Tèlraam

Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mofers. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.

---

'ne Sjinesen tèlraam.

'nen Tèlraam, 'ne raekenrèk of 'nen abacus is e raekenkóndig apparaat, meistes bestäöndje oet 'n veerkentjige, houtere kónstruksje mit kraole die euver dräöj of stave kónne waere versjaove. d'n Tèlraam woort ieëve veure gesjreve Arabische ciefers al gebroek en wuuertj allewiel nag väöl gebroek door hanjeleers en religieus luuj in Sjina, aevenes inne lieëgere sjoeal.

't Oetvinje vannen tèlraam wuuertj döks toegesjreven ane Sjineze, mer 't is gebleke det d'n tèlraam róndj 2400 v.Chr. is oetgevónje dore Babyloniërs. d'n Ieësten tèlraam is hieël wersjienlik gebaseerdj gewaoren op 'ne platte stein bedèk mit zandj of staof. Liene woorte den inne zandj getróch en steinkes waerdje gebroek veur te helpe mitte beraekeninge. 'n Groeate versjeienheid aan tèlramen is vanoet dit beginsel óntstange. De bekandjsten tèlraam is gebaseerdj op 't twieë-viefdeilig stèlsel det gebroek maak van 'n kómbinaasje van twieë basisse (basis-2 en basis-5) veur decimaal getale te vertaengewuuerdige. d'n Tèlraam daen me broek oppe lieëgere sjoeal is aevel väöl sumpelder.

• 
  'ne Sjoealtèlraam mit versjillige kluueren aan kraole die eder häör eige waerd höbbe.
• 
  'ne Sumpelen tèlraam.