Grazia Deledda

Grazia Deledda
Ħajja
Isem propju	Maria Grazia Cosima Deledda
Twelid	Nuoro, 27 Settembru 1871
Nazzjonalità	Renju tal-Italja
Residenza	Ruma
Mewt	Ruma, 15 Awwissu 1936
Post tad-dfin	Campo Verano
Kawża tal-mewt	kawżi naturali (kanċer tas-sider)
Familja
Konjuga/i	Palmiro Madesani (en)
Edukazzjoni
Alma mater	tagħlim id-dar
Lingwi	Sard; Taljan; Franċiż
Okkupazzjoni
Okkupazzjoni	kittieb; poeta; rumanzier; drammaturgu; prożatur; novellist
Xogħlijiet importanti	Canne al vento; Elias Portolu; La madre; Cenere; Q63435956
Premjijiet	List Premju Nobel għal-Letteratura (1926) ;
Nominat għal	uri [[Premju Nobel għal-Letteratura]] ; (1913) ; [[Premju Nobel għal-Letteratura]] ; (1914) ; [[Premju Nobel għal-Letteratura]] ; (1915) ; [[Premju Nobel għal-Letteratura]] ; (1917) ; [[Premju Nobel għal-Letteratura]] ; (1918) ; [[Premju Nobel għal-Letteratura]] ; (1920) ; [[Premju Nobel għal-Letteratura]] ; (1921) ; [[Premju Nobel għal-Letteratura]] ; (1922) ; [[Premju Nobel għal-Letteratura]] ; (1923) ; [[Premju Nobel għal-Letteratura]] ; (1924) ; [[Premju Nobel għal-Letteratura]] ; (1925) ; [[Premju Nobel għal-Letteratura]] ; (1927) ;
Psewdonomu	Ilia di Saint-Ismael, Ilia di Sant'Ismaelu Aman della Rupe
Moviment artistiku	awtobijografija; dramma

Grazia Maria Cosima Damiana Deledda (pronunzja bit-Taljan: [ˈɡrattsja deˈlɛdda], bid-djalett ta' Sardenja: [deˈlɛɖːa]; twieled fis-27 ta' Settembru 1871 – miet fil-15 ta' Awwissu 1936), magħrufa wkoll bid-djalett ta' Sardenja bħala Gràssia jew Gràtzia Deledda,^[1]^[2] kienet kittieba Taljana li ngħatat il-Premju Nobel għal-Letteratura fl-1926^[3] "għall-kitbiet ispirati idealistikament li bi xbihat ċari jixħtu dawl fuq il-ħajja fil-ġżira nattiva tagħha [jiġifieri Sardenja] u bi profondità u b'simpatija jindirizzaw il-problemi tal-bnedmin inġenerali".^[4] Hija kienet l-ewwel mara Taljana li ngħatat dan il-premju, u t-tieni mara biss inġenerali wara Selma Lagerlöf kienet ingħatat tagħha fl-1909.^[4]

Bijografija

Deledda twieldet fi Nuoro, Sardenja, l-Italja f'familja ta' klassi medja. Il-ġenituri tagħha kienu Giovanni Antonio Deledda u Francesca Cambosu, u kienet ir-raba' minn seba' aħwa. Hija attendiet l-iskola primarja (il-livell minimu meħtieġ dak iż-żmien) u mbagħad ingħatat iktar edukazzjoni minn għalliem privat (mistieden ta' wieħed mill-qrabat tagħha) u kompliet tistudja l-letteratura waħedha. Kien matul dan iż-żmien li bdiet turi interess fil-kitba ta' rumanzi qosra, ispirati l-iktar mill-ħajja ta' raħħala minn Sardenja u d-diffikultajiet tagħhom. L-għalliem tagħha ħeġġiġha tibgħat il-kitba tagħha lil gazzetta, u tal-età ta' 13-il sena l-ewwel storja tagħha ġiet ippubblikata f'ġurnal lokali.^[4] Uħud mix-xogħlijiet bikrin ta' Deledda ġew ippubblikati fir-rivista tal-moda L'ultima moda bejn l-1888 u l-1889. Fl- 1890, Trevisani ppubblika Nell'azzurro (Fl-ikħal), l-ewwel ġabra ta' stejjer qosra tagħha. L-enfasi prinċipali ta' Deledda kienet ir-rappreżentazzjoni tal-faqar u d-diffikultajiet assoċjati miegħu permezz ta' kombinament ta' elementi immaġinarji u awtobijografiċi. Il-familja tagħha ma tantx kienet tappoġġaha wisq fix-xewqa tagħha li tikteb.

Deledda mar-raġel tagħha Palmiro u binha Sardus, Ruma, għall-ħabta tal-1904

L-ewwel rumanz ta' Deledda, Fiori di Sardegna (Fjuri ta' Sardenja) ġie ppubblikat fl-1892. Il-ktieb tagħha tal-1896 Paesaggi sardi (Pajsaġġi ta' Sardenja), ippubblikat minn Speirani, huwa kkaratterizzat minn proża infumata kemm bil-fizzjoni kif ukoll bil-poeżija. Għall-ħabta ta' dan iż-żmien Deledda bdiet kollaborazzjoni regolari mal-gazzetti u mar-rivisti, b'mod partikolari La Sardegna, Piccola Rivista u Nuova Antologia. Ix-xogħol tagħha kiseb viżibbiltà sinifikanti kif ukoll interess kritiku. F'Ottubru 1899, Deledda ltaqgħet ma' Palmiro Madesani, uffiċjal tal-Ministeru għall-Finanzi f'Cagliari.^[5] Madesani u Deledda żżewġu fl-1900 u l-koppja marret tgħix f'Ruma eżatt wara l-pubblikazzjoni tagħha ta' Il vecchio della montagna (Ix-Xiħ mill-Muntanja). Minkejja t-twelid taż-żewġt itfal subien tagħha, Sardus fl-1901 u Francesco "Franz" fl-1904, Deledda rnexxielha tkompli tikteb b'mod prolifiku u tippubblika qisu rumanz fis-sena.^[6]

Bust ta' Grazia Deledda magħmul minn Amelia Camboni, Pincio, Ruma.

Tribut

Fl-10 ta' Diċembru 2017 Google ċċelebraha b'Google Doodle.

Lista kompluta tax-xogħlijiet

Din ta' hawn taħt hija lista kompluta tax-xogħlijiet kollha ta' Deledda:

Stella d'Oriente (1890)
Nell'azzuro (1890)
Fior di Sardegna (1891)
Racconti sardi (1894)
Tradizioni popolari di Nuoro in Sardegna (1894)
La via del male (1896)
Anime oneste (1895)
Paesaggi sardi (1897)
La tentazioni (1899)
Il tesoro (1897)
L'ospite (1897)
La giustizia (1899)
Nostra Signora del buon consiglio: leggenda sarda (1899)
Le disgrazie che può causare il denaro (1899)
Il Vecchio della montagna (1900)
Dopo il divorzio (1902)
La regina delle tenebre (1902)
Elias Portolu (1900)
Cenere (1904)
Odio Vince (1904)
Nostalgie (1905)
L'ombra del passato (1907)
Amori moderni (1907)
L'edera (1908)
Il nonno (1908)
Il nostro padrone (1910)
Sino al confine (1910)
I giuochi della vita (1911)
Nel deserto (1911)
L'edera: dramma in tre atti (1912)
Colombi e sparvieri (1912)
Chiaroscuro (1912)
Canne al vento (1913)
Le colpe altrui (1914)
Marianna Sirca (1915)
Il fanciullo nascosto (1915)
L'incendio nell'oliveto (1918)
Il ritorno del figlio (1919)
Naufraghi in porto (1920)
La madre (1920)
Il segreto dell'uomo solitario (1921)
Cattive compagnie: novelle (1921)
La grazia (1921)
Il Dio dei viventi (1922)
Silvio Pellico (1923)
Il flauto nel bosco (1923)
La danza della collana; A sinistra (1924)
La fuga in Egitto (1925)
Il sigillo d'amore (1926)
Annalena Bilsini (1927)
Il vecchio e i fanciulli (1928)
Il dono di natale (1930)
La casa del poeta (1930)
Eugenia Grandet, Onorato di Balzac (1930)
Il libro della terza classe elementare: letture, religione, storia, geografia, aritmetica (1931)
Giaffa: racconti per ragazzi (1931)
Il paese del vento (1931)
Sole d'estate (1933)
L'argine (1934)
La chiesa della solitudine (1936)
Cosima (1937); pubblikazzjoni wara mewtha
Il cedro del Libano (1939); pubblikazzjoni wara mewtha
Grazia Deledda: premio Nobel per la letteratura 1926 (1966)
Opere scelte (1968)
Lettere inedite di Grazia Deledda ad Arturo Giordano direttore della rivista letteraria (2004)

Referenzi

^ "Sardegna Cultura - Argumentos - Literadura - Postunitària". www.sardegnacultura.it. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2021-05-18. Miġbur 2021-08-16.
^ peppe.corongiu (2016-09-03). "Gràssia Deledda, unu Nobel sardu a s'Itàlia". Miġbur 2021-08-16.
^ "Grazia Deledda | Italian author". Encyclopedia Britannica (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-16.
^ ^a ^b ^ċ "The Nobel Prize in Literature 1926". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-16.
^ "Grazia Deledda". The Florentine (bl-Ingliż). 2010-03-24. Miġbur 2021-08-16.
^ Migiel, Marilyn. "Grazia Deledda." Italian Women Writers: A Bio-bibliographical Sourcebook. By Rinaldina Russell. Westport, CT: Greenwood, 1994. pp. 111-117.

[1] "Sardegna Cultura - Argumentos - Literadura - Postunitària". www.sardegnacultura.it. Arkivjat minn l-oriġinal fl-2021-05-18. Miġbur 2021-08-16.

[2] .corongiu (2016-09-03). "Gràssia Deledda, unu Nobel sardu a s'Itàlia". Miġbur 2021-08-16.

[3] "Grazia Deledda | Italian author". Encyclopedia Britannica (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-16.

[:0-4] ċ "The Nobel Prize in Literature 1926". NobelPrize.org (bl-Ingliż). Miġbur 2021-08-16.

[5] "Grazia Deledda". The Florentine (bl-Ingliż). 2010-03-24. Miġbur 2021-08-16.

[6] Migiel, Marilyn. "Grazia Deledda." Italian Women Writers: A Bio-bibliographical Sourcebook. By Rinaldina Russell. Westport, CT: Greenwood, 1994. pp. 111-117.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]