Dulcius est melle, iungi cum lege puellae. (Loci comm., 28.)
Hoc discunt omnes ante alpha et beta puellae. Iuvenalis
Inter pedes puellarum est voluptas puerorum. Sententia
Quid mihi cum bellis? seruit mea cura puellis. (Loci comm., 18.)
Verba allata
A
A feminis utcumque spoliari viros,
Ament, amentur, nempe exemplis discimus.
Aetatis mediae quendam mulier non rudis
Tenebat annos celans elegantia,
Animosque eiusdem pulchra iuvenis ceperat.
Ambae, videri dum volunt illi pares,
Capillos homini legere coepere invicem.
Qui se putaret pingi cura mulierum,
Calvus repente factus est; nam funditus
Canos puella, nigros anus evellerat. —FabulaePhaedri[1]
Ac puella vicesimo aetatis anno inter centuriones et milites, praesagio malorum iam vitae exempta, nondum tamen morte adquiescebat. paucis dehinc interiectis diebus mori iubetur, cum iam viduam se et tantum sororem testaretur communisque Germanicos et postremo Agrippinae nomen cieret, qua incolumi infelix quidem matrimonium sed sine exitio pertulisset. —AnnalesP. Cornelii Taciti[2]
Cum haec diceret, ad aurem eius Psyche ridens accessit, et cum dixisset nescio quid, Ita, ita inquit Quartilla bene admonuisti. Cur non, quia bellissima occasio est, devirginatur Pannychis nostra? Continuoque producta est puella satis bella et quae non plus quam septem annos habere videbatur, et ea ipsa quae primumcum Quartilla in cellam venerat nostram. —SatyriconT. Petronii Arbitri[8]
Cum haec intonuisset plenus irae, multitudo ipsa se sua sponte dimovit desertaque praeda iniuriae puella stabat. —Ab urbe conditaTiti Livii[9]
D
Dum haec identidem puella replicat votisque crebros intermiscet suspiratus, ad quoddam pervenimus trivium, unde me adrepto capistro dirigere dextrorsum magnopere gestiebat, quod ad parentes eius ea scilicet iretur via. —Metamorphoseon libri XIApulei[10]
E
«En rerum naturae prisca parens, en elementorum origo initialis, en orbis totius alma Venus, quae cum mortali puella partiario maiestatis honore tractor et nomen meum caelo conditum terrenis sordibus profanatur! Nimirum communi nominis piamento vicariae venerationis incertum sustinebo et imaginem meam circumferet puella moritura.» —Metamorphoseon libri XIApulei[11]
Et unus e numero sic appellat: «Quorsum istam festinanti vestigio lucubratis viam nec noctis intempestae Manes Larvasque formidatis? An tu, probissima puella, parentes tuos intervisere properas? Sed nos et solitudini tuae praesidium praebebimus et compendiosum ad tuos iter monstrabimus.» —Metamorphoseon libri XIApulei[13]
etiam illa quae ei necessaria sunt praevidi. Ego igitur paupercula et imbecillis forma, testificante homine illo, quem velut in prioribus visionibus meis praefata sum, occulte quaesieram, et inveneram, testificante etiam eadem puella, cuius in superioribus visionibus mentionem feci, quamplurimis infirmitatibus contrita, manus tandem ad scribendum tremebunda converti. —Liber divinorum operum simplicis hominisHildegardis[14]
I
Imagines Veneris.
Gustum, qui ex contemplatione septem curiarum capitur, contemplatione imaginis diae concludamus. Prima Veneris imago est puella de maris spuma emergens, quae in siccum veniens palmulis maris humorem abstergit.
Secunda Horae puellam illam nudam indumentis contegunt, et floribus caput illius vernantibus coronant. —De imaginum compositioneIordani Bruni[15]
In suburbano Flaviorum quercus antiqua, quae erat Marti sacra, per tres Vespasiae partus singulos repente ramos a frutice dedit, haud dubia signa futuri cuiusque fati: primum exilem et cito arefactum, ideoque puella nata non perannavit, secundum praevalidum ac prolixum et qui magnam felicitatem portenderet, tertium vero instar arboris. —De vita CaesarumC. Suetoni Tranquilli[16]
In Veienti agro biceps natus puer, et Sinuessae unimanus, et Auximi puella cum dentibus, et arcus interdiu sereno caelo super aedem Saturni in foro Romano intentus, et tres simul soles effulserunt, et faces eadem nocte plures per caelum lapsae sunt, et Lanuvini Caeritesque anguem in oppido suo iubatum, flavis maculis sparsum, apparuisse affirmabant, et in agro Campano bovem locutum esse satis constabat. —Ab urbe conditaTiti Livii[17]
M
Miser Catulle, desinas ineptire,
et quod vides perisse perditum ducas.
fulsere quondam candidi tibi soles,
cum ventitabas quo puella ducebat,
amata nobis quantum amabitur nulla.
ibi illa multa cum iocosa fiebant,
quae tu volebas nec puella nolebat,
fulsere vere candidi tibi soles. —CarminaCatulli[18]
N
Nam unicornus, a longe visa puella, miratur quod barbam non habeat, sed tamen formam hominis; et si duae aut tres puellae simul fuerint, tanto plus miratur et citius capitur cum oculos suos in eas figit. —Subtilitates diversarum naturarum creaturumHildegardis[19]
nec diu cunctatus condicionem partim metu partim spe recepit; nam et mandata Neronis de nece sua ad procuratores clam missa deprenderat et confirmabatur cum secundissimis auspiciis et ominibus virginis honestae vaticinatione, tanto magis quod eadem illa carmina sacerdos Iovis Cluniae ex penetrali somnio monitus eruerat ante ducentos annos similiter a fatidica puella pronuntiata. —De vita CaesarumC. Suetoni Tranquilli[20]
Nec tamen puella quivit ullis aniculae sermonibus ab inceptis fletibus avocari, sed altius eiulans sese et assiduis singultibus ilia quatiens mihi etiam lacrimas excussit. —Metamorphoseon libri XIApulei[21]
P
Pavida puella stupente ad clamorem nutricis fidem Quiritium implorantis fit concursus. Vergini patris sponsique Icili populare nomen celebrabatur. Notos gratia eorum, turbam indignitas rei virgini conciliat. —Ab urbe conditaTiti Livii[22]
Placitum posthac ut in reliquos Seiani liberos adverteretur, vanescente quamquam plebis ira ac plerisque per priora supplicia lenitis. igitur portantur in carcerem, filius imminentium intellegens, puella adeo nescia ut crebro interrogaret quod ob delictum et quo traheretur; neque facturam ultra et posse se puerili verbere moneri. —AnnalesP. Cornelii Taciti[23]
puella nam mi, quae meo sinu fugit,
amata tantum quantum amabitur nulla,
pro qua mihi sunt magna bella pugnata,
consedit istic. hanc boni beatique
omnes amatis, et quidem, quod indignumst,
omnes pusilli et semitarii moechi; —CarminaCatulli[24]
o saeclum insapiens et infacetum! —CarminaCatulli[26]
Sed ego gnarus latrones illac ad reliquas commeasse praedas renitebar firmiter atque sic in animo meo tacitus expostulabam: «Quid facis, infelix puella? Quid agis? Cur festinas ad Orcum? Quid meis pedibus facere contendis? Non enim te tantum verum etiam me perditum ibis.» —Metamorphoseon libri XIApulei[27]
Spes alit agricolas, Spes sulcis credit aratis
Semina, quae magno faenore reddat ager;
Haec laqueo volucres, haec captat arundine pisces,
Cum tenues hamos abdidit ante cibus;
Spes etiam valida solatur conpede vinctum:
Crura sonant ferro, sed canit inter opus;
Spes facilem Nemesim spondet mihi, sed negat illa;
Ei mihi, ne vincas, dura puella, deam.
Parce, per inmatura tuae precor ossa sororis:
Sic bene sub tenera parva quiescat humo. —Elegiarum libri IITibulli[28]
T
Tali puella sermone deterrita manusque eius exosculata: «Parce,» inquit «mi parens, et durissimo casui meo pietatis humanae memor subsiste paululum. Nec enim, ut reor, aevo longiore maturae tibi in ista sancta canitie miseratio prorsus exaruit. Specta denique scaenam meae calamitatis.» —Metamorphoseon libri XIApulei[29]
Tantae autem esse fortitudinis ut nulla venantium virtute capiatur; sed, sicut asserunt qui naturas animalium scripserunt, virgo puella praeponitur, quae venienti sinum aperit, in quo ille omni ferocitate deposita caput ponit, sicque soporatus velut inermis capitur. —Etymologiarum libri XXIsidori Hispalensis[30]
Tristissimus haec tibi scribo, Fundani nostri filia minore defuncta. Qua puella nihil umquam festivius amabilius, nec modo longiore vita sed prope immortalitate dignius vidi. Nondum annos XIIII impleverat, et iam illi anilis prudentia, matronalis gravitas erat et tamen suavitas puellaris cum virginali verecundia. —EpistulaePlini minoris[31]
