Tepînk

Tepînk, mîn, mayin ji çek û mekanîzmaya bo ziyandayîna amyarên bejayî, ferd, keştî û amyarên esmanî tên bikaranîn re dibêjin. Gelek awa û cureyên wê hene. Tepînk him çekeke parastinê ye, him jî ya tunekirinê.

Tepînk bo armancên curbecur tên bikaranîn. Bi gelek teknîkên nûjen jî dikarin bên bikaranîn. Mirov dikare bêje tepînk jî bombeyek e, û wekî dafikekê tê danîn û kamûflajkirin, dema bê xwestin jî tê teqandin.

Tepînk hene dema hedefa xwe xist dafikê, bi pêlêkirinê diteqin. Tepînk jî hene ji dûrve tên kumandakirin. Tepînk dikarin bi mekanîzmayeke demê plan dike vê bê girêdan û dema wê hat bê teqandin.

Tepînka bejayiyê û cureyên wê

Tepînkên li ser riya hedef tên binaxkirin in. Dema rast li hedefa xwe hat diteqin. Di nava wan de pilte (teqemenî), madeyên kîmyayî hene.

Tepînka tankşikên, li dijî tank û amyarên leşkerî yên mezin tên bikaranîn. Pirranî bo tunekirina wan e.
Tepînka dijpersonel, tepînka antîpersonel, li dijî ferdan, personelan e. Dikuje yan birîndar dike. Bi hezaran mirovên sîvîl, ji ber van tepînkan jiyana xwe jidest dane yan birîndar bûne.

Cureyên antîpersonelan ên sereke: 1- Tepînka antîpersonel a rûxîner 2- Tepînka pagê, tepînka araziyê 3- Tepînka çovî 4- Tepînka êrîşên rexkî

Cureyên tepînkên li dijî mirovan tên bikaranîn: 1- Tepînka belav dibe û bising 2- Tepînka bi parçeyên bandorker û aresteyî 3- Tepînka pestoyî, tepînka bifîşar 4- Tepînka napalmê 5- Tepînka vediceniqe 6- Tepînka kîmyayî

Tepînka dijbabirok, tepînka antîbabirok
Tepînka nuklear a bejayî

Welatên lê tepînk hene

Efxanistan: kz. (kêm zêde) 10 milyon
Misir: bi milyonan, bi taybetî li el-Alamein, nîvgirava Sinayî
Angola: baş nayê zanîn
Komara Nagorno: bi texmîna NY 30.000 heya 10.000
Bosniya û Herzegovîna: kz. 1 milyon
Çînistan
Tirkiye, li axa Kurdistanê bi milyonan tepînk hatine danîn
Almanya, berê di tixûbê herdu Almanya de gelek hatibûn danîn. Herwiha ji şerê cîhanê yê II jî gelek mabûn. 33.000 ji wan hêj jî nehatine dîtin. Bi texmînî di wextê de hejmara wan zêde hatine tomarkirin. Hinek ji wan ji aliyê ajalan ve hatine tewandin an rizîne.
Erître
Yewnanistan/Tirkiye – li ser sînor
Îraq, nayê zanîn
Îran, nayê zanîn
Kamboca: kz. 4 milyon
Korê: li ser sînorê Korêya Bakur û Korêya Başûr, kz. 1 milyon
Kosovo: 1 milyon hatine danîn, tomarkirinên 200.000'î winda bûne
Kroatya: kz. 700.000 tepînk
Laos nayê zanîn
Lîbya: ji şerê cîhanê yê duyem gelek winda ne
Morîtanya/Saharaya Rojava: 10 milyon
Mozambîk: 800.000 heya 1 milyon
Namîbya, nayê zanîn
Nepal: baş anyê zanîn, ji 10.000'î zêdetir ji aliyê artêşê ve hatibû danîn
Somaliya, nayê zanîn
Srî Lanka, statîstîk nehatine belavkirin
Sûdan, statîstîk nîne
Viyetnam: ji bil milyonan tepînk nehatine vedîtin, derxistin
Çeçenistan, statîstîk nîne
Kîpros: kz. 17.000

Ev gotara kurt şitlekê ye. Heke tu bixwazî berfireh bikî pê li biguhêre bike. (Çawa?)