Aminuacid

Quel articul chì l'è scrivüü in Lumbard, cun l'urtugrafia insübrica ünificada.

I aminuacid a hinn mulecul urganigh che gh'hann un grüp carbussiligh e un grüp aminigh. In biuchimiga se parla püssee di L-α-aminuacid, cun furmula generiga NH₂CHRCOOH e che gh'hann el grüp carbussiligh e quel aminigh a hinn ligaa a l'istess atum de carboni, ciamaa dunca carboni α, cun cunfigüraziun L (asca la glicina che l'è achirala perchè R=-H).

El röl di aminuacid in di esser vivent a l'è quel de furmà i pruteinn.

I aminuacid principaj

I aminuacid che gh'hinn in di pruteinn de tücc i esser vivent a hinn 20 (anca se di stüdi disen che pudarien vess 23) e la sò presenza in d'una pruteina a l'è cudifegada in del DNA. A l'è pussibil truà di aminuacid, püssee rar, ciamaa "ucasiunaj" che vegnen prudot per mudifegh chimigh dopu de la biosintesi de la pruteina.

(+) Alanina (Ala, A)	(+) Arginina (Arg, R)
(—) Asparagina (Asn, N)	(+) Acid aspartigh (Asp, D)
(—) Cisteina (Cys, C)	Glicina (Gly, G)
(+) Acid glutamich (Glu, E)	(+) Glutamina (Gln, Q)
(—) Istidina (His, H)	(+) Isoleucina (Ile, I)
(—) Leucina (Leu, L)	(+) Lisina (Lys, K)
(—) Metionina (Met, M)	(—) Fenilalanina (Phe, F)
(—) Prolina (Pro, P)	(—) Serina (Ser, S)
(—) Treonina (Thr, T)	(—) Triptofan (Trp, W)
(—) Tirosina (Tyr, Y)	(+) Valina (Val, V)