Elzas

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Valkebergs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

De of d'n Elzas (Frans: Alsace, Duutsj: Elsaß, Elzassisch: Elsass) ies 'n sjtreek en 'ne veurmalege regio in noord-oas Frankriek op de grens mèt Rienland-Palts (Duutsjland) en Duutsj en Frans Zjweitserland. 't Geuf 2 departemente in de Elzas (Alsace), namelek: Bas-Rhin en Haut-Rhin. Daoneve höbbe die departemente 13 arrondissemente, die vervolges wir besjtoon oet 75 kantons. Tensjlotte geuf 't 903 gemeintes in de Elzas. De hoofsjtad ies Sjtraasburg. Saer 2016 maak 'r deil oet van de groatere polletieke regio Grand Est.

Historie en taal

In de Elzas sjpreke ze Elzasser dialek (wat truuk geit op 't Platduutsj) en Frans. Dit kump umdat de Elzas al ièwe lank is gewisseld tusje Frankriek en Duutsjland. Hiedoor geuf 't allewiel 'n miesjmasj van de Rienlandse cultuur en de Oas-Franse cultuur. De litste kièr dat de Elzas nog van land verwisseld ies, ies gaar neet lank geleije, namelek in 1945, wie 't van Duutsj nao Frans ging.

De Elzas is vaan oerspronk 'n oontmoetingspönt vaan 't kathelicisme en 't prottestantisme. Vaan de prottestante kèrke, is 't veural calvinisme (in tegendeil tot 't in Duitsland dominante lutheraonisme) wat in de Elzas de boventoen veurt.

Geografie

De Elzas ies 8.280 km² groat en dao wone 1.859.558 luuj volges de census van 2007. Daomèt haet 't 'n inweunersjdiechheid van 225/km². Veur 't groatste gedeilte huèrt de Elzas bie de Bove-Riense Liègvlakte, meh e gedeilte besjteit oet 't bergland van de Vogeze.

Aangrenzende regio's

Lotharinge (Lorraine) - weste
Franche-Comté - weszuje
Rienland-Palts, Duutsjland - noorde
Baden-Württemberg, Duutsjland - oaste
Duutsje kantons, Zjwitserland - oaszuje

Sjtae

Neve de hoofsjtad, Sjtraasburg, geuf 't nog 'n aantal ander sjtae in de Elzas. De belangriekste zin:

Wien

De Elzas ies 'n ouw wiensjtreek, de Romeine sjtartde de wienboew. Bekènde droeve zint de Riesling, de Pinot blanc en de Gewürztraminer. De wiendörper zint geliek toeristische attracties, dao ies o.a. väöl vakwerk bewaard gebleve en/of gerestaureerd. Bekènde plaatse zint o.a. Riquewihr, Eguisheim, Obernai, Kaisersberg, Ribeauvillé.

Departemente in de Elzas
Bas-Rhin (hoofplaats: Sjtraasburg) · Haut-Rhin (hoofplaats: Colmar)

Veurmalige regionale indeiling van Frankriek
Alsace (Elzas) \| Aquitaine \| Auvergne \| Bourgogne (Bourgondië) \| Bretagne \| Centre \| Champagne-Ardenne \| Corse (Corsica) \| Franche-Comté \| Île-de-France \| Languedoc-Roussillon \| Limousin \| Lorraine (Lotharinge) \| Midi-Pyrénées \| Nord-Pas-de-Calais \| Basse-Normandie \| Haute-Normandie \| Pays de la Loire \| Picardie \| Poitou-Charentes \| Provence-Alpes-Côte d'Azur \| Rhône-Alpes