Lengoe romanse

ZE	Sta pàgina a l'é scrîta in zenéize

E lengoe romanse (inta grafîa clascica: lengue romançe), ciamæ ascì lengoe neolatinn-e, son quelle léngoe indoeuropê chi se son svilupæ a partî da-o primmo milénnio in sciâ bâze do latìn vorgâ.

Léngoe romànse
Regioìn	Euròpa, Americhe e parçialménte inti âtri continénti
Parlànti
Totâle	~700.000.000
Clasificaçión
Filogénexi	Lengue indoeuropee  Gruppo Italico   Léngoe latìn-falische    Léngoa latìnn-a     Léngoe romànse
Còdichi de clasificaçión
ISO 639-2	roa
ISO 639-5	roa
Glottolog	roma1334 (EN)

Örìgine do nomme

O termine romanso o derìva da l'avèrbio latìn romanice (da l'agetîvo romanicus: "romàn"), a seu vòtta derivòu da l'espresción romanice loqui ("parlâ comme i Romen"), che indicâva quelli abitanti da Romània (l'Inpêo romàn) chi no parlàvan ni in latìn corètto (latine loqui) ni in quarche léngoa barbara (barbare loqui).

Sucesivaménte o termine o l'à iniçiòu a indicâ ascì e òpie leterâie scrîe in lengoe neolatinn-e, pe pöI arivâ a indicâ un lìbbro in pròza.

Difuxón globâle de léngoe romànse

Paragon

Latin clascico	(Ea) semper antequam cenat fenestram claudit.
Latin vorgâ	(Ea) claudi[t] semper illa fenestra antequam de cenare
Sardo canpidaneize	Issa serrat semp(i)ri sa bentana in antis de cenai
Sardo logudoreize	Issa serrat semper sa bentana in antis de chenàre.
Sassareize	Edda sarra sempri lu balchoni primma di zinà.
Italiàn	(Ella) chiude sempre la finestra prima di cenare.
Umbro	Essa chjude sempre la finestra prima de cena'.
Toscàn	Lei serra sempre la finestra avanti cena.
Siçiliàn	Iḍḍa ferma sempri la finesṭṛa anti mi pistìa/mancia.
Còrso do Nòrd	Ella chjode/chjude sempre u purtellu nanzu di cenà.
Còrso do Sud	Edda/Idda sarra sempri u purteddu nanzu/prima di cinà.
Napoletàn	Essa 'nzerra sempe 'a fenesta primma 'e cenà
Bareize	(Jèdde) akjude sèmbe la fenèstre prime de mangè
Spagnòllo	(Ella) siempre cierra la ventana antes de cenar/comer.
Mozarabico	Ella cloudet sempre la fainestra abante da cenare
Giudezmo	.אֵלייה סֵירּה סײֵמפּרֵי לה בֵֿינטאנה אנטֵיס דֵי סֵינאר Ella cerra siempre la ventana antes de cenar
Aragoneize	(Ella) zarra siempre a finestra antes de cenar
Leoneize	(Eilla) pecha siempre la ventana primeiru de cenare
Estremaduregno	(Ella) afecha siempri la ventana antis de cenal
Véneto	Eła ła sara/sera sempre ła fenestra vanti de xenàr/disnar
Romén	Ea închide întotdeauna fereastra înainte de a cina
Aromén	(Ea/Nâsa) ãncljidi/nkidi totna firida/fireastra ninti di tsinã
Friulàn	Jê e siere simpri il barcon prin di cenâ
Romancio	Ella clauda/serra adina la fanestra avant ch'ella tschainia
Ladìn	(Ëra) stlüj dagnora la finestra impröma de cenè
Catalàn	(Ella) sempre tanca/clou la finestra abans de sopar
Ocçitàn	(Ela) barra/tanca sempre/totjorn la fenèstra abans de sopar
Franco-provensâ	(Le) sarre toltin/tojor la fenétra avan de goutâ/dinar/sopar
Galiçiàn	(Ela) pecha/fecha sempre a fiestra/xanela antes de cear
Mirandeize	(Eilha) cerra siempre la bentana/jinela atrás de jantar
Pòrtogheize	(Ela) fecha sempre a janela antes de jantar
Zenéize	Lê a særa sénpre o barcón primma de çenâ
Romagnòllo	(Lia) la ciud sëmpra la fnèstra prëma ad magnè
Emiliàn	(Lē) la sèra sèmpar sù la fnèstra prima ad snàr
Lombardo orientâle	(Lé) la sèra sèmper sö la finèstra prima de senà.
Lombardo ocidentâle	(Lee) la sara sù semper la finestra primma de disnà/scenà
Piemonteize	Chila a sara sèmper la fnestra dnans ëd fé sin-a/dnans ëd siné
Françeise	Elle ferme toujours la fenêtre avant de dîner/souper
Picardo	Ale frunme tojours l' creusèe édvint éd souper
Normàn	Lli barre tréjous la crouésie devaunt de daîner
Vallon	Ele sere todi li finiesse divant di soper

Âtri progètti

Altri progetti

• Wikimedia Commons

• Wikimedia Commons a contêgne di files in sce Lengoe romanse

Colegamenti estèrni

• http://thes.bncf.firenze.sbn.it/termine.php?id=147