Etrusche

Ll'Etrusche (p"e ll'etrusco 𐌀𐌍𐌍𐌄𐌔𐌀𐌓, Rasenna, o pure 𐌀𐌍𐌔𐌀𐌓, Rasna) fujeno nu populo ca abbitaje 'e riggione 'e ll'Italia centrale 'nfra 'o IX scieculo a.C. e 'o primmo scieculo d"a nasceta 'e Cristo, quanno 'a lloro cultura fuje totalmente assurpata 'a chella d"a Civiletà Rumana.

Attestata già d''o IX scieculo a.C. 'nt'a chella ca vene chiammata Cultura Villanuviana, <nowiki>'a Civiletà Etrusca avette nu gruosso 'nfrusso 'ncopp'a chella Rumana, fino a quanno, a partí già d"a Battaglia 'e Veio (stimata 'ô 396 a.C.), quanno ll'Esercito 'e Romma cunquistaje 'a cità etrusca 'e Veio aropp'a quase tre sciecule 'e battaglie e guerre 'nfra 'e ddoje cità, 'o cuntatto 'nfra 'e ddoje culture e 'a somma 'e tutte 'e vittorie ca 'a nascente Civilità Rumana attanette 'nt'â tutta 'a Penisula taliana facetteno sí ca 'a cultura latina assimelasse chella là etrusca. D"e sette rre 'e Romma, a llo mmaccaro tre fujeno 'e chiare origgene Etrusche (Tarquinio Prisco, Servio Tullio, e 'o jennero sujo, Tarquinio 'o Supierbo), mente d"e Tribbù origgenareje ca funnajeno Romma, se penza ca 'e ddiece chiammate cu 'o nomme Luceres, ca pe' cierti storici deriva d"a parola etrusca Lucumone (ca era 'o massimo cummannante d"e cità etrusche), fosseno 'e origgene etrusca.

Ll'Etrusche éreno abbile artiggiane, e llavuravano ll'oro, 'o fierro e 'o brunzo.

'A ceveltà etrusca recadde 'nto 'o IV/III seculo a.C. pe opera 're 'e Rumane.

• Purtale Storia: Trase ê vvoce 'e Wikipedia ca parlano 'e Storia