Из выв кай

Из выв кай (латин Oenanthe oenanthe; рочӧн Каменка; Обыкновенная каменка) — гут кыялысь котырын ичӧт лэбач.

Ыджда да рӧм

Тайӧ ичӧтик лэбач, пышкай ыджда кымын: вывтырыслӧн кузьтаыс овлывлӧ 18 сантиметрӧдз, сьӧктаыс — 29 граммӧдз.

Бокыс да мышкуыс руд, кымӧсыс еджгов, кынӧм улыс кольквиж сора еджыд, бӧжыс дзик еджыд, но йылыс да бордйыс сьӧд рӧма. Синсӧ вомӧналӧ сьӧд визь, синкымыс еджыд. Татшӧм «паськӧмыс» ай лэбачыслӧн тулыснас. Арланьыс сылӧн рудовинъясыс гӧрдӧдыштӧны да рӧмсерыс лоӧ энь пӧлыслӧн кодь.

Паськалӧм

Олӧ-вылӧ из выв кай уналаын: Европа пасьтала, Азиялӧн кызвын юкӧнъясас, Аляскаын да Канадаын. Комиын сідзжӧ абу шоч лэбач. Частӧ паныдасьлывлӧ Печора юлӧн кывтыдын, Эжва катыдын, Урал излӧн войвывланяс, Воркутаса кӧрт туй пӧлӧнъясын.

Поздйысьӧм

Быд лэбач гозъялӧн быдтысяніныс асланыс, и найӧ бура дӧзьӧритӧны-видзӧны найӧс. Позсӧ лӧсьӧдӧны му вылӧ либӧ шыръяслӧн пырмӧсӧ. Овлывлӧ, и пес чипас костӧ, а тшӧтш и изъяс пӧвстӧ. Позйыс из выв кайлӧн — кышыд тэчас, быдмӧг заысь, коръясысь, турунысь, пыдӧсас вольсалӧны вӧрса пемӧсъяслысь гӧнсӧ. Пӧжны пуктӧны вит-ӧ-квайт кольк, найӧ лӧзоввиж рӧмаӧсь. Пӧжсигас позъяс пукалӧ сӧмын энь лэбачыс, пӧшти дас кык лунӧдз. Кайпиянсӧ вердӧны батьыс и мамыс, быдтасъясыс олӧны позъяс кык вежонӧдз да эновтӧны сійӧс борд йылас кыпӧдчытӧдзыс на.

Сёян

Пӧткӧдчӧны из выв кайяс гагъясӧн, кодъясӧс найӧ корсялӧны му вылысь. Корсюрӧ кокалӧны и вотӧсъяслысь кӧйдыссӧ.

Оласног

Локтӧны тайӧ тылабордаясыс Коми муӧ тулыснас: лунвывладорас — ода-кора тӧлысьын, войвывладорас неуна сёрӧнджык — лӧддза-номъя тӧлысьын. Овмӧдчыны бӧрйӧны эрдаинъяс. Вӧръяс да нюръяс налы оз лӧсявны. Лэбалӧны туй пӧлӧнъясын, юяслӧн кыркӧтша дорӧсъясын, тундраса изъя местаясын. Казявлывлан и сиктъяс бердын.

Морткӧд паныдасигӧн тайӧ лэбачыс оз пышйы, а водзалӧ сійӧс: лэбыштас неылӧ да пуксяс, быттьӧ виччысьӧ матыстчӧмсӧ, сэсся бара лэбыштас мыйтакӧ. И тадзи вӧчӧ нӧшта на некымынысь. Локтысьсӧ «виччысигас» оз вӧрзьӧдчытӧг пукав, а быттьӧ лажыньтчывлывлӧ да копрасьыштӧ.

Лунвылӧ муналӧны из выв кайяс кӧч тӧлысь помын. Тӧвся кадсӧ коллялӧны Шӧр Африкаса муясын.

Рӧдвуж кывйын

Лэбачыслӧн оласногыс кызвыннас йитчӧма изъя местаяскӧд, сы вӧсна и нимтӧны рочьяс каменкаӧн, а комияс из выв кайӧн. Удмуртъяс вӧдитчӧны асланыс алгазы кывйӧн.

Ӧшмӧсъяс

Ракин А.Н. Из выв кай // Би кинь, 2014. — 11 №.

Тайӧ гижӧдыс помавтӧм на. Тэ верман ачыд сійӧс веськӧдны да содтыны. Тайӧ пасйӧдсӧ колӧ гижны стӧчджыка.