Alcohol
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
'n Alcohol of ouch waal alkanol, aafgeleidj van 't Arabisch waord al-kuḥl (الكحل), is inne sjeikónde 'n organische verbinjing mit 'n hydroxylgroep gebónje mit organische koolstofkittinge ('n aryl- of alkylgroep). Ónverzadigdje kittinge wobie 'n hydroxylgroep drek op 'n dóbbel binjing is gebónje waere enole geneump. Die tautomerisere daotaenge snel nao 't stabiel keton.
De einveljigste alcohol is methanol (CH3OH). De bekèndjste alcohol is ethanol (C2H5OH). Wen me in 't daacheliks laeve alcohol zaet, mèndj me meistes det ethanol. Inne vreuger naamgaeving kreeg 't alkanol de naam vanne alkaangroep es achterveugsel -yl + alcohol. Zoea zeen methylalcohol en ethylalcohol verajerdje name veur betrèkkelik methanol en ethanol, meh ze waere waal nag gebroek.
Alcohole kónnen 'n reactie aangaon mit carbonzoeren of anorganische zoere. Den óntsteitj 'nen ester. Dees stoffe zeen neet ónwichtige boewstein veure miens.
Anger alcohole zeen ónger angere:
- propanol (1-propanol), CH3CH2CH2OH ; 2-propanol (isopropanol), CH3CHOHCH3
- butanol; isobutanol
- etheenglycol, 'n alkaandiol
- glycerine, 'n alkaantriol
- polyole wie mannitol en sorbitol