Тонга
Тонга буюу албан ёсоор Тонгагийн Хаант Улс (Тонга хэл: Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga, Англи: Kingdom of Tonga) нь Өмнөд Номхон далайд орших 169 арлаас бүрдэх ольтриг дээр орших улс бөгөөд тэдгээр 169 арлын 36-д нь хүн оршин суудаг[7]. Вант Улсын газар нутаг нь хойноос өмнө зүгт 800 километр сунан тогтсон байдаг.
Тонгагийн Хаант Улс Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga (Тонга)
| |
|---|---|
Уриа: "Ko e ʻOtua mo Tonga ko hoku tofiʻa" "Бурхан Тонга хоёр миний өв" | |
| Төрийн дуулал: "Ko e fasi ʻo e tuʻi ʻo e ʻOtu Tonga" "Тонга арлуудын Хааны дуулал" | |
 | |
| Нийслэл ба томоохон хот | Нукуалофа 21°08′S 175°12′W / 21.133°S 175.200°W |
| Албан ёсны хэл | |
| Угсаатны бүлгүүд (2018[1]) |
|
| Шашин (2016)[2] | |
| Ард түмний нэршил | Тонгачууд |
| Төр засаг | Нэгдмэл парламентын хагас үндсэн хуульт хаант засаглал |
• Хаан | VI Тупоу |
| Сиаоси Совалени | |
| Фатафехи Факафануа | |
| Хууль тогтоох байгууллага | Хууль Тогтоох Ассамблей |
| Тусгаар тогтнол | |
• Тусгаар тогтнолоо тунхагласан | 6 сарын 4, 1970 |
| Газар нутаг | |
• Нийт | 748 км2 (175) |
• Усны эзлэх талбай (%) | 4.0 |
| Хүн ам | |
• 2021 тооллого | 100,209[3] (199) |
• Нягтаршил | 139/км2 (76a) |
| ДНБ (ХАЧП) | 2019 тооцоо |
• Нийт | $655 сая |
• Нэг хүнд ноогдох | $6,496[4] |
| ДНБ (нэрлэсэн) | 2019 тооцоо |
• Нийт | $493 сая |
• Нэг хүнд ноогдох | $4,888[4] |
| ОТББИ (2015) |  37.6[5]дундаж |
| ХХИ (2021) | ▲ 0.745[6] өндөр · 91 |
| Мөнгөний нэгж | Паанга (TOP) |
| Цагийн бүс | UTC+13 |
| Жолооны тал | зүүн |
| Утасны томьёо | +676 |
| Домэйн нэр | .to |
| |
Тонгад анх 1773 онд Ахмад Жэймс Күүк очиход арлын уугуул оршин суугчид найрсгаар хүлээн авсан тул Найрсаг арлууд гэж тэмдэглэн үлдээсэн байдаг. Тэр үед Тонгачуудын ургацын баяр болж байсан учраас баяртаа урьсан юм байжээ. Зохиолч Виллиам Маринерын бичсэнээр бол угтаа омгийн ахлагч Күүкийг баярын үеэр алахыг хүсч байсан боловч төлөвлөгөөгөө хэрэгжүүлж чадаагүй аж[8].
Номхон далайн арлын орнуудаас хаант засагтай цорын ганц орон болох Тонга нь мөн албан ёсоор колоничлогдож байгаагүй тус бүс нутгийн цорын ганц улс юм[9]. Өдгөө Тонга улс хууль эрх зүйн шинэчлэл хийж байгаа бөгөөд жинхэнэ утгаараа үндсэн хуульт хаант засаглалт орон болох юм.
Эшлэл
засварлах- ↑ "The World Factbook: Tonga: Geography". Архивласан огноо 9 January 2021. Татаж авсан: 16 November 2018.
- ↑ "Tonga Religions - Demographics".
- ↑ "Tonga's population drops to 100,209". Matangi Tonga. 24 December 2021. Эх хувилбараас архивласан: 24 December 2021. Татаж авсан: 24 December 2021.
- ↑ 4.0 4.1 "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. Архивласан огноо 8 June 2020. Татаж авсан: 8 April 2020.
- ↑ "Gini Index coefficient". CIA World Factbook. Архивласан огноо 17 July 2021. Татаж авсан: 16 July 2021.
- ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (англи хэлээр). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Татаж авсан: 8 September 2022.
- ↑ "Pacific Islands Report #32261" PDF (33.8 KB), Дэлхийн Банк
- ↑ Had they known of British colonisation they might[original research?] have killed him anyway, as eventually happened in Hawaiʻi.Mr Korovulavula - Occasion of the Inaugural Flight Fiji/Tonga/Fiji Reception by Airlines Tonga (Memento 16. Нэгдүгээр сар 2009 цахим архивт). Retrieved April 16, 2008.
- ↑ Country Profile: Tonga. BBC News.