Pällem

De Gewéinleche Pällem (Buxus sempervirens) ass eng Planzenaart aus der Gattung vun de Pällembeem (Buxus), deen a Südwesteuropa, Mëtteleuropa, Nordafrika a Westasien doheem ass.

Gewéinleche Pällem

An anere Sproochen	fr: buis commun, buis toujours ver de: Gewöhnlicher Buchsbaum
Wëssenschaftlech Klassifikatioun
Räich	Planzeräich
Ënnerräich	Tracheobionta
Ofdeelung	Bléieplanzen
Klass	Magnoliopsida
Ënnerklass	Eudikotyledonen
Uerdnung	Buxales
Famill	Buxaceae
Gattung	Buxus
Wëssenschaftlechen Numm
Buxus sempervirens
L.

Nimm

De lëtzebuergeschen Numm ass op de Pällemsonndeg zeréckzeféieren, op deem Äscht vu Palmen, Olivëbeem oder vum Pällembam geweit goufen.

De laténgeschen Numm Buxus staamt méiglecherweis vum griichesche pyxos, deen den Theophrast enger Planz ginn hat, vun där hautdesdaags ugeholl gëtt, datt de Pällem gemengt war.

Dat schwéiert Pällemholz gëtt bis haut gär fir d'Drechsele geholl, a schonn den alréimesche Schrëftsteller Plinius huet erzielt, datt aus dem Holz vum Pällembam Béchsen a Këschte gemaach goufen. Dowéinst gëtt ugeholl, datt sech aus dem Wuert pyxis d'Bezeechnunge Béchs, Büchse (Däitsch), box (Englesch) a boîte (Franséisch) entwéckelt hunn.

Beschreiwung

De Pällem wiisst extreem lues als ëmmergréngen Trausch oder méi seelen als klenge Bam deen an eise Breete bis 8 m héich gëtt. An de Subtrope kann e bis 20 m héich wuessen. Hie bilt kuerz Äscht déi schréi an d'Luucht wuessen, si si fir d'éischt olivegréng a kuerz behoert, méi spéit ouni Behoerung. Déi 1-2,5 cm laang an ongeféier hallef sou breet Blieder sinn eefërmeg bis längelzeg-elyptesch, blénkeg donkelgréng op der ieweschter Säit an däitlech méi hell a matt op der ënneschter Säit, an um Rand liicht no ënne gebéit. Si sti ganz enk beieneen um Aascht.

De Pällembam ass eng eenhaiseg Planz. Tëscht Mäerz a Mee erschéngen an de Blatachselen onscheinbar gielzeg Bléiestänn, déi gutt richen. All Bléiestand besteet aus enger weiblecher Bléi mat männleche Bléie säitlech ronderëm.

D'Bléie produzéiere vill Nektar a Pollen a ginn dofir gär vu Beien a Mécke besicht. Am September fueren déi zirka 8 mm laang dräideeleg Kapselfriichten op a streeë jeeweils 2 blénkeg schwaarz Somkären, déi duerch e speziellen Doft d'Seechomessen ulackelen, déi se mathuelen an doduerch verbreeden. De Pällem gehéiert geneesou wéi de Gënz zu deene wéinegen europäeschen Aarten, déi vu Seechomesse verbreet ginn (Myrmekochorie).

Verbreedung

De Pällembam huet eng Virléift fir en ozeanesch markéiert Klima. E kënnt vum Mëttelmier queesch duerch Frankräich bis no Südengland vir. Géint Osten ass e bis an den Iran ze fannen. An Europa gëtt et zwee gréisser Arealer, wou e virun allem virkënnt: tëscht Südfrankräich an Nordspuenien an um Balkan.

Zu Lëtzebuerg gëtt et eng eenzeg gréisser Populatioun vum Pällembam um Pällembierg, wou dowéinst en Naturschutzgebitt ageriicht gouf. Vereenzelt kënnt de Pällembam och op anere Plaze vir, sou z. B. a senger rarer Bamform zu Biwels an enger Weed.

De Pällembam schéngt bei eis op der Grenz vu sengem Verbreedungsgebitt ze sinn. Et fënnt een e soss doruechter an der Groussregioun, z. B. a Loutrengen am Pällembësch bei Rettel (Buxaie du Pällembësch) oder an Däitschland am Buchswald Grenzach-Wyhlen (Landkrees Lörrach) a laanscht Musel am Brodenbachtal.

De Pällembam ass eng beléift Gaardeplanz an et kënnt heefeg vir, datt e sech vun deene Gäert aus an d'Ëmgéigend verbreet.

Illustratiounen

• 
  Bléiestand mat weiblecher Bléi an der Mëtt a männlech Bléie ronderëm.
• 
  Oppe Fruucht mat zeidegem Som.
• 
  Detail vun engem Blat.
• 
  Stamm a Schuel.
• 
  De Pällembam an der Gaardekonscht. Franséische Gaart virun der Orangerie am Park vum Thermalbad Munneref.
• 
  De Pällembësch bei Rettel a Loutrengen.
• 
  Den de:Buchsbaumzünsler, en exotesche Päiperlek deem seng Raupe Pällemblieder friessen. Hei en Exemplar zu Hollerech.

Literatur

• Tornieporth, Gerda, 2011. Buchs – Sorten, Pflege, Formschnitt, Gestaltung. blv Verlag, München. ISBN 978-3-8354-0500-4.

Kuckt och

• Naturschutzgebitt Pällembierg
• Pällembësch bei Rettel

Um Spaweck

Commons: Wëlle Pällem – Biller, Videoen oder Audiodateien