Pakaian sukan
Pakaian sukan (Jawi: ڤاکاين سوكن), atau pakaian aktif (Jawi: ڤاكاين اكتيف), ialah pakaian olahraga, termasuk kasut, yang dipakai untuk aktiviti sukan atau senaman jasmani. Pakaian khusus sukan dipakai untuk kebanyakan sukan dan senaman jasmani atas sebab-sebab praktikal, keselesaan, atau keselamatan.
Pakaian khusus sukan yang tipikal termasuklah sut trek, seluar pendek, jersi bola sepak atau bola keranjang, baju-T, dan baju polo. Pakaian khusus termasuklah pakaian renang (untuk berenang), baju selam (untuk menyelam atau meluncur), sut ski (untuk berski), dan leotard, unitard, serta seluar sendat (untuk gimnastik atau akrobatik). Kasut sukan pula termasuklah but bola sepak (juga dikenali sebagai cleats), sniker, but menunggang, kasut tenis (atau kasut berlari), atau kasut luncur ais. Pakaian sukan juga merangkumi bra sukan untuk larian, baju atas, atau baju bikini. Pakaian sukan sering dipakai sebagai pakaian fesyen kasual.
Bagi kebanyakan sukan, atlet memakai kombinasi pakaian yang berbeza, contohnya, kasut sukan, seluar, dan baju. Dalam sesetengah sukan, kelengkapan perlindungan mungkin perlu dipakai, seperti topi keledar atau perisai badan bola sepak Amerika. Terutamanya dalam sukan berpasukan yang melibatkan pengadangan, pemintasan, atau pengejaran projektil kecil dan keras seperti kriket, besbol, dan hoki (di mana bola atau cakera getah dipukul pada kelajuan melebihi 160 kilometer sejam), cawat sukan (atau cawat sukan wanita) ialah kelengkapan standard pada tahap permainan yang lebih tinggi. Pakaian dalam lain, seperti bra sukan, memberikan gabungan perlindungan, sokongan, dan keselesaan. Sesetengah ortotik perlindungan atau sokongan menyerupai dan berfungsi sebagai pakaian dalam (terutamanya abah-abah dan pendakap fleksibel); walaupun bertujuan untuk dipakai semasa bersukan, ini biasanya tidak dianggap sebagai pakaian sukan semata-mata.
Fabrik sukan teknikal memainkan peranan penting dalam memastikan keselesaan pemakai semasa aktiviti jasmani. Pemilihan fabrik bergantung kepada intensiti dan jenis senaman. Sebagai contoh, pakaian gim dan yoga biasanya menggunakan fabrik dengan keanjalan yang luar biasa, selalunya diperbuat daripada kapas, nilon, atau Lycra, yang membolehkan pergerakan penuh. Sebaliknya, pakaian larian jarak jauh mengutamakan ciri-ciri menyerap kelembapan untuk memindahkan peluh dengan cekap dari dalam ke luar pakaian, mengekalkan keselesaan yang optimum. Sementara itu, pakaian prestasi yang direka untuk sukan musim sejuk luar atau sukan salji memerlukan fabrik yang boleh bernafas dengan sifat penebatan yang cemerlang untuk mengekalkan kehangatan sambil mengelakkan kepanasan melampau.
Di negara-negara ekonomi makmur dan pesat membangun, pakaian sukan telah menjadi kategori pengguna yang signifikan dalam bidang kesihatan peribadi, barangan mewah, dan aktiviti riadah. Pasaran ini dicirikan oleh kehadiran media yang kukuh dan strategi pemasaran global, sering menggunakan sokongan daripada atlet berprofil tinggi. Di puncak sukan kompetitif, jangka hayat pakaian sukan berteknologi tinggi dan mewah boleh menjadi sangat singkat, kadangkala terhad kepada satu acara sahaja. Walau bagaimanapun, bagi pesaing dan peminat tahap rendah, terdapat banyak pertukaran antara faktor-faktor seperti reka bentuk, kefungsian, estetik, prestasi, ketahanan, dan kos. Ini telah menghasilkan pelbagai tawaran produk yang luas dan kompleks, terutamanya dalam segmen kasut, di mana sniker dan kasut istana sering mengalami kemas kini bermusim, penyesuaian, dan pelancaran semula daripada jenama-jenama utama. Dalam beberapa subkumpulan budaya, produk-produk ini telah melangkaui tujuan fungsinya untuk menjadi simbol ikonik, mencerminkan interaksi dinamik antara fesyen, prestasi, dan identiti.
Pertimbangan fungsi
sunting
 |
Berat, pemasangan, dan keanjalan fabrik direka khas untuk memenuhi keperluan setiap sukan. Ia biasanya direka untuk tidak menghalang aktiviti pemakai dan untuk memudahkan pergerakan senaman tanpa sekatan.
Pakaian sukan yang terbaik untuk beberapa jenis senaman, contohnya, berbasikal, biasanya ringan, anjal, senda dan bukannya besar, jadi ia tidak mengganggu aktiviti.
Sebaliknya, pakaian sukan sepatutnya longgar agar tidak menghalang pergerakan. Sesetengah sukan mempunyai keperluan pakaian seragam yang khusus, contohnya keikogi yang digunakan dalam karate. Pelbagai sukan yang berbahaya dari segi fizikal memerlukan alat pelindunga, misalnya untuk sukan lawan pedang, bola sepak Amerika, atau hoki ais.
Pakaian sukan yang distandardkan juga boleh berfungsi sebagai pakaian seragam. Dalam sukan berpasukan, seperti besbol, bola sepak atau bola keranjang, pasukan lawan biasanya dikenalpasti dengan memakai pakaian yang berwarna sama. Ahli pasukan individu boleh dikenali dengan nombor belakang pada baju.
Dalam pelbagai sukan, pakaian khusus dipakai untuk membezakan peranan dalam sesebuah pasukan. Contohnya, dalam bola tampar, pemain libero memakai warna yang berbeza untuk membezakan diri mereka daripada rakan sepasukan. Begitu juga dalam sukan seperti bola sepak dan kod Persatuan Olahraga Gaelik (GAA), penjaga gol memakai warna atau corak yang berbeza untuk membezakan mereka. Dalam sukan lain, pakaian berfungsi sebagai penunjuk visual status semasa atau pencapaian lampau peserta. Contohnya, dalam sukan berbasikal, jersi pelangi menandakan juara dunia semasa, manakala dalam acara berbasikal jalan raya utama, pemimpin memakai jersi dengan warna tertentu untuk menunjukkan kedudukan mereka dalam pertandingan.
Spandeks ialah bahan pilihan untuk pakaian sukan yang sama sendat, lazimnya digunakan dalam sukan seperti gusti, olahraga, tarian, gimnastik, luncur laju, dan renang, di mana padanan yang sendat adalah penting untuk prestasi.
Pakaian sukan juga berfungsi sebagai platform untuk mempromosikan penaja atlet atau pasukan. Namun, banyak sukan mempunyai peraturan yang mengawal saiz dan reka bentuk logo penajaan dan nama jenama pada pakaian, bagi memastikan ia tidak mengaburi sukan itu sendiri.
Sifat terma
suntingReka bentuk pakaian sukan mesti mengambil kira keperluan penebatan haba pemakai. Dalam situasi panas, pakaian sukan sepatutnya membolehkan pemakai kekal sejuk, manakala dalam situasi sejuk, pakaian sukan sepatutnya membantu pemakai kekal hangat.
Pakaian sukan juga sepatutnya mampu memindahkan peluh dari kulit, contohnya dengan menggunakan fabrik pemindahan lembapan. Orang ramai sering menggunakan spandeks sebagai lapisan asas untuk menyerap peluh. Contohnya, dalam aktiviti seperti ski dan mendaki gunung, ini dicapai dengan menggunakan lapisan: bahan pemindahan lembapan (menyerap) dipakai di sebelah kulit, diikuti dengan lapisan penebat, dan kemudian pakaian luar kalis angin dan kalis air.
Fabrik serap lembapan
sunting
Fabrik penyerap lembapan direka untuk memindahkan peluh dari badan ke permukaan luar fabrik, di mana ia boleh menyejat. Fabrik ini biasanya lembut, ringan, dan meregang serta sesuai untuk pakaian aktif kerana ia direka untuk menjauhkan peluh daripada kulit pemakai ke gentian luar baju atau pakaian pemakai.[1] Lazimnya diperbuat daripada gentian sintetik, ia mempunyai ciri-ciri cepat kering dan kalis air. Jika baju diperbuat daripada fabrik penyerap semulajadi seperti kapas, lembapan akan diserap ke dalam gentian, dan baju atau pakaian mungkin terasa basah dan berat. Fabrik penyerap lembapan seperti poliester direka untuk mengekalkan peluh pada permukaan luar, bertindak seperti saluran untuk mengangkut peluh ke lapisan luar baju atau pakaian. Setelah berada di situ, peluh menyejat ke udara.[2]
Penyerap kekeringan ialah variasi terbaru bagi penyerap lembapan. Ia merupakan fabrik dua lapisan pintar yang memecahkan ketegangan permukaan peluh dan menolaknya melalui lapisan hidrofobik ke lapisan luar penyerap semulajadi seperti kapas, di mana ia dibantu oleh penyejukan penyejatan, menjadikan kulit anda benar-benar kering. Selain hakikat bahawa badan anda boleh berprestasi dengan lebih baik, ia akan mencegah bau secara kimia kerana mikroiklim bakteria tidak boleh tumbuh pada kulit kering. Kategori fabrik yang luas ini digunakan untuk membuat pakaian seperti baju-T, bra sukan, jersi larian dan berbasikal, stokin, baju sukan, dan baju gaya polo untuk sebarang aktiviti fizikal di mana matlamatnya adalah untuk memastikan kulit anda sejuk dan kering sebaik mungkin. Fabrik penyerap lembapan digunakan untuk membuat pakaian untuk aktiviti luar seperti mendaki, memancing, berbasikal gunung, ski salji, dan mendaki gunung. Disebabkan populariti pakaian yang diperbuat daripada fabrik ini, lebih banyak variasi sedang diperkenalkan ke pasaran.
Pakaian pelindung
sunting
Pakaian sukan juga termasuk pelbagai peralatan pelindung yang diperlukan untuk sukan menyentuh seperti lacrosse, tinju, dan hoki ais. Pelbagai jenis peralatan pelindung diperlukan bergantung pada jenis sukan dan posisi. Jenis-jenis peralatan ini termasuklah: pelindung kepala, pelindung gusi, pelapik betis, pelapik bahu, penyokong sendi, dan sarung tangan pelindung.
Pelindung kepala
sunting
Pelindung kepala diperlukan untuk kebanyakan sukan yang berisiko tinggi bagi kecederaan kepala, seperti bola sepak Amerika, lumba kereta gelongsor, dan berbasikal. Kecederaan yang berkaitan dengan kepala berpotensi menyebabkan kerosakan serius pada tulang belakang dan boleh mengancam nyawa.[3] Walaupun sukan seperti ragbi dan tinju tidak mewajibkan peserta memakai pelindung kepala, jurulatih atau pengadil boleh memilih untuk mewajibkannya, bergantung kepada sejarah kecederaan berkaitan kepala pemain.[3] Posisi tertentu dalam sesetengah sukan mungkin memerlukan jenis perlindungan yang berbeza. Contohnya, penjaga gol dalam hoki ais memakai jenis topeng muka yang berbeza berbanding dengan posisi lain.[4] Mereka juga mempunyai sarung tangan tebal dengan pelapik lengan dan pelindung betis untuk melindungi mereka daripada impak cakera hoki (puck) yang tinggi. Dalam besbol, penangkap dan pemukul memakai pelindung kepala untuk perlindungan daripada lontaran bola berkelajuan tinggi. Pelindung kepala pelbagai jenis mesti memenuhi piawaian perlindungan yang ditetapkan oleh pelbagai organisasi. Topi keledar untuk bola sepak Amerika mesti dikawal selia oleh Liga Bola Sepak Kebangsaan (National Football League) atau Persatuan Olahraga Kolej Kebangsaan (National Collegiate Athletics Association). Walaupun peraturan baharu permainan selamat telah dikuatkuasakan, pemain masih berisiko mengalami kerosakan otak akibat pukulan yang berulang terhadap kepala.[3] Pemain bola sepak lebih berkemungkinan mengalami gangguan berkaitan otak semasa atau selepas kerjaya mereka berbanding dengan sukan lain.[5]
Pelindung mata dan muka
sunting
Sukan dalam semua jenis mungkin memerlukan pelindung mata atau muka bergantung kepada keperluan pemain. Topeng muka datang dalam pelbagai bentuk untuk pelbagai jenis sukan. Dalam lacrosse dan bola sepak Amerika, topeng tersebut ialah batang logam yang dipasang pada topi keledar untuk menutup muka.[4] Walaupun pilihan, topeng muka yang mungkin dilihat dalam bola keranjang atau ragbi adalah topeng plastik yang biasanya dibentuk agar padan dengan muka pemain.[6] Topeng sedemikian dipakai untuk meminimumkan kerosakan tambahan pada bahagian muka yang telah cedera.
Pelindung mata ialah sokongan tambahan yang disediakan oleh gogal sukan. Gogal boleh dipakai sebagai ganti cermin mata atau kanta lekap. Gogal boleh dipercayai kerana ia tidak bergerak semasa pemain bergerak dan ia melindungi mata daripada objek asing.[7] Bagi perenang dan penyelam, gogal menjauhkan air dari mata mereka, dengan itu membaikan penglihatan.
Pelindung mulut
suntingPelindung mulut digunakan dalam banyak sukan, termasuk tetapi tidak terhad kepada: ragbi, lacrosse, tinju, polo air, hoki ais, bola sepak Amerika, bola keranjang, hoki padang, dan pelbagai seni mempertahankan diri.[8] Pelindung mulut mengurangkan risiko kecederaan pergigian berkaitan sukan. Sukan kontak atau beberapa sukan berpasukan mempunyai risiko menyebabkan kecederaan yang berkaitan dengan mulut, rahang, gigi, dan tisu lembut mulut. Pemakaian pelindung mulut mungkin disyorkan kepada pemain sukan dalam sesetengah sukan.[8]
Pakaian golf
sunting
Golf mempunyai tradisi yang panjang dalam pakaian khusus—pakaian yang mencerminkan tradisi golongan bangsawan Scotland menghirup udara segar sambil berjalan di padang golf, menghayunkan kayu golf mereka, dan bersenam dengan cara yang halus dan sopan. Walau bagaimanapun, pakaian golf juga dipengaruhi oleh fabrik dan trend moden yang menekankan fungsi dan ketahanan. Pemain golf, seperti atlet dalam sukan lain, adalah atlet terlebih dahulu, dan tokoh awam kedua. Atlet dalam semua sukan menunjukkan pilihan untuk fabrik penyerap lembapan, perincian yang kemas, dan warna fesyen moden.
Peralatan salji dan pakaian ski
sunting
Pelbagai jenis pakaian diperlukan untuk keadaan cuaca ekstrem seperti salji. Kot atau jaket yang lebih tebal, sarung tangan, dan but adalah keperluan dalam cuaca sejuk. Sukan musim sejuk seperti luncur papan salji dan ski memerlukan penunggang dan pemain ski untuk dilengkapi dengan peralatan yang sesuai pada salji. Jaket salji berbeza daripada kot kasual kerana ia dipenuhi dengan penebat tambahan dan bahan lapisan yang lebih tebal. Penebat biasanya dibuat dengan bulu bawah, iaitu lapisan bulu halus dari angsa atau itik.[9] Bulu-bulu ini secara semulajadi bertebat untuk memastikan burung-burung hangat dalam cuaca musim sejuk yang keras. Bulu-bulu itu memerangkap udara di dalam dan menghalang haba badan daripada mengalir keluar. Bulu bawah juga dianggap sebagai penebat berkualiti tinggi untuk jaket. Ia ringan dan boleh dimampatkan. Jenis penebat alternatif sedang dicipta, termasuk mikrofiber sintetik dan penebat berasaskan poliester.[9] Bahan-bahan ini berfungsi sebaik bulu bawah jika tidak lebih baik dan semakin popular di pasaran dengan bantuan jenama-jenama besar yang menggunakan bahan-bahan tersebut untuk peralatan mereka.
Peralatan musim sejuk juga mesti fleksibel supaya ia boleh menawarkan pelbagai pergerakan. Jaket yang ideal akan mempunyai penebat yang cukup untuk menjadi hangat tetapi ringan; ia sepatutnya dibuat dengan bahan yang tidak mengehadkan pergerakan.[10] Jaket dengan bulu bawah akan menjadi ringan dan hangat, tetapi ia cenderung lebih mahal. Selain itu, jaket bulu bawah biasanya tidak kalis air. Walau bagaimanapun, jaket bertebat sintetik adalah kalis air dan lebih murah daripada bulu bawah tetapi kehilangan faktor penebatnya dan lebih berat.[10]
Trend jualan untuk pakaian aktif
sunting
Memandangkan pakaian aktif menjadi semakin bergaya dan semakin popular di kalangan pengguna, jualannya telah meningkat. Pasaran pakaian aktif bernilai RM1,570 bilion pada tahun 2017 dan diunjurkan mencecah RM2,450 bilion menjelang 2024, pada CAGR sebanyak 6.5% dari 2018 hingga 2024. Amerika Utara mendominasi pasaran pakaian aktif global pada tahun 2017, menyumbang 42.3% daripada jumlah hasil.[11]
Sesetengah penganalisis mengaitkan pertumbuhan jualan dengan perubahan intrinsik dalam cara pakaian aktif direka bentuk. "Dari segi sejarah, apa yang tersedia untuk wanita adalah barang-barang berdasarkan barang lelaki yang hanya dibuat lebih kecil dan diwarnakan dengan warna yang menarik seperti merah jambu," kata Scott Key, naib presiden kanan dan pengurus besar Athleta. "Atlet wanita menjangkakan lebih banyak."[12] Pereka telah mengenali "persilangan" antara senaman dan fesyen ini sebagai peluang utama untuk pertumbuhan. Ia juga selari dengan trend keseluruhan dalam fesyen Amerika ke arah gaya berpakaian yang lebih kasual. Trend ini telah menjadi begitu popular sehingga ia telah melahirkan kategori pakaian kasual yang baharu, iaitu sukan santai.
Perbezaan jantina
sunting
Dalam sukan seperti tenis, sementara lelaki lazimnya memakai seluar pendek (bersama baju-T atau baju tanpa lengan), wanita pula mempunyai pilihan untuk memakai skirt mini, skort, atau seluar pendek (bersama baju), serta gaun mini (yang merupakan pakaian tunggal yang menggabungkan skirt mini dan baju).
Lihat juga
suntingRujukan
sunting- ^ "What are the best fabrics that'll cool you down in hot weather? Experts weigh in". TODAY.com (dalam bahasa Inggeris). 9 Ogos 2023. Dicapai pada 12 Januari 2024.
- ^ "What are the best fabrics that'll cool you down in hot weather? Experts weigh in". TODAY.com (dalam bahasa Inggeris). 9 Ogos 2023. Dicapai pada 12 Januari 2024.
- ^ a b c "Protective wear during sport – sports injury prevention". Sports Medicine Information (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 17 Mac 2016.
- ^ a b "Helmets: How they work and what standards do". Helmets.org (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 17 Mac 2016.
- ^ Carey, Benedict (31 Mac 2016). "Study Focuses on Repeated Hits, Not Concussions". The New York Times (dalam bahasa Inggeris). ISSN 0362-4331. Dicapai pada 12 April 2016.
- ^ "Protective Eyewear for Young Athletes - 2013". American Academy of Ophthalmology (dalam bahasa Inggeris). 22 April 2013. Dicapai pada 12 April 2023.
- ^ "About Sports Eye Injury and Protective Eyewear". National Eye Institute (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 24 April 2016. Dicapai pada 17 Mac 2016.
- ^ a b "Mouthguards". American Dental Association (dalam bahasa Inggeris). Diarkibkan daripada yang asal pada 13 Mac 2016. Dicapai pada 17 Mac 2016.
- ^ a b Berry, G (28 Disember 2011). "A guide to insulated winter jackets that are not made with down". One Green Planet (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 17 Mac 2016.
- ^ a b Porter, J (2016). "How to choose the best ski jacket". GearLab (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 31 Mac 2016.
- ^ "Activewear Market Expected to Surpass $546,802 Million by 2024, at a CAGR 6.5%". MarketWatch (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 1 April 2020.[pautan mati kekal]
- ^ Pasquarelli, Adrianne (10 Julai 2011). "Activewear makes it onto the runway". Crain's New York Business (dalam bahasa Inggeris). Dicapai pada 26 Oktober 2013.
Pautan luar
sunting
Kategori berkenaan Pakaian sukan di Wikimedia Commons