Fontainebleau

Fontainebleau ass eng franséisch Stad an der Île-de-France, am Südweste vum Departement Seine-et-Marne an am Norde vum Gâtinais français. Et ass de Sëtz vun der Ënnerprefektur vum Arrondissement Fontainebleau.

Fontainebleau

Schlass vu Fontainebleau (2012)

Land

Regioun

Departement

Arrondissement

77300

77186

48° 24’ 35’’ N
02° 42’ 09’’ O

Fläch

17 205 ha

Bevëlkerung

14.908 (2012)

Geographie

D'Gemeng läit op enger Héicht vun tëscht 42 an 150 Meter am breeden Dall vun der Seine, un déi s'awer nëmmen op enger Streck vu ronn engem Kilometer am Nordoste stéisst. Et ass déi gréisst Gemeng an der Île-de-France an ass bal komplet vun engem Bësch bedeckt dee sech och nach iwwer d'Nopeschgemengen ewechzitt an eng total Fläch vu 25.000 Hektar huet.

Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Bësch vu Fontainebleau.

Hydrographie

Um Gebitt vun der Gemeng vu Fontainebleau, a besonnesch am Bësch selwer, gëtt et en ettlech Suppenen, vun deenen déi gréisst, d'Mare aux Évées, d'Quell vun der eenzeg nennenswäerter Baach, dem Ru de la Mare aux Évées, ass.

Geologie

Fontainebleau an d'Ëmgéigend läit op enger bis zu 50 Meter décker Sandschicht, ënner där eng grouss Waassernapp ass, där hir Quellen an den Nopeschgemengen erauskommen. Iwwer dem Sand si plazeweis Fielsbänken an deenen an der Zäit Steekaulen exploitéiert goufen, déi ënner anerem d'Steng fir d'houfeisefërmeg Éierentrap vum Schlass vu Fontainebleau geliwwert hunn, souwéi ronn 4 Millioune Pavésteng fir d'Paräisser Stroossen.

Verkéier

Den Tram an der Grande Rue (haut: Rue Grande) am Ufank vun 20.Jh.

D'Gemeng ass iwwer d'Gare Fontainebleau - Avon, déi se sech zanter 1855 op der Eisebunnsstreck Paräis-Marseille mat der Nopeschgemeng Avon deelt, ugeschloss. Et gëtt awer och nach zwou Halten am Bësch vu Fontainebleau, an zwar déi vu Fontainebleau-Forêt an déi vun Thomery, woubäi dës lescht Uertschaft eng Gemeng fir sech ass.

Un de Stroosseverkéier ass s'iwwer e puer Departementstroossen ugeschloss, wovun déi wichtegst d'D606 an d'D607 sinn. Ganz am Weste vun der Gemeng Fontainebleau féiert d'Autobunn A6 déi och en Deel vun der E15 ass vu Paräis iwwer Auxerre, Beaune, Lyon asw. bis an de Midi (Autoroute du Soleil).

Vun 1896 bis 1953 ass zu Fontainebleau en Tram gefuer.

Méi Informatioun doriwwer am Artikel: Tram vu Fontainebeau.

Bauwierker

Aqueducbréck am Bësch vu Fontainebleau iwwer der départementale D152 48° 23’ 15.75’’ N 02° 40’ 06.29’’ O

D'Schlass vu Fontainebleau
D'Kierch Saint-Louis
D'Kapell vu Franchard
Den Hippodrom vu Fontainebleau, och Hippodrome de la Solle genannt, am Norde vun der Uertschaft.
Den Aqueduc de la Vanne an den Aqueduc du Loing am südlechen Deel vum Bësch vu Fontainebleau mat iwwer 5.000 m Brécken a 6 km Tunnellen, an den Aqueduc de la Voulzie op enger Längt vun 1,5 km vun deem iwwer dem Buedem awer näischt ze gesinn ass an deem säi Waasser vum Rocher brûlé un, wou eng Pompelstatioun ass, vum Aqueduc de la Vanne mat weidergeholl gëtt.
De bekannten Aussiichtstuerm Tour Denecourt, 1851 op enger Héicht vun 136 Meter am Nordoste vu Fontainebleau gebaut an 1853 vum Keeser Napoleon III. ageweit. 1878 huet en Äerdbiewen deen Tuerm zerstéiert, mä e gouf eppes méi spéit nees opgeriicht.

Toponymie

Den Numm Fontainebleau ass relativ al. E gëtt fir d'éischt an engem Dokument vum Louis VII. vun 1137 als fontem Blaihaut ernimmt. An der Charta vum Louis IX. iwwer d'Grënnung vum Monastère des Maturins gëtt den Numm Fonteblaudi ernimmt an am Testament vum selwechte Kinnek ass den Numm Fons Blaudi ze fannen. De Jean de Joinville gebraucht an der Histoire de Saint-Louis den Numm Fontainebliaut^[1]

Am grousse Ganze gouf et mat all de Varianten, Iertemer, Schreiffeeler an Noléissegkeete bis ëm 1794 iwwer honnert verschidden Nimm. Vu spéitstens dem 5. Dezember 1794 un, fënnt een an offiziellen Texter wéi am Moniteur den Numm Fontainebleau.

An der Zäit vun der franséischer Revolutioun huet d'Gemeng Fontaine-la-Montagne oder Fontaine-le-Vallon geheescht.^[2].

Etymologie

Wann et den Etymologen an Historiker nogeet, gëtt et op d'mannst eng hallef Dose méiglech Erklärunge vun deenen der nëmmen e puer hei opgezielt ginn.

D'Erklärung "Fontaine Belle-eau" ass eng spéit a poetesch "Deitung" aus der Renaissance. Och déi, no där ee Juegdhond vum Kinnek, genannt 'Bleau', am Bësch eng frësch Quell entdeckt hätt, ass nëmmen eng Legend.

Eng méi seriéis Erklärung huet hir Wuerzelen an der Zäit, an där d'Franke sech am Paräisser Baseng breetgemaach hunn. Am 12. Joerhonnert hätt ee gewëssene Bli(h)aud (germ: Blitwald) am grousse Bëschmassiv, dee Forêt de Bière genannt gouf, ee Landbesëtz mat enger gudder Quell gehat. Déi Quell, déi no hirem Besëtzer genannt gouf (Fons Bliaudi), an haut am Englesche Gaart vun der Schlassanlag ass, erkläert den Numm Fontainebleau.

D'Awunner vu Fontainebleau nenne sech Bellifontains, ginn awer och mol als Fontainebleaudiens bezeechent^[1]. Déi sportlech Leit, déi aus der ganzer Paräisser Géigend am Bësch vu Fontainebleau, wou et grouss a komplizéiert Fielsformatioune gëtt, d'Biergklammen trainéiere kommen, gi les Bleausards genannt.

Historesch Entwécklung

Fontainebleau ass no an no entstanen, well déi franséisch Kinneke mat Virléift do, an der grousser "Forêt de Bière" (haut: "Forêt de Fontainebleau"), op d'Juegd gaange sinn. 1137 gëtt d'Schlass (e klengt Juegdschlass) ënner dem Kinnek Louis VII. fir d'éischt ernimmt. D'Gebitt louch am Parbezierk vun Avon, eng Uertschaft, déi haut direkt u Fontainebleau stéisst. D'Uertschaft ass besonnesch bekannt wéinst dem Schlass, dat stänneg aus- an ëmgebaut gouf, an zwar bis an d'19. Joerhonnert (Napoleon III.). Well dat Schlass fir all geschichtlech Period eppes opzeweisen huet, ass et sécher eent vun den interessantste Schlässer a Frankräich, ee reegelrecht Billerbuch vun der franséischer Geschicht. All Kinnek oder Keeser huet do seng Spuer hannerlooss, an den Napoleon Bonaparte huet d'Anlag als "la vraie demeure des rois, la maison des siècles" bezeechent. Wéinstens zwéi Kinneken, de Philippe IV., genannt "le Bel", an de Louis XIII., sinn zu Fontainebleau gebuer a gestuerwen. D'Schlass war ëmmer eng vun de beléiftste Residenze vun der franséischer Monarchie.

An der Zäit vum Kinnek François Ier gouf d'Schlass komplett am Renaissance-Stil zu engem reegelrechte Palais ëmgebaut (vgl.: d'"Galerie François Ier", z. B.), wat ë. a. d'École de Fontainebleau an der Molerei ervirbruecht huet. Bedeitend Kënschtler an Architekten hunn deemools zu Fontainebleau gewierkt: de Rosso, de Bernard Palissy, de Primaticcio, asw. D'Aktivitéiten am Schlass a ronderëm erklären, firwat relativ séier eng Uertschaft do, matzen am Bësch, entstanen ass. D'Parkierch vu Fontainebleau ass net zoufälleg dem hellege Louis geweit.

Fontainebleau, mam wëll-romantesche Bësch a mat der grousser Schlassanlag, awer och mat den Nopeschgemengen a Kënschtlerkolonië Barbizon, Bourron-Marlotte a Milly-la-Forêt, ass zanter dem 19. Joerhonnert eng beléift Destinatioun fir d'Paräisser Bourgeoisie, déi sech de Weekend oder am Congé do erhuele kënnt. Awer och aner Leit, aus aller Welt, si mol op Fontainebleau komm, besonnesch Moler, Schrëftsteller a Museker. Dofir huet d'Uertschaft eng Partie sozio-kulturell Ariichtungen opweises, déi een net onbedéngt a sou enger éischter klenger Stad erwaart: en Theater, de "Conservatoire américain", e Chineesesche Konschtmusée (an engem Deel vum Schlass), een Auktiounshaus, eng Antenn vun den Archives nationales, eng berüümt Reitschoul, de Centre sportif d'équitation militaire (CSEM), een Hippodrom an e Reitstadion sou wéi en ettlech privat Reitschoulen, Strukture fir Alpinissem ze praktizéieren (160 verschidde Parcoursen, mat alle Schwieregkeetsgraden!), asw. Eng Parti Paräisser zéie sech am Pensiounsalter op Fontainebleau zeréck. Si fannen do ee räicht soziokulturellt Liewen a sinn nëmmen eng gutt hallef Stonn mam Zuch oder mam Auto vu Paräis ewech.

D'Offizéischschoul École spéciale militaire, déi 1803 vum Éischte Konsul Napoleon Bonaparte gegrënnt gouf, koum d'éischt op Fontainebleau, an e wéineg spéider op Saint-Cyr, ier se an de 70er Joren an de Camp vu Coëtquidan zu Guer geplënnert ass.

D'École d'application de l'artillerie et du génie, déi 1794 zu Metz duerch d'Zesummeleeë vun der aler kinneklecher Artillerieschoul vu Metz a vun der aler kinneklecher Génieschoul vu Mézières gegrënnt gi war, gouf kuerz no der Nidderlag vun 1870 an dem Verloscht vun Elsass-Loutrengen (deemno och vun der Festungsstad Metz) fir eng laang Zäit op Fontainebleau verluecht.

De Bataillon de Joinville, eng militäresch Elitesportseenheet, war vun 1967 bis zu senger Opléisung am Joer 2002 zu Fontainebleau doheem.

Nom Zweete Weltkrich goufen zivil a militäresch Ariichtungen, déi am Zesummenhang mam Pakt vu Bréissel, respektiv mam Nordatlantikpakt a mat der NATO, geschaf gi waren, zu Fontainebleau installéiert. Fir d'Kanner vun de ville friemen Offizéier an Ënneroffizéier gouf dunn och eng École internationale gegrënnt, déi bis 1967 bestanen huet (1966 hat de President Charles de Gaulle Frankräich aus de Kommandoinstanze vun der NATO erausgeholl, an d'NATO-Ariichtunge sinn all aus Frankräich Richtung Belsch an Holland fortgezunn).

De bekannten INSEAD, eng Business-Schoul vu Weltrang, ass zu Fontainebleau doheem.

Haut gëtt et zu Fontainebleau nach d'École des sous-officiers de la Gendarmerie nationale.

Zanter Enn 1998 ass de Bëschmassiv vu Fontainebleau (= 17 073 Ha fir de Staatsbësch eleng) als Réserve de biosphère vun der UNESCO klasséiert.

Grouss politesch an diplomatesch Evenementer

1540 - Edikt vu Fontainebleau: Proskriptioun géint d'Protestanten
1541 - Traité vu Fontainebleau: Allianzvertrag vu Frankräich mam Christian III., Kinnek vun Dänemark.
1554 - Edikt vu Fontainebleau: En Edikt mat deem den Henri II. d'Parlament vun der Bretagne etabléiert huet.
1600 - Conférence de Fontainebleau: eng politesch wichteg Debatt tëscht dem Jacques Davy du Perron, Bëschof vun Évreux a bekéierte Kalvinist, an dem Protestant Philippe Duplessis-Mornay, an der Zäit vun de sougenannte Reliounskricher.
1611 - Traité vu Fontainebleau: en defensiven Allianzvertrag - fir zéng Joer - tëscht Frankräich a Spuenien.
1631 - Traité vu Fontainebleau: Vertrag tëscht Frankräich an dem Maximilian I. vu Bayern, Chef vun der Kathoulescher Liga am Räich am Kontext vum Drëssegjärege Krich.
1685 - Edikt vu Fontainebleau: Edikt mat deem de Louis XIV. den Edikt vun Nantes zu Gonschte vun den Hugenotten (1598) komplett widerruff huet.
1762 - Traité de Fontainebleau: Vertrag an deem Frankräich de Weste vun der Louisiane u Spuenien oftrëtt.
1785 - Traité vu Fontainebleau: Vertrag tëscht dem Keeser Joseph II., Herrscher iwwer d'Éisträichesch Nidderlanden, an der Republik vun de Vereenegte Provënzen. Dobäi gouf festgehalen, datt d'Schelde an domat den Zougank zum Hafe vun Antwerpen géif weider blockéiert bleiwen.
1807 - Traité vu Fontainebleau: franséisch-spuenesche Vertrag fir d'Invasioun vu Portugal z'organiséieren.
1814 - Traité vu Fontainebleau: enthält ënner anerem dem Napoléon I. seng éischt Ofdankung ier e sech op d'Insel Elba zeréckzitt.
1946 - Konferenz vu Fontainebleau: eng Konferenz, am Summer, tëscht der franséischer Regierung an dem Vietminh, fir eng politesch Léisung an Indochina ze fannen. Et gouf awer keen Erfolleg.
1984 (25. a 26. Juni) - Sommet vun den europäesche Staats- a Regierungspresidenten: déi europäesch Budgetskris kritt en Enn gesat, an d'Brite kréien e Rabatt zougesot. Deemools waren nach nëmmen 10 Länner an der Europäescher Gemeinschaft an de Sommet stoung ënner der Presidentschaft vum François Mitterrand, deen op den nach relativ neie Bundeskanzler Helmut Kohl ziele konnt. Derbäi war och de Gaston Thorn, als President vun der Europäescher Kommissioun.

Bekannt Perséinlechkeeten, déi mat Fontainebleau verbonne sinn

Kinneken a Kinniginnen, Keeser a Keeserinnen, Presidenten a soss Staatsmänner oder Politiker

Philippe IV. vu Frankräich, genannt Philippe le Bel, Kinnek vun (1268 bis 1314)
Thomas Beckett
François Ier, deem säi Wopen zimmlech iwwerall am Schlass an am Stadwopen erëmzefannen ass
Karel V., Keeser vum Hl. réimesche Räich däitscher Natioun
François II. vu Frankräich, Kinnek vu 1559 bis 1560
Henri III. vu Frankräich, Kinnek vu 1574 bis 1589
Henri IV., no deem ee Bannenhaff vum Schlass benannt ass
Louis XIII. vu Frankräich, genannt Louis le Juste, Kinnek vu 1610 bis 1643
Armand Jean du Plessis, duc de Richelieu
Christina, fréier Kinnigin vu Schweden [si huet hiren Écuyer (= Schildknappe) a Liebhaber Monaldeschi 1657 do ëmbrénge gelooss]
Péiter de Groussen, Tsar vu Russland
Louis XIV., deen zu Fontainebleau 1685 den Édit de Nantes, dee säi Grousspapp Henri IV. zu Gonschte vun de Protestanten ënnerschriwwen hat, komplett widerruff huet
Louis XV. an d'Madame de Pompadour
Louis XVI. an d'Kinnigin Marie-Antoinette
Napoleon Bonaparte (1769–1821), franséische Keeser vun 1804 bis 1814 (huet de 6. Abrëll 1814 seng (éischt) Ofdankung zu Fontainebleau ënnerschriwwen)
Pius VII., Poopst (gouf eng Zäit do vum Napoleon Bonaparte festgesat)
Joséphine de Beauharnais, éischt Fra vum Napoléon I.
Marie-Louise vun Éisträich, zweet Fra vum Napoléon I.
Napoleon III. vu Frankräich, (1808–1873), franséische Keeser vun 1852 bis 1870
Eugénie de Montijo, Fra vum Napoléon III.
Georges Clemenceau
Leo Trotzki (1933-1935 zu Barbizon am Exil)
Katherine Mansfield, neiseelännesch Schrëftstellerin (ass zu Avon gestuerwen)
Hirohito, Keeser vu Japan
Winston Churchill, brittesche Staatsmann
Sihanouk, Kinnek vum Kambodja
Hồ Chí Minh, vietnameesesche Revolutionär an zukünftege President (am Kader vun der Conférence de Fontainebleau iwwer Indochina

Moler, Architekten an aner Kënschtler

Le Nôtre (Gaardebauarchitekt vum Louis XIV)
Théodore Géricault
Salvador Dali
Edouard Manet
Paul Cézanne
Théodore Rousseau
Rosa Bonheur
Alfred Sisley
Auguste Renoir
Honoré Daumier
Jean-Baptiste Camille Corot
Gustave Courbet
Jean François Millet (1814-1875), ee vun de bekanntste Moler vun der École de Barbizon
Pierre Gobert (1622–1744), franséische Moler
Simon Mathurin Lantara (1729–1778), franséische Moler, zu Fontainebleau gebuer
Alexandre-Gabriel Decamps (1803-1860), franséische Moler, zu Fontainebleau gestuerwen
Pierre Levassor (1808–1870), Schauspiller, zu Fontainebleau gebuer
Max Liebermann, (1847-1935), däitsche Moler a Grafiker
Paul Tavernier (1852–1943), franséische Moler
Guido Oppenheim (1862-1942), lëtzebuergesche Moler
Yves Alix (1890–1969), Moler a Graveur, zu Fontainebleau gebuer
Mécislas Golberg, Intellektuellen an Anarchist, zu Fontainebleau gestuerwen
Pierre Levassor (1808–1870), Schauspiller, zu Fontainebleau gebuer
Lewis Trondheim, Zeenarist a BD-Zeechner
Alfred Georges Regner (1902–1987), Moler a Graveur
Thierry Hellouin de Ménibus, Moler, zu Fontainebleau gebuer

De Bernard Molitor, ee Konschtschräiner aus der Zäit vum Louis XVI, deen zu Betzder, am Herzogtum Lëtzebuerg, gebuer war a laang zu Paräis gewierkt huet, ass zu Fontainebleau begruewe ginn.

Schrëftsteller

Agrippa d'Aubigné
Jean-Jacques Rousseau
Honoré de Balzac
Alexandre Dumas
Alfred de Musset
George Sand, gebuer Aurore Dupin
Charles Baudelaire
Stéphane Mallarmé (ass net wäit vu Fontainebleau, zu Valvins, begruewen)
Guy de Maupassant
Robert Louis Stevenson (1850-1894), brittesche Schrëftsteller aus Schottland
Émile Zola
Marcel Proust
Guillaume Apollinaire
Paul Valéry
Paul Claudel
Katherine Mansfield (Schrëftstellerin aus Neiséiland; si ass zu Avon begruewe ginn)
Jean Cocteau (hie läit zu Milly-la-Forêt an der Chapelle aux Simples begruewen)

Museker

Literatur

Jean-François Hebert & Thierry Sarmant, Fontainebleau - Mille ans d'histoire de France; Paräis (Tallandier), 2013; 447 Säiten. ISBN 979-10-210-0099-5
Maurice Toesca, Les grandes heures de Fontainebleau; Paräis (Sfelt), 1950 [2 spéider Oploe (Albin Michel) 1957 an 1965]; 253 Säiten.
Yves Carlier, Fontainebleau en dates et en chiffres; Paräis (Gisserot), 2005.
Michel Hermeline & Geneviève Rey (Text) an Anne Testut (Photoen), Lettres de la forêt: Fontainebleau, abécédaire photographique; Paräis (Éditions Textuel & Office national des Forêts), 1998; 223 Säiten (ill). ISBN 2-909317-67-6
Alexis Durand, Chronologie des fastes de Fontainebleau (1137-1850); Fontainebleau (Maurice Bourges), 1901.
(Abbé) Pierre Guilbert, Description historique des chasteau, bourg et forest de Fontainebleau; 2 Bänn; Paräis (André Cailleau), 1731.
Eugène Thoison, Les séjours des rois de France dans le Gâtinais (481-1789); Paräis (Picard), 1888.
René Alleau, Guide de Fontainebleau mystérieux; Éditions (Claude) Tchou & éd. Princesse; 1977; 285 Säiten.
Maurice Deroy, Étude sur le régime de la forêt de Fontainebleau au moyen âge et jusqu'à la Révolution; Montereau (Impr. Claverie), 1937; 252 Säiten.
Fabrice Milochau, Fontainebleau forêt fantastique...; La Renaissance du Livre (coll. 'L'Esprit des lieux'), 2000; 142 S. (ill.). ISBN 2-8046-0352-0

Um Spaweck

Commons: Fontainebleau – Biller, Videoen oder Audiodateien

Referenzen

[fr.calameo.com-1] 1,0 ^1,1 Fontainebleau, la revue d'histoire de la ville & de sa région

[2] Des villages de Cassini aux communes d'aujourd'hui

[1]

[2]