evenkî: дуку- (duku-)
- Eweyî: ŋlɔ
- Extremaduranî: escrebil
- Farisiya navîn: 𐭭𐭯𐭩𐭱𐭲𐭭 (npyštn)
- Farisî: نوشتن → fa (neveštan)
- Fatalukuyî: kerekere
- Ferî: rita → fo, skriva → fo
- Fînî: kirjoittaa → fi
- Fransî: écrire → fr
- Friyolî: scrivi
- Frîsiya bakur:
- Frîsiya kevn: skrīva
- Frîsî: skriuwe
- Galîsî: escribir → gl
- Gotî: 𐌼𐌴𐌻𐌾𐌰𐌽 (mēljan)
- Gujaratî: લખવું (lakhvũ)
- Gurcî: დაწერა (dac̣era), მიწერა (mic̣era)
- Guwaranî: hai → gn
- Haîtî: ekri
- Hawayî: kākau
- Higaononî: tagsulat
- Hindî: लिखना → hi (likhnā)
- Holendî: schrijven → nl
- Îbranî: כָּתַב → he (katáv)
- Îdoyî: skribar → io
- Îngilîziya kevn: wrītan → ang
- Îngilîziya navîn: writen
- Îngilîzî: write → en
- Îngriyî: kirjuttaa
- Îngûşî: язде (jazde)
- Înuîtî: ᑎᑎᕋᖅᑐᖅ
- Îrlendî: scríobh
- Îstriyotî: screîvi
- Îtalî: scrivere → it
- Îzlendî: skrifa → is
- Japonî: 書く → ja (かく, kaku)
- Javayî: nulis → jv
- Kalalîsûtî: allappoq
- Kannadayî: ಬರೆ → kn (bare)
- Kapverdî: skrebi
- Kaşûbî: napisz
- Katalanî: escriure → ca
- Kayingangî: rán
- Keşmîrî: لیکھُن (lēkhun)
- Kirgizî: жазуу → ky (cazuu)
- Kîngalî: ලියනවා (liyanawā)
- Koreyî: 쓰다 → ko (sseuda), 적다 → ko (jeokda)
- Kornî: scryfa
- Kreyoliya morîtanî: ekrir
- Ladînî: scriver
- Ladînoyî: eskrivir
- Lamboyayî: tolha
- Latgalî: raksteit
- Latînî: scrībō → la
- Latviyayî: rakstīt → lv
- Lawsî: ຂຽນ → lo (khīan)
- Lingalayî: koma
- Lîtwanî: rašyti → lt
- Lombardî: scriv
- Lugandayî: -wandiika
- Makasaeyî: kereke
- Makedonî: пишува impf (pišuva)
- Malezî: tulis → ms
- Maltayî: kiteb
- Mançûyî: ᠠᡵᠠᠮᠪᡳ (arambi)
- Mansakayî: solat
- Maorî: tuhi
- Maratî: लिहिणे (lihiṇe)
- Mayayiya yukatekî: tsʼíib, tsʼíibt
- Mbya guaraniyî: mbopara
- Mecarî: ír → hu
- Misrî:
(zẖꜣ) - Mîrandî: screbir
- Mongolî: бичих → mn (bičih)
- Nahuatl:
- Klasîk: ihcuiloa
- Puebla nahuatliya çiyayî: quijcui̱lo̱a
- Nahwatliya mekayapan: quijcuilohua
- Nahwatliya bakurê puebla: quiihcuilohua
- Nahwatliya tetelcingo: qui̱jcui̱loa
- Nanayî: ниру-
- Navajoyî: akʼeʼełchí
- Nedersaksî: schrieven → nds
- Nepalî: लेख्नु → ne (lekhnu)
- Normandî: écrire, êcrithe
- Norsiya kevn: ríta
- Norwecî: skrive → no
- Ohloniya başûr: enne
- Ojibweyî: ozhibii'ige
- Oksîtanî: escriure → oc
- Oriyayî: ଲେଖ → or (lekhô)
- Oromoyî: barreessuu
- Osetî: фыссын (fyssyn)
- Oygurî: يازماق (yazmaq)
- Ozbekî: yozmoq → uz
- Pangasînanî: mansulat
- Papyamentoyî: skirbi
- Peştûyî: کاږل (kāẓǝ́l), کويښل (kweӽǝ́l), کوښل (koӽǝ́l)
- Piedmontîsî: scrive
- Polonî: pisać → pl impf, napisać → pl pf, pisywać → pl impf
- Portugalî: escrever → pt, redigir → pt
- Puncabî: ਲਿਖਣਾ (likhṇā)
- Purepeçayî: karáni
- Qazaxî: жазу → kk (jazu)
- Qiptî: ⲥϧⲁⲓ (sxai)
- Romancî: scriver, screiver
- Romanyayî: scrie → ro
- Rusî: писа́ть → ru impf (pisátʹ), написа́ть → ru pf (napisátʹ)
- Saksoniya kevn: wrītan, skrīƀan
- Samiya bakurî: čállit
- Samoayî: tusi
- Sanskrîtî: लिखति → sa (likhati)
- Sardînî: iscri, iscribere, iscriere, iscriri, iscrivere, scriri
- Sebwanoyî: sulat
- Sicîlî: scrìviri → scn
- Sindhî: لکڻ
- Sirananî: skrifi
- Sirboxirwatî:
- Siryaniya klasîk: ܟܬܒ (kātēb)
- Sîlhetî: ꠟꠦꠈꠣ (lexá)
- Skotî: scrieve
- Slaviya kevn:
- Kirîlî: пьсати impf (pĭsati)
- Slovakî: písať → sk impf, napísať pf
- Slovenî: pisati → sl impf
- Somalî: qorid
- Sorbî:
- Sotoyiya başûr: ngola → st
- Spanî: escribir → es
- Swahîlî: kuandika
- Swêdî: skriva → sv
- Şanî: တႅမ်ႈ (tāem)
- Şerpayî: བྲིག (thri')
- Şîngazîcayî: hwandziha, hwandzishia
- Tacikî: навиштан → tg (navištan)
- Tagalogî: sumulat, isulat
- Tahîtî: papai
- Tamîlî: எழுது → ta (eḻutu)
- Tausugî: sulat, tulis
- Tayî: เขียน → th (kǐian), ขีด → th (kìit)
- Teteriya krîmî: yazmaq
- Teterî: язарга → tt (yazarga)
- Tetûmî: hakerek
- Tirkiya kevn: 𐰋𐰃𐱅𐰃 (biti-)
- Tirkî: yazmak → tr
- Tirkmenî: ýazmak
- Tîbetî: འབྲི ('bri)
- Tokpisinî: rait, raitim
- Tongî: tohi
- Toxarî B: pik-
- Tumbukayî: lemba
- Udmurtî: гожъяны (gožʺjany)
- Ugarîtî: 𐎋𐎚𐎁 (ktb)
- Urdûyî: لکھنا (likhnā)
- Ûkraynî: писа́ти → uk impf (pysáty), написа́ти pf (napysáty)
- Venîsî: scrivar, scriver
- Viyetnamî: viết → vi, ghi → vi
- Walonî: scrire → wa
- Weylsî: ysgrifennu → cy
- Ximêrî: សរសេរ → km (sɑsee)
- Yagnobî: нипишак
- Yakutî: суруй (suruy)
- Yidîşî: שרײַבן (shraybn)
- Yorubayî: kọ
- Yûnaniya mariupol: гра́фту
- Yûnanî: γράφω → el (gráfo)
- Kevn: γράφω (gráphō)
- Zhuangî: sij, raiz
Navdêr
biguhêreZayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | nivîsîn | nivîsîn |
Îzafe | nivîsîna | nivîsînên |
Çemandî | nivîsînê | nivîsînan |
Nîşandera çemandî | wê nivîsînê | wan nivîsînan |
Bangkirin | nivîsînê | nivîsînino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | nivîsînek | nivîsînin |
Îzafe | nivîsîneke | nivîsînine |
Çemandî | nivîsînekê | nivîsîninan |
nivîsîn mê
- çêkirina herf an hejmaran li ser kaxezê yan kompûterê:
- nivîsîna nameyan, nivîsîna dersan, nivîsîna bi kurdî
- destxet, xet, awayê nivîsînê:
- Nivîsîna wê spehî ye.
Werger
biguhêre- Albanî: shkrim → sq
- Almanî: Schrift → de m
- Azerî: yazı → az
- Baskî: idazketa
- Belarusî: пісьмо n (pismo)
- Bretonî: skritur
- Bulgarî: писане n (pisane)
- Çekî: písmo → cs
- Çînî: 文字 → zh (wénzì)
- Danmarkî: skrift → da
- Endonezyayî: aksara → id, tulisan → id
- Erebî: كِتَابَة m (kitabe)
- Ermenî: գրություն → hy (grutʻyun), գիր → hy (gir)
- Esperantoyî: skriboj
- Estonî: kiri → et
- Farisî: نوشتن → fa (nivişten)
- Fînî: kirjoittaminen → fi, kirjoitus → fi
- Fransî: écriture → fr
- Gaelîka skotî: sgrìobhadh
- Galîsî: escrita
- Gurcî: წერა → ka (c̣era)
- Hindî: लेखन → hi (lekhan)
- Holendî: schrift → nl n
- Îbranî: כתיבה → he m (ktiva)
- Îdoyî: skribo → io
- Îngilîzî: writing → en
- Îrlendî: scríbhneoireacht
- Îtalî: scrittura → it m
- Japonî: 文字 → ja, 筆記 → ja (hikki)
- Katalanî: escriptura → ca m
- Koreyî: 문자 → ko (munja), 쓰기 (sseugi)
- Ladînoyî: escritura m
- Latînî: scriptura → la m
- Latviyayî: rakstīšana → lv
- Lîtwanî: rašymas → lt
- Makedonî: пишување n (pišuvanje)
- Malezî: tulisan → ms
- Mecarî: írás → hu
- Mongolî: бичиг → mn (bičig)
- Norwecî: skrift → no
- Oksîtanî: escritura → oc m
- Ozbekî: yozuv → uz
- Polonî: pismo → pl
- Portugalî: escritura → pt m, escrita → pt m
- Qazaxî: жазу → kk (jazu)
- Romanyayî: scriere → ro m, scris → ro n
- Rusî: письменность → ru (pisʹmennostʹ)
- Samiya bakurî: čállin
- Sirboxirwatî: pisanje → sh
- Sirboxirwatî: писање (pisanje)
- Slovakî: písmo
- Slovenî: pisava → sl
- Sonxayî: hantumi
- Spanî: escritura → es m
- Swêdî: skrift → sv
- Şawî: tira
- Tamîlî: எழுத்து முறைமை (eḻuttu muṟaimai)
- Tayî: การเขียน → th (gân kîan)
- Tirkî: yazma → tr
- Ûkraynî: письмо n (pysʹmo)
- Viyetnamî: chữ viết → vi
- Weylsî: ysgrifen → cy
- Yûnaniya kevn: γραφή m (graphḗ)
- Yûnanî: γραφή → el m (grafí)