صربستون
مختصات: شرقی′۲۸°۲۰ شمالی′۴۸°۴۴ / ۲۰٫۴۶۷غرب ۴۴٫۸جنوب
صربستون (صربی جه: Србија) که ونه رسمی نوم صربستون ِجمهوری هسته، اتا اروپایی کشور هسته که بالکان دله دره. این کشور مجارستون، رومانی و بلغارستون، مقدونیه و مونته‌نگرو، کرواسی و بوسنی و هرزگوین جه سامون دانّه. بلگراد این کشور نیشتنگا (=پایتخت) هسته.
| صربستون ِجمهوری Република Србија صربستون |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
| ملی سرود: خدای ِعدالت |
||||||
 |
||||||
| نیشتنگا (و گتترین شهر) | بلگراد شرقی′۲۸°۲۰ شمالی′۴۸°۴۴ / ۲۰٫۴۶۷غرب ۴۴٫۸جنوب | |||||
| رسمی زوون | صربی زوون | |||||
| حکومت ِنوع | پارلمونی جمهوری | |||||
| حاکمون نوع • رئیس جمهور • نخست‌وزیر |
تومیسلاو نیکولیچ ایویتسا داچیچ |
|||||
| موارد منجر به تشکیل  ؛ صربستون و مونته‌نگرو جه |
۵ ژوئن ۲۰۰۶ | |||||
| گتی | ||||||
| - | گتی | ۸۸٬۳۶۱کیلومتر مربع (۱۱۳ام) | ||||
| - | ئو (٪) | ۰٫۱۳ | ||||
| جمعیت | ||||||
| - | سرشماری | ۷٬۴۹۸٬۰۰۱ | ||||
| - | جمعیت انبسی | ۱۱۵/km۲ (۹۴ام) | ||||
| جی‌دی‌پی | (تخمین ۲۰۰۷) | |||||
| - | مجموع | ۶۴ میلیارد دلار (۶۶ام) | ||||
| - | سرانه | ۸٬۳۰۰ دلار (۸۱ام) | ||||
| پول یکا | دینار صربستان (RSD) |
|||||
| زمونی منطقه | CET (جهونی ساعت+۱) | |||||
| - | تابستونی (DST) | CEST (جهونی ساعت) | ||||
| اینترنتی دامنه | .rs (.yu) | |||||
| تلفن پیش‌شماره | +۳۸۱ | |||||
 |
||||||
جوغرافی
دچی‌ین
صربستون اروپا دله دره. اینتا کشور بالکان ِجزیره‌مونا و پانونین ِجلگه دله قرار بَییته. دانوب ِروخِنه (۲۸۵۰ کیلومتر) صربستون ِشمال ِیک‌سوم ره دانّه. این روخنه‌ی ِ۵۸۸ کیومتری مسیر صربستون و کرواسی سامون ره سازنه و رومانی ِسامون ره هم بعضی جاهان تعیین کانده. صربستون دله «ساوا»، «تیمیش»، «درینا» و «بگج» ِرخنه‌ئون هم دَرنه. صربستون ِیک‌چارم (۲۷٪) جنگل دانّه.
صربستون برخلاف دیگه کشورونی که قبلاً یوگوسلاوی دله دَیینه، کوه و سی خله ندانّه و ویشته جنگلی و چفت ِبِنه هسته. دانوب و دیگه روخنه‌ئون بتونّه ۹۴% کشاورزی زمین‌ها ره صربست.ن و وویوودینا دله ئو هادِن. همینسه بالکان ِکشورون دله، همه جه ویشته صربستون ِکشاورزی مناسب هسته.[۱]
تاریخ
دچیینصربستون پادشائی یا امپراتوری تا چن قرن بالکان دله‌ی ِمناطق ره شه کنترل داشته. این کشور شرقی و غربی کشورون ِسامون ره موندسته و وشون ره سِوا داشته. صربستون، مقدونیه، مونته‌نگرو و بوسنی و هرزگوین همه‌شون سال ۱۳۸۹ میلادی عثمانی ِسامون دله دَیینه و ۴ قرن په‌یی‌ته، سال ۱۹۱۲، کوزووی جنگ ِپه، استقلال پیدا هاکردنه. وشونا اتا متحد ِکشور بَیینه و کرواسی و اسلوونی ِهمراهی جه یوگوسلاوی ِپادشائی ره بساتنه که تا سال ۱۹۴۵ دمباله داشته و اون گادِر تیتو حکومت جه برسی‌یه. این گادِر عثمانی ِنیروئون بالکان دله بَیینه و صربون شه ره په‌یی بَکشینه و بوردنه غرب ِسو.[۲]
صربستون ِترنه (=نوین) حکومت سال ۱۸۱۷ میلادی، که صرب‌ها دومین بار وسّه قیام هاکردنه، بساته بیّه. اینتا کشور ِاسایی (=کنونی) سامون جهونی جنگ دوم په، این شکل بیّه. صربستون اون گادِر اتا مستقل کشور نیّه و یوگوسلاوی ِسوسیالیستی ِفدراسیون نظر په دَیّه. صربستون و مونته‌نگرو روز ۴ فوریه ۲۰۰۳ رسماً یوگوسلاوی ِنوم ره عوض هاکردنه و روز ۵ ژوئن ۲۰۰۶ دِتا کشور بَیینه. سال ۲۰۰۸ دله، کوزوو، که اتا شه‌مختار (=خودمختار) ایالت بی‌یه، اعلان استقلال هاکرده و بائوته که خانه صربستون ِسامون جه سِوا بَواشه. صربستون ِحکومت کوزووی ِاستقلال ره غیرقانونی دونده و وه ره قبول نکانده.[۳]
تقسیمات
دچیینصربستان ۲۹ ناحیه دانّه و بلگراد هم اتا سِواءِ بخشه. صربستون اینان به کنار، دِتا شه‌مختار ِبخش هم دانّه: کوزوو و متوهیا که جنوب دَره و وُیوودینا که شمال دله دره. کوزوو ۱۷ فوریه ۲۰۰۸ جه اعلان استقلال هاکرده ولی صربستون هنتا وه ره اتا مستقل ِکشور ندونده و سازمان ملل ِموقتی نماینده‌ئون دَرنه وره گردونِنّه.
صربستون ِباقی‌بموندست منطقه که نا کوزوو شِنه و نا ویوودینا شِنه ره میونی صربستون گانّه. میونی صربستون شه وسّه اتا محلی دولت ندانّه و سیاسی تقسیمات دله جا نَیینّه.
جمعیت‌شناسی
دچیینمه ۲۰۰۵ صربستون جمعیت اینتی بی‌یه:
- میونی صربستون: ۵٬۴۷۹٬۶۸۶
- وُیوودینا: ۲٬۱۱۶٬۷۲۵
- کوزوو: ۱٬۸۰۰٬۰۰۰
صربستون دله ویشته صرب هستنه. مهمترین اقلیتون صربستون دله آلبانیاییون، مجارون، بوسنیایی‌ئون، جوگی‌ئون، کروات‌ئون، چکی‌ئون و اسلواک‌ئون، مونته‌نگرویی‌ئون، مقدونیه‌یی‌ئون، بلغارون، رومانیایی‌ئون و... هستنه. دِتا استان وویوودینا و کوزووی ِتبار و مذهب هم بقیه جائون جه فرق کانده.
- جمع: ۷٬۴۹۸٬۰۰۱
- صربون: ۶٬۲۱۲٬۸۴۴ (۸۲٫۸۶ درصد)
- مجارون: ۲۹۳٬۱۷۲ (۳٫۹۱ درصد)
- بوسنیایی‌ئون: ۱۳۶٬۴۶۴ (۱٫۸۲ درصد)
- جوگیون: ۱۰۷٬۹۷۱ (۱٫۴۴ درصد)
- یوگوسلاوون: ۸۰٬۹۷۸ (۱٫۰۸ درصد)
- دیگرون: ۶۶۶٬۵۷۲ (۸٫۸۹ درصد)
شهرون
دچی‌ین
جمعیت شهرهای بزرگ (بیشتر از ۵۰٬۰۰۰ نفر) بر اساس سرشماری ۲۰۰۲ [۴]
- بلگراد: ۱٬۱۲۰٬۰۹۲
- نووی ساد: ۱۹۱٬۴۰۵
- نیش: ۱۷۳٬۷۲۴
- کراگویواتس: ۱۴۶٬۳۷۳
- سوبوتیتسا: ۹۹٬۹۸۱
- زرنیانین: ۷۹٬۷۷۳
- لسکوواتس: ۶۳٬۱۸۵
- اسمدِرِوو: ۶۲٬۸۰۵
- پانچِوو: ۷۷٬۰۸۷
- کروشواتس: ۵۷٬۳۴۷
- چاچاک: ۷۳٬۲۱۷
- اوژیک: ۵۴٬۷۱۷
- والیوو: ۶۱٬۰۳۵
- کرالیوو: ۵۷٬۴۱۱
- شاباتس: ۵۵٬۱۶۳
- ورانیه: ۵۵٬۰۵۲
- نووی پازار: ۵۴٬۶۰۴
- سومبور: ۵۱٬۴۷۱
بن بنویشت
دچی‌ین- ↑ رحمانی، بیژن: یوگسلاوی، کشوری با ویژگی‌های طبیعی و انسانی متنوع و منحصر. نشریه: «تحقیقات جغرافیایی» پاییز ۱۳۷۱ - شماره ۲۶. ص۵۱.
- ↑ رحمانی، بیژن: یوگسلاوی، کشوری با ویژگی‌های طبیعی و انسانی متنوع و منحصر. در نشریه: «تحقیقات جغرافیایی» پاییز ۱۳۷۱ - شماره ۲۶. ص۵۱.
- ↑ ایرنا
- ↑ www.citypopulation.de http://www.citypopulation.de/Serbia.html
منابع
دچی‌ین| ویکی تلمبار دله بتونّی پرونده‌ئونی که صربستون خَوری دَره ره پیدا هاکنین. |