Гипатия

Ипатия-(б.з. 370-ж.-б.з. 415-ж.)-математик, астроном, философ, адамзат тарыхындагы биринчи илимпоз айым.

Өмүр баяны

Александриялык философ жана математик Теондун кызы болгон. Александриия музейинде сабак берген атасынын аркасынан чечендикке үйрөнгөн.

Билими

Ал убактын агартуу денгээли жогору деп эсептелген Афинадан билим алган.

Эмгектери

Платон менен Аристотельдин эмгектерин изилдеген. Астрономиялык таблицаларды, Аполлонийдин эмгектерине жана Диофанттын арифметикасына түшүндүрмө жазып чыккын.Күндүн, жылдыздын жана планеталардын абалын аныктоо үчүн планисфера сыяктуу астрономиялык приборду ойлоп тапкан.

Өлүмү

Христиан дининин келиши Ипатиянын трагедиялуу өлүмүнө себепкер болгон. Ипатиянын башкы душманы археопископ Кирилл ага "сыйкырчы" деген жалаа жапкан. 415-жылы динчилер Ипатияны христиан храмына киргизип, кийимин тытып, курч ракушкалардын сыныгы менен денесин тыткылап, калдыктарын өртөшкөн. Ипатия акылмандуулугу, даанышмандыгы жана сулуулугу үчүн жапа чеккен.

Колдонулган адабият

Шоокум журналы №3 20-март 2008-жыл.