Encyklopedie

Een encyklopedie is een struktureerd skreven verzaemeling van meenskelike kennis, vaeke mit anvullings zo as ofbeeldings, geluudsopnames en videomateriaol. Een woordeboek kan een verdudeliking of synoniem geven, mar een encyklopedie leit uut wat et begrip betekent, verklaort et belang en de ontwikkeling dervan, verwiest naor eventuele onderdielen, aandere zaeken die dervan ofleided binnen of dielgebieden.

Encyklopedieën kunnen algemien van aord wezen en artikels bevatten over verskillende onderwarpen, of ze kunnen spesiaoliseerd wezen (bi'jgelieks een mediese encyklopedie of een taelkundige encyklopedie).

Een encyklopedie wordt saemensteld deur encyklopedisten. Deurgaons is der een centraole redaksie die vakspeciaolisten inhuurt um artikels te skrieven of bi'j te warken.

De volgende encyklopedieën bin over et algemien vri'j bekend: Wikipedie, Encarta, de Winkler Prins Encyclopedie en Britannica.

Etymologie

Et woord encyklopedie stamt of van et klassiek Grieks "ἐγκύκλιος παιδεία" (ommezet: "egkyklios paideia") en betekent letterlik "algemiene vorming". In partie encyklopedieën staot somtieds allienig specialistiese kennis van ien gebied. Encyklopedie wordde in 1541 veur et eerst (bi'jvoeglik) bruukt deur de Antwarpener Joachimus Fortius Ringelbergius (±1499-±1556) in zien wark Lucubrationes vel potius absolutissima kyklopaideia (Bazel, 1541). As zelsstaandig naemwoord in de titel kwam et as eerst veur in Encyclopaedia seu orbis disciplinarum tam sacrarum quam prophanarum epistemon (Bazel, 1559) van de Kroatiese encyklopedist Pavao Skalić (1534-1573).

De ordening in rubrieken is baseerd op een wetenskopssystematiek die weeromgaot op de Artes Liberales uut et hellenisties opvoedkundig model en op de moderne systematiek van de wetenskoppen zo as et ontwikkeld worde deur de filosoof sir Francis Bacon. De zogenuumde alfabetiese ordening van een encyklopedie is der laestdaegs inkommen.

Uutgaonde verwiezingen

Encyclopædia Britannica
L'Encyclopédie de Diderot et d'Alembert.
Citizendium - Engelstaelige encyklopedie
Scholarpedia: the free peer-reviewed encyclopedia - Engelstaelige encyklopedie skreven deur wetenskoppers
Vakgroep Boek-, Bibliotheek- en Informatiewetenschap (Universiteit van Amsterdam): Encyclopedieën: Overzicht van encyklopedieën in et Nederlaands, Duuts, Fraans en Engels.
Leerstoelgroep Boekwetenschap en handschriftenkunde (Universiteit van Amsterdam): Encyclopedieën: Overzicht van verskillende encyklopedieën.

Dit artikel is skreaven in et stellingwarvsk, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze.