Kattedoorn
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
De Kattedoorn (Ononis repens subsp. spinosa, syn. Ononis spinosa) is 'ne kleine, vlinderblomige struuk, dae op de Nederlandse Roeaje lies van plante steit es algemein veurkómmend meh sterk aafgenómme. 't Verspreidingsgebied is Midde- en Oos-Europa, Noord-Afrika en Azië. De geslachsnaam Ononis is aafkómstig van 't Griekse Onos waat aezel beteikentj, ómdet aezele gaer van de struuk aete. Anger name zeen duvelsbedstroea, aezelekruud, ossebraeker en sjaopedoorn.
De struuk wuuertj 20 toet 60 centimaeter hoog en haet 'ne dieke penwortel. De tek höbbe stevige doorne, die per twieë biej ein zitte. De jónge tek zeen mit twieë rieje klierhäör bezat, die per stengellid verspringe. De blajere zeen drietallig handjvormig samegestèld en höbbe weing klierhäör.
Kattedoorn bluijt van juni toet september en haet roead mit witte, geheel witte of roze bleum. De bleum zeen 1 toet 2 cm lank en zitte aan rechopstaonde of opgerichte stengele.
De 6 toet 10 mm lange, eivormige vruch is 'n doeasvruch, bezat mit klierhäör, wo door deze kleverig is. De vruch is aeve lank of langer es de kelk.
Kattedoorn kömp veur in de oeterweerd, op dieke en reveerdaalhellinge en aan de randj van sjorre.
Krudegenaeskónde
bewirk- Krudetieë van de wórtel of tinctuur van kattedoorn wuuertj gebroek biej de behanjeling van artritis.
De wórtel van de kattedoorn haet 'ne vochaafdrievende wèrking. De belangriekste stoffe die in de wórtel zitte zeen etherische aolie, saponine, flavonoïde en looistoffe.
Boetelenjse name
bewirk- Duits: Dornige Hauhechel
- Ingels: Spiny Restharrow
- Frans: Ononis épineux
- Occitaans: tanco-buòu