Амьтны эрх

Амьтны эрх гэдэг нь амьд амьтдын олонх нь эсвэл бүгдээрээ хүн төрөлхтөнд ашиг тусаас нь хамааралгүй ёс суртахууны үнэ цэнэтэй бөгөөд зовлон зүдгүүрээс зайлсхийх зэрэг тэдний хамгийн үндсэн ашиг сонирхлыг хүмүүний ижил төстэй ашиг сонирхлуудтай адил авч үзэх ёстой гэсэн үзэл баримтлал юм. Өргөн хүрээнд нь, ялангуяа олон нийтийн ярианд 'амьтны эрх' гэдэг нэр томьёог ихэвчлэн 'амьтны хамгаалалт' эсвэл 'амьтны эрх чөлөө' гэсэн утгатай утгаар хэрэглэдэг. Илүү нарийвчлан авч үзвэл, 'амьтны эрх' гэдэг нь олон амьтан хувь хүний хувьд хүндэтгэлтэй хандах үндсэн эрхтэй буюу амьдрал, эрх чөлөө, тамлан зовоогдохоос чөлөөлөгдөх эрхтэй гэсэн санааг хэлдэг.

Амьтны эрхийг дэмжигчид ёс суртахууны үнэ цэнэ, үндсэн хамгаалалтыг зөвхөн төрөл зүйлийн гишүүнчлэлд үндэслэн оноохыг эсэргүүцдэг. Тэд speciesism гэж нэрлэгддэг энэ санааг бусад үзэл бодлын адил үндэслэлгүй гэж үздэг. Тэд амьтдыг хүн биш учраас л өмч хөрөнгө гэж үзэж, хоол хүнс, хувцас, зугаа цэнгэл эсвэл ачаа дарамтын амьтан болгон ашиглаж болохгүй гэж үздэг. Жайнизм, Даоизм, Хиндуизм, Буддизм, Синто, Анимизм зэрэг дэлхий даяарх олон соёлын уламжлал бас амьтны эрхийн хэлбэрийг дэмждэг.