sor
Bilêvkirin
biguhêreRengdêr
biguhêrePozîtîv | Komparatîv | Sûperlatîv |
---|---|---|
sor | sortir | herî sor sortirîn |
sor
- (reng) Rengê mîna rengê xwîna paqij yan firingiyên anku tomatên gihiştî.
Çend cûnên rengê sor: #E01010 #FF0000 #FF0040 #FF2000 #850606- sorê vebiye, sorê tarî, sorê geş
- Lakin ew mirovêd ko hiznî ne (kesekî wan mirî ye, xemgînhenin) ew libasêd (cil û bergên) sor û qirmiz û cilêd faxire (buha, nirxdar), ber nakin (li xwe nakin) û destêd xwe hinne nakin û çavêd xwe kil nadin û naçin dawetan û kêfxweşiyan. — (Mele Mehmûdê Bayezîdî, Amadekar: Jan Dost Adat û Rusûmatnameê Ekradiye, Weşanxaneya Nûbihar, 2010, r. 111, ISBN 9789944360678)
- Ji lêvên sor şekir barî,
Bi min da wê bi nazdarî,
Şeraba kûpikê darî,
Vekir wê pê zimanê min. — (Cegerxwîn: Helbesta Hat civanê min bi şev)
- Nîşana talûkeyê anku xeterê.
- (Nimûneyekê bide) (biguhêre)
- Di siyasetê de rengê komunîstan, sosyalîstan û çepgirên din.
- Hevmane: çepgir
Hevmane
biguhêreTenê edebî:
Binêre herwiha
biguhêreRengên kurdî
Jê
biguhêreEtîmolojî
biguhêreHevreha soranî سوور (sûr), zazakî sor, hewramî sur, zazakî-hewramî *suhr, belûçî suhr, farisî سرخ (sorx), farisiya navîn suxr, hexamenişî θuxre, avestayî suxre-, sekayî suxre-, osetî surx, sanskrîtî śukrá, latviyayî sarks û sarkans, lîtwanî sárkanas, hemû ji proto-hindûewropî *ser- /*sar- (sor). Ji bilî zimanên hindûîranî û baltî di babikên din yên hindûewropî de ne diyar e.
- Çavkanî:
- Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg r. 161.
- MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966, r. 132
Bi zaravayên din
biguhêreWerger
biguhêre- Abxazî: аҟаԥшь (āq̇āpš̍)
- Açehî: mirah
- Adîgeyî: плъыжьы (płəž̍ə)
- Afrîkansî: rooi → af
- Akanî: kɔkɔɔ
- Aklanon: mapuea
- Albanî: kuq → sq
- Almaniya Pennsylvania: rot
- Almanî: rot → de
- Amharî: ቀይ → am (ḳäy)
- Amuzgoyî: be
- Andî: гьири
- Apaçî:
- Apaçiya rojava: łichíí
- Aragonî: royo
- Aramî:
- Aromanî: arosh
- Arrernteyiya rojavayî: thetheke
- Asamî: ৰঙা (roṅa), ৰঙা ৰং (roṅa roṅ)
- Astûrî: bermeyu → ast, colloráu → ast, encarnáu → ast
- Aşanînkayî: kityonkari
- Atîkamekwî: mikwaw
- Avarî: багӏараб (baʿarab)
- Aymarayî: chupika → ay
- Azerî: qırmızı → az
- Balînî: barak
- Banjarî: habang
- Baskî: gorri
- Başkîrî: ҡыҙыл (qïðïl)
- Belarusî: чырво́ны → be (čyrvóny)
- Bengalî: লাল → bn (lal), আলহামরা (alhamra), লোহিত → bn (lohit)
- Bîslamayî: red
- Bretonî: ru → br, ruz → br
- Bugî: ma-cəllaʔ
- Bukidnon manoboyiya rojavayî: meriɣa'
- Bulgarî: черве́н → bg n (červén)
- Burmayî: နီ → my (ni)
- Buryatî: улаан (ulaan)
- Conxayî: དམརཔོ (dmrpo)
- Çamicuroyî: cheewa
- Çeçenî: цӏе (c̣e), цӏен (c̣en)
- Çekî: červený → cs n, rudý → cs n
- Çerokî: ᎩᎦᎨ (gigage)
- Çîkasawî: homa
- Çînî:
- Çuvaşî: хӗрлӗ (hĕrlĕ)
- Dakotayî: luta
- Danmarkî: rød → da
- Dogrîbî: dekʼo
- Dolganî: кыһыл
- Dusuniya navendî: aragang
- Çamî:
- Elwîrî-wîderî: قیرمیز (qirmiz)
- Endonezyayî: merah → id
- Erebî: أَحْمَر → ar n (ʾaḥmar), حَمْرَاء m (ḥamrāʾ), حُمْر pj (ḥumr)
- Ermenî: կարմիր → hy (karmir)
- Erromintxelayî: lolo
- Esperantoyî: ruĝa → eo
- Estonî: punane → et
- Evenî: хуланя (hulaņa)
- Evenkî: хулама (hulama)
- Eweyî: dzĩ
- Farisiya kevn: 𐎰𐎧𐎼 (θ-x-r)
- Farisî: قرمز → fa (qermez), سرخ → fa (sorx), احمر → fa (ahmar)
- Ferî: reyður → fo
- Fîjî: damudamu
- Fînî: punainen → fi
- Fransî: rouge → fr
- Friyolî: ros
- Frîsiya bakur:
- Frîsî: read → fy
- Gaelîka skotî: dearg, ruadh
- Galîsî: vermello → gl, rubio → gl
- Gorontaloyî: meela
- Gotî: 𐍂𐌰𐌿𐌸𐍃 (rauþs)
- Gujaratî: લાલ → gu (lāl)
- Gurcî: წითელი → ka (c̣iteli)
- Guwaranî: pytã
- Haîtî: wouj, rouj
- Halkomelemî: tskwí:m, ts'kwí:m
- Halkomelemî: tskwim
- Hawayî: 'ula, ʻulaʻula
- Hawsayî: ja
- Higaononî: maliga
- Hindî: लाल → hi (lāl), सुर्ख़ (surx)
- Hîlîgaynonî: pulahon
- Hmongî: liab
- Holendî: rood → nl
- Hopîyî: paalangpu
- Hunsrikî: rod
- Îbranî: אָדוֹם → he n (adom), אֲדֻמָּה → he m (aduma)
- Îdoyî: reda → io
- Îgboyî: uhie
- Îngilîziya kevn: rēad, rēod
- Îngilîzî: red → en
- Îngûşî: цӏе (c̣e)
- Înterlîngua: rubie → ia
- Îranunî: mariga'
- Îrlendî: dearg → ga, rua → ga
- Îstriyotî: russo
- Îtalî: rosso → it, rubino → it
- Îzlendî: rauður → is
- Japonî: 赤い → ja (あかい, akai)
- Jarayî: mraih
- Javayî: abang → jv, abrit → jv
- Kalalîsûtî: aappalajaarpoq, aappaluppoq
- Kannadayî: ಕೆಂಪು → kn (kempu)
- Kapampanganî: malutu, magingkundiman
- Katalanî: roig → ca, vermell → ca
- Kaurnayî: kaaru-kaaru, taltharni, milthi, karrku
- Kayingangî: kusũg
- Keçwayî: puka
- Kirgizî: кызыл → ky (kızıl)
- Ladin:
- Kîkongoyî: mbwaki
- Kîkûyûyî: -tune
- Kîngalî: රතු → si (ratu)
- Kîrîbatî: uráura
- Klamatî-modokî: taktakl̓i
- Komorî: -kundru
- Koreyî: 빨갛다 → ko (ppalgata), 붉다 → ko (bukda)
- Kornî: rudh
- Kreyoliya fransî ya Louisiana: rouj
- Kreyoliya morîtanî: rouz
- Kreyoliya seyşelî: rouz
- Kwak'walayî: t̕łat̕ła̱x̱wsa̱m
- Ladînoyî: kolorado
- Latgalî: sorkons
- Latînî: rubeus, rufus → la, ruber → la, rubidus → la, vermiculus, rubicundus → la, russus
- Latviyayî: sarkans → lv
- Lawsî: ແດງ (dǣng)
- Lingalayî: ngóla
- Lîgûrî: rósso
- Lîtwanî: raudonas
- Lîvonî: punni
- Lueyî: ᦶᦡᧂ (ḋaeng)
- Luksembûrgî: rout → lb
- Mòçenoyî: roat
- Madurayî: mera
- Maguindanaoyî: mariga
- Makasarî: ɛja
- Makedonî: црвен (crven)
- Malagasî: mena → mg
- Malezî: merah → ms, berma
- Maltayî: aħmar → mt n
- Mançûyî: ᡶᡠᠯᠠᡥᡡᠨ (fulahūn), ᡶᡠᠯᡤᡳᠶᠠᠨ (fulgiyan)
- Manksî: jiarg
- Maorî: whero → mi, mākura
- Maranaoyî: mariga'
- Maratî: लाल → mr (lāl), तांबडा → mr n (tāmbḍā)
- Marîkopayî: hwetam
- Mayayiya yukatekî: chak
- Mbya guaraniyî: pytã
- Meänkiyelî: punanen
- Mecarî: piros → hu, vörös → hu
- Misrî:
(dšr) - Mizoyî: sen
- Mînangkabawî: sirah
- Mongolî:
- Montagnaîsî: kamikuat
- Nafaanrayî: ɲiɛ
- Nahwatlî: chīchīltic → nah
- Namayî: ǀnawa
- Nambasiya mezin: im'iel
- Nanayî: сэгден
- Navajoyî: łichííʼ
- Nawrûyî: ȯmwirara
- Nedersaksî:
- Nepalî: रातो → ne (rāto)
- Nîasî: oyo
- Nootkayî: ƛ̕ihuk
- Normandî: rouoge
- Norsiya kevn: rauðr
- Norwecî: rød → no
- Nottoway-meherrînî: ganuntquare
- O'odhamî: wegi
- Ojibweyî: misko-, miskwaa, miskozi
- Oksîtanî: rog → oc, roge → oc, vermelh → oc
- Oriyayî: ଲାଲ (lalô)
- Oromoyî: diimaa → om
- Osageyî: žúuce
- Osetî: сырх (syrx)
- Oygurî: قىزىل → ug (qizil)
- Ozbekî: qizil → uz
- Paîwanî: qudjilj
- Pangasînanî: ambalanga
- Papyamentoyî: korá
- Partî: 𐫘𐫇𐫟𐫡 (swxr)
- Peştûyî: سور → ps (sur), سره → ps (sra)
- Plodîşî: root
- Polabî: carvenĕ n
- Polonî: czerwony → pl
- Portugaliya kevn: vermello
- Portugalî: vermelho → pt
- Puncabî: ਲਾਲ → pa (lāl)
- Qazaxî: қызыл → kk (qyzyl)
- Rapanuyî: heŋaheŋa, hero hero, mea mea, reto reto
- Rohingyayî: lal
- Romagnolî: råss
- Romancî: cotschen n, cotschna m
- Romanî: lolo
- Romanyayî: roșu → ro
- Rusî: кра́сный → ru (krásnyj), черво́нный → ru (červónnyj), а́лый → ru (ályj)
- Saanîçî: NEȻIM
- Samoayî: ʔula
- Sanskrîtî: रुधिर → sa (rudhira), रक्त → sa (rakta)
- Sardînî: rúbiu, arrúbiu, rúgiu, ruju, rúviu, ruxu, ruzu
- Sasakî: abaŋ
- Sebwanoyî: pula
- Sicîlî: russu → scn
- Skotî: reid
- Slaviya kevn: чръвєнъ (črŭvenŭ)
- Slovakî: červený → sk
- Slovenî: rdeč → sl
- Somalî: casaan → so
- Sorbî:
- Spanî: rojo → es, colorado → es, rubicundo → es, rubro → es, rufo → es, rúbeo
- Sundanî: beureum → su
- Svanî: წჷრნი (c̣ərni)
- Swahîlî: nyekundu → sw
- Swazî: bovú
- Swêdî: röd → sv
- Şanî: လႅင် (lǎeng)
- Şerpayî: མར་རུ (maru)
- Şîngazîcayî: -nkuɗu
- Şonayî: tsvuku
- Tàyî: đeng
- Tacikî: сурх → tg (surx)
- Talysh:
- Talişî: سر (sər)
- Tagalogî: mapula
- Tahîtî: 'ute'ute
- Tamîlî: சிவப்பு → ta (civappu), செம் → ta (cem), செங் (ceṅ), செந் (cen)
- Tarantinoyî: russe
- Tarifitî: azegwaɣ n
- Tay dam: ꪵꪒꪉ (deng1)
- Tayî: แดง → th (dɛɛng)
- Telûgûyî: ఎర్ర (erra), ఎర్రని → te (errani)
- Teterî: кызыл (qızıl)
- Tirkî: kırmızı → tr, al → tr, kızıl-
- Tirkmenî: gyzyl
- Tîbetî: དམར་པོ (dmar po), དམར (dmar)
- Tokpisinî: ret, retpela
- Tongî: kulokula
- Toxarî A: rtär
- Toxarî B: ratre
- Tsakhurî: чӏаран
- Tuvalûyî: kula, mea, mmelo
- Tuvanî: кызыл (kızıl)
- Udî: ч́оч́а (č́oč́a)
- Udmurtî: горд (gord)
- Umbriyî: 𐌓𐌖𐌚𐌓𐌖 (rufru)
- Urdûyî: لال → ur (lāl), سرخ (surx)
- Ûkraynî: черво́ний → uk (červónyj)
- Viyetnamî: đỏ → vi
- Volapûkî: redik → vo
- Voroyî: verrev
- Walonî: rodje → wa
- Weylsî: coch → cy
- Wînnebagoyî: šuuc
- Wolofî: xonq
- Ximêrî: ក្រហម → km (grəhorm)
- Yagnobî: сурх
- Yakutî: кыһыл (kıhıl)
- Yidîşî: רויט (royt)
- Yorubayî: àwo pupa, pọ́n
- Yûnanî: κόκκινος → el n (kókkinos)
- Kevn: ἐρυθρός (eruthrós)
- Zêlandî: roôd
- Zimanê destan ê emerîkî: 1@Chin-PalmBack X@NearChin-PalmBack
- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.