മോശ

യഹൂദമത നേതാവും, നിയമജ്ഞനും, പ്രവാചകനും, സൈന്യാധിപനും ആയി കരുതപ്പെടുന്ന ഒരു ജൂത ഇതിഹാസ കഥാപാത്രമാണ് മോശ . (ഈജിപ്തിൽ ) അടിമത്തത്തിൽ ആയിരുന്ന യഹൂദരെ അവിടെ നിന്നും മോചിപ്പിപ്പ് വാഗ്ദത്തനാടായ കനാനിലേക്ക് നയിച്ചത് മോശയാണെന്നു യഹൂദന്മാർ കരുതുന്നു.

മോശ
മോശയ്ക്ക് കത്തുന്ന മുൾപ്പടർപ്പിനു സമീപം നിയമം ലഭിക്കുന്നു
പ്രവാചകൻ, Seer, Lawgiver
ജനനം	circa 16th–13th Century BCE ഗോഷൻ, ഈജിപ്ത്
മരണം	കൃത്യമായി അറിയില്ല നെബോ മല, മൊവാബ്, ഇന്നത്തെ ജോർദ്ദാൻ
വണങ്ങുന്നത്	റോമൻ കത്തോലിക്കാസഭ, പൗരസ്ത്യ ഓർത്തഡോക്സ് സഭ, ഓറിയന്റൽ ഓർത്തഡോക്സ് സഭ
ഓർമ്മത്തിരുന്നാൾ	സെപ്റ്റംബർ 4
പ്രതീകം/ചിഹ്നം	Tablets of the Law

Moses with the Tablets, 1659, by Rembrandt

Moses, 1638, by Ribera, José de

പഴയനിയമത്തിലെ ആദ്യത്തെ അഞ്ചു പുസ്തകങ്ങൾ (തോറ) മോശ എഴുതിയതാണെന്നു പാരമ്പര്യമായി വിശ്വസിക്കപ്പെടുന്നു. സീയോൻ പർവ്വതത്തിൽ വച്ച് മോശയ്ക്ക് യഹോവയിൽ നിന്നു അരുളപ്പാട് ഉണ്ടായെന്നും പത്തു കല്പനകൾ അടക്കം ഉള്ള നിയമങ്ങൾ മോശക്ക് ലഭിച്ചു എന്നും യഹൂദർ വിശ്വസിക്കുന്നു.

യഹൂദർ മിസ്രേം ദേശത്ത് അടിമയായിരുന്ന സമയത്ത് ലേവി ഗോത്രത്തിൽ പെട്ട അമ്രാം, യോഖേബേദ് എന്നിവരുടെ മകനായാണ് മോശ പിറന്നതെന്നു ബൈബിൾ പറയുന്നു. ബൈബിളിലെ ആദ്യത്തെ അഞ്ചു പുസ്തകങ്ങളിൽ മിസ്രേമിൽ ജനിച്ച് 120 ആമത്തെ വയസ്സിൽ മരിക്കുന്നതു വരെയുള്ള മോശയുടെ ജീവചരിത്രവും ഉൾപ്പെടുന്നു.

യഹൂദരും, ക്രിസ്ത്യാനികളും, മുസ്ലീംങ്ങളും മോശയെ ഒരു പ്രവാചകനായി കരുതുന്നു.

കൂടുതൽ അറിവിന്

• Asch, Sholem. Moses. New York: Putnam, 1958. ISBN 0-7426-9137-3.
• Assmann, Jan. Moses the Egyptian: The Memory of Egypt in Western Monotheism. Harvard University Press, 1997. ISBN 0-674-58738-3.
• Barenboim, Peter. Biblical Roots of Separation of Power, Moscow : Letny Sad, 2005, ISBN 5-94381-123-0, http://lccn.loc.gov/2006400578
• Barzel, Hillel. "Moses: Tragedy and Sublimity." In Literary Interpretations of Biblical Narratives. Edited by Kenneth R.R. Gros Louis, with James S. Ackerman & Thayer S. Warshaw, 120–40. Nashville: Abingdon Press, 1974. ISBN 0-687-22131-5.
• Buber, Martin. Moses: The Revelation and the Covenant. New York: Harper, 1958.
• Card, Orson Scott. Stone Tables. Deseret Book Co., 1998. ISBN 1-57345-115-0.
• Chasidah, Yishai. "Moses." In Encyclopedia of Biblical Personalities: Anthologized from the Talmud, Midrash and Rabbinic Writings, 340–99. Brooklyn: Shaar Press, 1994.
• Cohen, Joel. Moses: A Memoir. Mahwah, N.J.: Paulist Press, 2003. ISBN 0-8091-0558-6.
• Daiches, David. Moses: The Man and his Vision. New York: Praeger, 1975. ISBN 0-275-33740-5.
• Fast, Howard. Moses, Prince of Egypt. New York: Crown Pubs., 1958.
• Freud, Sigmund. Moses and Monotheism. New York: Vintage, 1967. ISBN 0-394-70014-7.
• Gjerman, Corey. Moses: The Father I Never Knew. Portland: Biblical Fantasticals, 2007. ISBN 978-1-4241-7113-2.
• Halter, Marek. Zipporah, Wife of Moses. New York: Crown, 2005. ISBN 1-4000-5279-3.
• Hoffmeier, James K. 'Moses and the Exodus.' In: Israel in Egypt: The Evidence for the Authenticity of the Exodus Tradition, pp. 135–63. New York: Oxford University Press, 1996.
• Ingraham, J. H.. The Pillar of Fire: Or Israel in Bondage. New York: A.L. Burt, 1859. Reprinted Ann Arbor, Mich.: Scholarly Publishing Office, University of Michigan Library, 2006. ISBN 1-4255-6491-7.
• Kirsch, Jonathan. Moses: A Life. New York: Ballantine, 1998. ISBN 0-345-41269-9.
• Kohn, Rebecca. Seven Days to the Sea: An Epic Novel of the Exodus. New York: Rugged Land, 2006. ISBN 1-59071-049-5.
• Lehman, S.M. (translator), Freedman, H. (ed.), Midrash Rabbah, 10 volumes, The Soncino Press, London, 1983.
• Mann, Thomas. "Thou Shalt Have No Other Gods Before Me." In The Ten Commandments, 3–70. New York: Simon & Schuster, 1943.
• Salibi, Kamal. The Bible Came from Arabia. London: Jonathan Cape, 1985.
• Sandmel, Samuel. Alone Atop the Mountain. Garden City, N.Y.: Doubleday, 1973. ISBN 0-385-03877-1.
• Southon, Arthur E. On Eagles' Wings. London: Cassell and Co., 1937. Reprinted New York: McGraw-Hill, 1954.
• Wiesel, Elie. “Moses: Portrait of a Leader.” In Messengers of God: Biblical Portraits & Legends, 174–210. New York: Random House, 1976. ISBN 0-394-49740-6.
• Wildavsky, Aaron. Moses as Political Leader. Jerusalem: Shalem Press, 2005. ISBN 965-7052-31-9.
• Wilson, Dorothy Clarke. Prince of Egypt. Philadelphia: Westminster Press, 1949.
• Van Seters, John: Life of Moses
• K. van der Toorn, Bob Becking, Pieter Willem van der Horst: Dictionary of deities and demons in the Bible

പുറത്തേയ്ക്കുള്ള കണ്ണികൾ

• Prof. E.Anati: Archaeological discoveries at Har Karkom
• by Richard Darlow, puts forward the idea that Moses was Prince Ramose Archived 2011-10-21 at the Wayback Machine.
• BBC: Presents a theory of a volcanic eruption causing phenomena similar to those described in Exodus
• Ahmed Osman: Providing evidence that Akhenaten and Moses are the same person Archived 2008-07-25 at the Wayback Machine.
• The Geography, Book XVI, Chapter II The entire context of the cited chapter of Strabo's work