Oss

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

Ligking vaan Oss in Noord-Braobant

Oss is 'n plaots en gemeinte in 't noordooste vaan de Nederlandse provincie Noord-Braobant. Ze had 'n populatie vaan 84.061 lui per 1 januari 2010 en 'n oppervlak vaan 159,94 km² (daovaan 7,42 km² water). Binne de gemeinte ligke nog de kerne Berghem, Demen, Dieden, Deursen-Denneburg, Geffen, Haren, Huisseling, Kessel, Koolwijk, Lith, Lithoijen, Macharen, Maren, Maren-Kessel, Megen, Neerlangel, Neerloon, Oijen, Overlangel, Teeffelen, Ravenstein en Het Wild.

Stadsfuncties

Jan Cunen-Museum

Oss is vaanajds e veurnaom industrieel centrum en heet die functie nog ummer neet verlaore. Sins de jaore daarteg is in Oss e febrik vaan Unilever, Unox, gevesteg. De groetste werkgever evels is de sjemische industrie vaan Akzo Nobel, mèt e medicienfebrik, Organon. Ouch de otomatisering is hei vertegewaordeg.

Cultuur vint me oonder mie in 't Jan Cunen-Museum en 't theater De Lievekamp, meh wijer is de stad dao-in veural sjatpliechteg aon Nijmege en De Bosj.

Stadsgeziech

Oss is pas mèt de industrieel revolutie groet gewore en heet daan ouch weineg aw gebouwe. Väöl bebouwing besteit oet industrie en arbeiershuiskes. De lèste jaore brik de gemeinte väöl vaan de klein, oonaonzeenlike bebouwing aof veur mier representatief gebouwe neer te zètte.

Historie

De ierste spoere vaan beweuning goon trök tot oongeveer 2900 veur Christus. In 1069 weurt Oss veur 't iers geneump, in 'ne breef vaan paus Alexander II. Nao herhaoldeleke plunderinge besluut heertogin Johanna van Braobant de plaots in 1399 stadsrechte te verleine. 't Oontwikkelt ziech evels neet tot 'n echte stad. Nao de Tachtegjäöregen Oorlog kump Oss oonder Staots besteur, en weurt 't katholicisme verboje. Oss vèlt neet oonder de Hierlekheid Ravenstein, 'n soort vaan zelfstendege ministaot. In 1757 en 1831 brant de stad gooddeils aof (wat ouch de oorzaak is vaan 't klein aontal aw gebouwe). In de ierste helf vaan de twintegste iew kump de stad op es industrieel centrum en greujt ze explosief. Nao d'n oorlog wèt ze die positie te behawwe. Vaanaof 't ind vaan de jaore '70 kump de Socialistische Partij op in Oss, oonder leiing vaan Jan Marijnissen. De partij is aonvenkelek radicaal links en heet häör wortele in de industrie, veural 't Unox-febrik. Es de partij ziech modereert weurt ze al gaw de groetste vaan hiel Oss; dit maak Oss tot ein vaan de meis linkse gemeintes vaan Nederland. In 1994 weure de gemeintes Berghem en Megen aon Oss touwgevoog, in 2003 volg Ravenstein, in 2011 Lith. In 2015 kump 't dörp Geffen vaan de opgelufde gemeinte Maasdonk bij Oss.

Gebore in Oss

• Samuel van den Bergh, Nederlands oondernummer
• Bas van de Goor, volleyballer
• Marc van Hintum, vootballer
• Jan Marijnissen, politicus
• Ruud van Nistelrooy, vootballer

Externe link

• Website vaan de gemeinte