Лубеница
Лубеница[2] или карпуз[3] (латински:Citrullus lanatus) е растение, што потекнува од Северна Африка и се смета како вид диња. Во Европа, најголеми производители на лубеници се Македонија, Бугарија, Босна и Херцеговина и Грција. Во Македонија во 2010 година биле произведени 134.885 тони лубеници.[4]
| Лубеница | |
|---|---|
| |
| Лубеница | |
| |
| Пресечена лубеница | |
| Научна класификација [ у ] | |
| Царство: | Растенија |
| клад: | Скриеносеменици |
| клад: | Евдикоти |
| клад: | Розиди |
| Ред: | Тиквовидни |
| Семејство: | Тикви |
| Род: | Лубеница |
| Вид: | Лубеница |
| Научен назив | |
| Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. & Nakai | |
| Синоними[1] | |
|
Список
| |
| Хранлива вредност на 100 г | |
|---|---|
| Енергија | 127 kJ (30 kcal) |
7,55 g | |
| Шеќери | 6,2 g |
| Влакна | 0,4 g |
0.15 g | |
0,61 g | |
| Витамини | |
| Витамин А (екв.) | (4 %) 28 μг(3 %) 303 μг |
| Тиамин (Б1) | (3 %) 0,033 мг |
| Рибофлавин (Б2) | (2 %) 0,021 мг |
| Ниацин (Б3) | (1 %) 0,178 мг |
| Пантот. кис. (Б5) | (4 %) 0,221 мг |
| Витамин Б6 | (3 %) 0,045 мг |
| Холин | (1 %) 4,1 мг |
| Витамин Ц | (10 %) 8,1 мг |
| Минерали | |
| Калциум | (1 %) 7 мг |
| Железо | (2 %) 0,24 мг |
| Магнезиум | (3 %) 10 мг |
| Манган | (2 %) 0,038 мг |
| Фосфор | (2 %) 11 мг |
| Калиум | (2 %) 112 мг |
| Натриум | (0 %) 1 мг |
| Цинк | (1 %) 0,1 мг |
| Други состојки | |
| Вода | 91,45 g |
| Lycopene | 4.532 μg |
| |
| Постотоците се приближно пресметани според препораките за возрасни лица во САД. Извор: База за хранливост — USDA | |
Агротехнички услови
уредиТоплина
уредиМинималната температура на земјата за ртење е од 14-16 °Ц, а оптималната температура преку 25 °Ц. Оптималната температура за раст и развивање е од 26-28 °C. При температурата пониска од 13 °C престанува цветањето, а при температура пониска од 10 °Ц престанува растот на билака. На температура пониска од 8 °Ц доаѓа до труње и пропаѓање.
Барања во поглед на влажноста
уредиЛубеницата за растење и развивање бара голема количина на вода, пред сè затоа што ствара голема вегетациона маса и многу плодови, од која произзлегува значајна количина на вода.
Земјиште
уредиЗа одгледување на лубеници оптимално е потребно плодно, добро дренирано земјиште, со неутрална до блага и кисела реакција (pH 6,0-6,5). Погодни земјишта за одгледување на лубениците се чернозем, ливадска црница и алувијална почва, секако добро обезбедена со хумус, структурна и исцедна.
Лубеницата како тема во уметноста и во популарната култура
уредиПонекогаш, лубеницата се јавува како тема во одделни области на уметноста и во популарната култура:
- „Лубеница“ — песна на рускиот поет Едуард Багрицки од 1924-1928 година.[5]
- „Лубеница“ — расказ за деца на македонскиот писател Генади Болиновски.[6]
- „Лубеница“ — кус расказ на македонската писателка Сања Михајловиќ-Костадиновска од 2018 година.[7]
- „Фенерче од тиква“ — расказ на македонскиот писател Ванчо Николески.[8]
- „Мирисот на расечена лубеница“ — расказ на Димитар Солев.[9]
- „Пустото бостаниште“ (српски: Pusto bostanište) — расказ на српскиот писател Бранко Ќопиќ.[10]
- „Бостанџија“ — расказ на рускиот писател Михаил Шолохов од 1925 година.[11]
- „Лубеничар“ (англиски: Watermelon Man) — песна на американскиот џез-музичар Херби Хенкок (Herbie Hancock) од 1973 година.[12]
Галерија
уреди-
Лубеница -
Лубеници растат на нива во с.Миравци, Гевгелиско -
Лубеници растат на нива во с.Миравци, Гевгелиско -
Лубеници растат на нива во с.Миравци, Гевгелиско -
Сок од лубеница
Наводи
уреди- ↑ „Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. & Nakai“. World Flora Online. The World Flora Online Consortium. 2022. Архивирано од изворникот 25 May 2022. Посетено на 25 May 2022.
- ↑ „лубеница“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ „карпуз“ — Дигитален речник на македонскиот јазик
- ↑ Организација на обединетите нации за исхрана и земјоделство (FAO) [1] Архивирано на 19 јуни 2012 г.
- ↑ Антологија руске лирике – X-XXI век. Књига II: Прва четвртина – средина XX века (авангарда и социјалистички реализам). Београд: Paidea, 2007, стр. 182-183.
- ↑ Генади Болиновски, Игра на прозорец, Скопје: Култура, Наша книга, Мисла, Македонска книга, Детска радост, 1990, стр. 11-15.
- ↑ Сања Михајловиќ-Костадиновска, (Бес)конечни модели на расказот. Скопје: Бегемот, 2018, стр. 39-40.
- ↑ Ванчо Николески, Чудотворен кавал, Мисла, Наша книга, Детска радост, Култура, Македонска книга, Скопје, 1993, стр. 56-61.
- ↑ Димитар Солев, Одбрани раскази. Скопје: Мисла, 1970.
- ↑ Branko Ćopić, Parohija tužnoga đavola. Beograd: Rad, 1964.
- ↑ „Бостанџија“, во: Михаил Шолохов, Донски раскази. Култура, Скопје, 1965, стр. 25-41.
- ↑ Discogs, Herbie Hancock – Head Hunters (пристапено на 25.11.2020)