Lork

De lork of larks (Larix) is n geslacht van koniferen. t Geslacht is in West-Europa t enigste algemeen veurkoemende geslacht dat swienters zien naolden löt vallen. De lork kömp veur in de koelere gemaotigde streken op t noordelik halfrond. De bomen wörden zo'n vuuftien tot dartig meter hoge, ze hebben n openstaonde krone en takken mit bulten derop. De kleine naoldachtige blaojen bin slentes eerst heldergreun, dan zachtgreun, en sares kleuren ze fel oranje-geel.

De Europese lork

De rechtopstaonde balke is van lorkenhout

Beschrieving

De twiegen kunnnen twee vormen hebben: de lange loten van tien tot vuuftig sentimeter, en de dwargloten van twee tot vuuf millimeter. An de lange loten staon de blaodjes op der eigen, an de dwargloten staon ze dronge op mekaar in kransjes van tien tot twintig stuks. De mannelike bloemen verschienen net wat eerder as de blaojen en bestaon uut bundeltjes van gelige meeldraojen die dronge op mekaar staon. De vrouwelike bloemen bin schubbige rozetjes die vertikaal an de lange loten greuien. Eerst bin ze greun of rood of paors van kleur; nao bevruchting riepen ze in ongeveer n halfjaor tot grauwbrune froemelige kegeltjes van één tot vuuf sentimeter groot.

Soorten

De Europese lork (Larix decidua) kömp van nature veurnamelik veur in de Alpen en de Karpaten, kort bie de boomgrens, mer lorken wörden in oek tunen en parken an-eplaant as sierboom. De in de Nederlaandse bossen veurkoemende lork is meestentieds n krusing van disse Europese lork mit de Japanse lork (Larix kaempferi). De krusing Larix ×marschlinsii (synoniem: Larix ×eurolepis) greuit iezelig vlogge en is dus n goeie boom veur de bosbouw en as houtleveransier.

De Siberiese taiga besteet veur n belangriek deel uut twee lorksoorten: de Siberiese lork (Larix sibirica) in West-Siberië en de Aziatiese lork (Larix gmelinii) in Oost-Siberië.

Hout

Lorkenhout is duurzaam, waotervast en stark. t Wördt vake gebruukt as rikkige, bouwhout (veur binnen en buten), en veur scheepsrompen. t Marg is donker-roodbruun en tekent zich scharp aof tegen t bleekbrune spienthout.

Ziekten

As in de umgeving van n lork peppels staon, kan e an-etast wörden deur de roest Melampsora larici-populina.

Nedersaksies

• Tweants: lorke
• Veluws:
  • lariks
  • larik (Vaossen, Apeldoorne)
  • laarks (Putten, Elspeet)
  • laoriks (Hoevelaken)
  • lark (Armelo, Appel, Apeldoorne, Klarenbeek, Harskamp)
  • larke* (Apeldoorne)
  • larks (Elburg, Nunspeet, Garderen)
  • lärks (Waopenvelde)
  • lärkse (Heerde, Emst)
  • lork (Nunspeet, Armelo, Barreveld)
  • lorke (Wenum-Wiesel)
  • lörk (Lunteren)
  • lörke (Attem)
  • denne (Klanenbeek)

Uutgaonde verwiezing

Commons: Lork - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.

Dit artikel is eskreaven in et westveluwske dialekt van Nunspeet, in de Algemene Nedersaksiese Schriefwieze.