တူရိယာ
တူရိယာဟူသည်မှာ သာယာသော အသံများ ထွက်ပေါ်လာအောင် တီးအပ်မှုတ်အပ်သော ကိရိယာဖြစ်သည်။ တီးခြင်း၊ မှုတ်ခြင်းကို အခြေပြု၍ တူရိယာကို ပိုင်းခြားကြည့်လျှင် 'တီးရသော တူရိယာ'၊ 'မှုတ်ရသော တူရိယာ' ဟူ၍ နှစ်မျိုးရနိုင်သည်။ အတီးနှင့်ဆိုင်သော တူရိယာတို့မှာ ဗုံ၊ စောင်းကောက်၊ ပတ္တလားစသည်တို့ဖြစ်သည်။ အမှုတ်နှင့်ဆိုင်သော တူရိယာတို့မှာ နှဲ၊ ပလွေ စသည်တို့ဖြစ်သည်။ သို့ရာတွင် အနောက်တိုင်းသားတို့ အလိုမှာ 'ခတ်၍အသံမြည်သော တူရိယာ'၊ 'မှုတ်၍အသံမြည်သော တူရိယာ'၊ 'တီး၍အသံ မြည်သောတူရိယာ' ဟူ၍ သုံးမျိုးခွဲခြားထားသည်။
နိုင်ငံခြား တူရိယာ အမျိုးအစားများ
ပြင်ဆင်ရန်ကြိုးတစ်ချောင်းကို တင်းတင်းဆွဲ၍ လက်ဖြင့်ခတ်လျှင် ကြိုး၏တုန်ခါမှုကြောင့် အသံမြည်သည်။ ကျူရိုးကို တစ်ဘက်ပိတ်၍ လေကို မှုတ်လျှင်လည်း လေ၏တုန်ခါမှုကြောင့် အသံမြည်သည်။ အိုးတစ်ခု၏ အဝတွင် သားရေကိုကျက်၍ ထိုသားရေကို လက်ဖြင့်တီးလျှင် တင်းနေသော သားရေ၏တုန်ခါမှုကြောင့် အသံမြည်သည်။ ဤသဘာဝကို စွဲ၍ -
- ကြိုးတပ်တူရိယာ၊
- လေမှုတ်တူရိယာ၊
- တီးခတ်တူရိယာ
ဟု တူရိယာ သုံးပါးကို ပြဆိုပေသည်။
ကြိုးတပ်တူရိယာ
ပြင်ဆင်ရန်အနောက်နိုင်ငံ ကြိုးတပ်တူရိယာတို့တွင် စန္ဒရားသည် ကြိုးတပ်တူရိယာ အကြီးစားဖြစ်သည်။ စန္ဒရားအဖုံးကို ဖွင့်ကြည့်လျှင် အက်ခြင်း၊ ကွဲခြင်း၊ လိမ်ခြင်းမရှိသော သစ်သားအံ၏ မျက်နှာဝကို ဖြတ်၍ ကြေးနန်းကြိုးများ တင်းအောင် တပ်ဆင်ထားသည်ကို တွေ့ရလိမ့်မည်။ စန္ဒရားလက်နှိပ်ခလုတ်ကို နှိပ်လိုက်သောအခါ အဖျားတွင် သားမွေးခံသော ရိုက်တံသည် ထိုကြေးနန်းကြိုးကို လာ၍ရိုက်သည်။ ထိုအခါ တူရိယာသံဖြစ်ပေါ်လာသည်။ ကြိုးတပ် တူရိယာတစ်မျိုးဖြစ်သော စောင်း၌မူ တပ်ထားသော ကြိုးမှာ သားရေကြိုးဖြစ်သည်။ ရှေးခေတ် အီဂျစ်နိုင်ငံ၌တွေ့ရသော ကြိုးတစ်ချောင်းတပ် စောင်းမှသည် ရှေးခေတ် ဂရိ ရောမနိုင်ငံတို့တွင်တွေ့ရသော စန္ဒရားကြေးနန်းကြိုး အရေအတွက်အတိုင်းရှိသော သားရေကြိုးတပ်ဆင်သော စောင်းအထိ အမျိုးမျိုးရှိကြသည်။ စောင်းအပြင် တယောမှာလည်း ကြိုးတပ်တူရိယာတွင် ပါဝင်သည်။ သို့သော် တယောကို စောင်းတီးသကဲ့သို့ တီးရသည် မဟုတ်။ မြင်းမြီးဖြင့်ပြုလုပ်ထားသော လက်တံဖြင့်တယောကြိုးကို ထိုးရသည်။ ထို့ကြောင့် စောင်းတီးသည်။ တယောထိုးသည်ဟု ခေါ်ဆို၏။ အနောက်နိုင်ငံ တူရိယာတို့တွင် တယောရိုးရိုးအပြင်၊ တယောလတ်၊ တယောကြီး၊ ဗယ်သံတယောဟူ၍ ခွဲခြားထားသည်။ အခြား ကြိုးတပ် တူရိယာတို့မှာ ဂီတာ၊ မယ်ဒလင်၊ ဘင်ဂျို၊ ဇစ်သာတို့ဖြစ်ကြသည်။
လေမှုတ်တူရိယာ
ပြင်ဆင်ရန်လေမှုတ်တူရိယာ၌ ပလွေ နှင့် နှဲ တို့ပါဝင်ကြသည်။ အနောက်နိုင်ငံသုံး အသံအလွန်သေးသော ပလွေကို ပစ်ကိုလို ဟုခေါ်သည်။ ခရာဟူသည်မှာ ပလွေတံရှည်ကို ရစ်ခွေထားသော ပလွေတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ခရာရှည်ကြီးဟုခေါ်သော ပလွေတို့တွင် ပလွေတံတစ်ခုထဲတွင် အခြားပလွေတံ အပိုတစ်ခုကို ထည့်သွင်းထား၍၊ ပလွေမှုတ်သည့်အခါ လိုရာတူရိယာသံကို ဖြစ်စေခြင်းငှာ ပလွေတံအပိုကို ဆွဲထုတ်ဆွဲသွင်းပြု၍ ပလွေမှုတ်ရသည်။ ပလွေ နှင့် နှဲ ခြားနားချက်မှာ အခင်မပါဘဲ မှုတ်၍ရသည့် တူရိယာကို ပလွေဟုခေါ်၍၊ အခင်နှင့် မှုတ်ရသော တူရိယာမှာ နှဲဖြစ်သည်။ အနောက်နိုင်ငံ နှဲ တို့တွင် အိုးဘို၊ ကလဲရီနက်၊ ဆက်ဆိုဖုန်းတို့သည် အများသိသော တူရိယာများဖြစ်လေသည်။
တီးခတ်တူရိယာ
ပြင်ဆင်ရန်တီးခတ်တူရိယာတွင် အဓိကနှစ်မျိုးမှာ အနောက်နိုင်ငံစံနစ်အရ ဗုံ နှင့် ဆည်းလည်း ဖြစ်သည်။ ဆည်းလည်းဟူသော အမျိုးအစားတွင် ဇိုင်လိုဖုန်း၊ လင်းကွင်း စသည်တို့ကို ထည့်သွင်းသည်။ တြိဂံ (ခေါ်) သုံးထောင့်ကွေး သံချောင်းသည်လည်း ဆည်းလည်းနှင့် သဘောတူသော တီးခတ်တူရိယာဖြစ်သည်။
မြန်မာ့တူရိယာ အမျိုးအစားများ
ပြင်ဆင်ရန်မြန်မာ့စံနစ်အရမှာမူ တူရိယာကို ကြေး၊ ကြိုး၊ သားရေ၊ ၊ လက်ခုပ်ဟူသော ဆိုရိုးစကားအတိုင်း -
- ကြေးဖြင့်လုပ်သော တူရိယာ၊
- ကြိုးဖြင့်လုပ်သော တူရိယာ၊
- သားရေဖြင့်ကျက်၍ရသော တူရိယာ၊
- လေဖြင့်မှုတ်ရသော တူရိယာ၊
- လက်ခုပ်ကဲ့သို့ တီးရသော တူရိယာ
ဟူ၍ ငါးမျိုးပိုင်းခြားထားသည်။
ကြေးတူရိယာများ
ပြင်ဆင်ရန်မြန်မာ့ကြေးတူရိယာများတွင် ကြေးဝိုင်း၊ မောင်းဆိုင်း၊ လင်းကွင်း၊ သံလွင် စသည်တို့ပါဝင်သည်။
ကြိုးတူရိယာများ
ပြင်ဆင်ရန်ကြိုးတူရိယာတို့တွင် စောင်းကောက်မှာ အဓိကဖြစ်သည်။ မိကျောင်း၊ တယောနှင့် ဒုံမင်းတို့သည်လည်း ကြိုးတပ် တူရိယာများဖြစ်ကြ၏။
သားရေကျက်တူရိယာများ
ပြင်ဆင်ရန်သားရေကျက် တူရိယာကား မြန်မာဆိုင်းဝိုင်းတွင် အခရာ ဖြစ်၏။ ဆိုင်းဝိုင်းတွင် ပတ်ဟုခေါ်သော ဗုံကလေးများ ပါဝင်သည်။ ပတ်မကြီး၊ ဒိုး၊ စာခွံ့ စသည်တို့အပြင် အိုးစည်နှင့် စသည်တို့သည်လည်း မြန်မာတို့အလွန်နှစ်သက်သော သားရေကျက် တူရိယာများဖြစ်ကြ၏။
လေမှုတ်တူရိယာများ
ပြင်ဆင်ရန်မြန်မာသုံး လေမှုတ်တူရိယာ၌ အရင်းခံဖြစ်သော ပလွေ နှင့် နှဲ တို့ပါဝင်ကြသည်။ ဆိုင်းဝိုင်းအလို့ငှာ နှဲကြီး နှဲကလေးတို့ကို ထားရှိရသည်။
လက်ခုပ်ကဲ့သို့တီးရသော တူရိယာများ
ပြင်ဆင်ရန်လက်ခုပ်ကား ဝါးဖြင့်လုပ်သော ဝါးလက်ခုပ်ပင်ဖြစ်သည်။ ဆိုင်းဝိုင်းကြီးပါလျှင် ဝါးလက်ခုပ် သုံး/လေးလက် ထားပေးရသည်။ ဝါးလက်ခုပ်သဘောပါဝင်သော ချပ်၊ အုန်းမောင်း စသည်တို့လည်း ရှိသေးသည်။[၁]
ကိုးကား
ပြင်ဆင်ရန်- ↑ မြန်မာနိုင်ငံဘာသာပြန်စာပေအသင်း (၁၉၆၁)။ "တူရိယာ"။ in စွယ်စုံကျမ်းစာတည်းအဖွဲ့ (ed.)။ မြန်မာ့စွယ်စုံကျမ်း။ ၅ (ပထမအကြိမ် ed.)။ ဟေဇယ်၊ ဝပ်ဆင်နှင့် ဗိုင်းနေး ပုံနှိပ်လုပ်ငန်း၊ အင်္ဂလန်။: စာပေဗိမာန်။
