Kati

Kati (Jawi: ‏کاتي‎code: ms is deprecated ‎; Bahasa Cina: 斤code: zh is deprecated ; pinyin: jīn, bahasa Jepun: きんcode: ja is deprecated kin, Hangul Korea: 근code: ko is deprecated geun) adalah suatu unit timbangan berat jisim digunakan di rantau-rantau Asia Timur dan Tenggara yang lebih kurang bersamaan dengan 1 ¹⁄₃ paun avoirdupois.

Pengiraan

Turutan pecahan timbangan berat yang menghasilkan 1 kati adalah seperti berikut:

1 kati = 16 tahil^[1] = 12 bungkal^[1]^[2]
100 kati = 1 pikul^[3] = 1600 tahil
1200 kati (100 × 12 pikul) = 1 koyan^[3]^{[nota 1]}

Penetapan moden

Timbangan moden satu kati pada zaman kini diselaraskan beberapa negara mengikut ketetapan sendiri seperti berikut:

Hong Kong: 604.78982 gram^[4]
Malaysia: 604.79 gram^[5]
Singapura: 604.8 gram.^[6]
Taiwan, Jepun, Korea dan Thailand: terbundar kepada 600 gram^[7]^[8]

Republik Rakyat China membezakan antara "kati pasar" (Cina Ringkas: 市斤code: zh is deprecated ; pinyin: shìjīn) yang membundar kepada 500 gram dan dibahagikan kepada 10 tahil dengan "kati umum" iaitu ungkapan menterjemahkan "kilogram" (Cina Ringkas: 公斤code: zh is deprecated ; pinyin: gōngjīn).^[9]

Nota

^ Ada juga pengiraan di mana 1 koyan bersamaan 40 pikul atau 4000 kati.^[2]

Rujukan

^ ^a ^b Wan Norasikin Wan Ismail (April 2020). "Kosa kata metrologi Melayu". Dewan Bahasa. Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia. m/s. 16–19.
^ ^a ^b Pamphlet of information for travellers. Federated Malay States Railways. 1921. m/s. 5 – melalui Cornell University Library.
^ ^a ^b Shaharir bin Mohamad Zain (2012). Istilah dan Konsep Pengukuran Tradisional Alam Melayu. Pulau Pinang, Malaysia: Penerbit Universiti Sains Malaysia. m/s. 12. ISBN 978-983-861-572-3.
^ "Weights and Measures Ordinance". Laws of Hong Kong.
^ "Akta Timbang dan Sukat 1972 (Pindaan 2007)". Akta-Akta. Kementerian Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 Februari 2014.
^ "Weights and Measures Act (CHAPTER 349) Third Schedule". Singapore Statutes Online. Pemerintah Singapura. Dicapai pada 2 Julai 2021.
^ Weights and Measures in Use in Taiwan Diarkibkan 2010-12-29 di Wayback Machine from the Republic of China Yearbook – Taiwan 2001.
^ "Regulation on Approval and Notification of Herbal (crude) Medicinal Preparations, Etc". Ministry of Food and Drug Safety.
^ Lim, Lisa (18 Januari 2018). "How catty and tael entered the English language, along with picul, mace and candareen – Asian weight measurements". Post Magazine. South China Morning Post.

[4] Ada juga pengiraan di mana 1 koyan bersamaan 40 pikul atau 4000 kati.^[2]

[DewanBahasa-1] Wan Norasikin Wan Ismail (April 2020). "Kosa kata metrologi Melayu". Dewan Bahasa. Dewan Bahasa dan Pustaka Malaysia. m/s. 16–19.

[FMSR-2] Pamphlet of information for travellers. Federated Malay States Railways. 1921. m/s. 5 – melalui Cornell University Library.

[ShahrirUSM-3] Shaharir bin Mohamad Zain (2012). Istilah dan Konsep Pengukuran Tradisional Alam Melayu. Pulau Pinang, Malaysia: Penerbit Universiti Sains Malaysia. m/s. 12. ISBN 978-983-861-572-3.

[hk_law-5] "Weights and Measures Ordinance". Laws of Hong Kong.

[my_law-6] "Akta Timbang dan Sukat 1972 (Pindaan 2007)". Akta-Akta. Kementerian Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan Malaysia. Diarkibkan daripada yang asal pada 1 Februari 2014.

[sg_law-7] "Weights and Measures Act (CHAPTER 349) Third Schedule". Singapore Statutes Online. Pemerintah Singapura. Dicapai pada 2 Julai 2021.

[8] Weights and Measures in Use in Taiwan Diarkibkan 2010-12-29 di Wayback Machine from the Republic of China Yearbook – Taiwan 2001.

[9] "Regulation on Approval and Notification of Herbal (crude) Medicinal Preparations, Etc". Ministry of Food and Drug Safety.

[Lim-10] Lim, Lisa (18 Januari 2018). "How catty and tael entered the English language, along with picul, mace and candareen – Asian weight measurements". Post Magazine. South China Morning Post.

[1]

[2]

[3]

[nota 1]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]