Smoapoeper

n Smoapoeper (Crataegus) is n geslacht van struukn dee't inheems zeent in Europa, Noord-Amerika, Azië en Noord-Afrika. Wat soortn komt ook as boom vuur. n Smoapoeper wör um de deurns dee't'e hef ook völle in heagn gebroekt (vandoar det'e ook wal bekeand steet as heagndoorn). Hee hef hard hoold met ne fiene samenstellige.

Eankelstieligen Smoapoeper

Van t geslacht Crataegus, ook wal steendoorn eneumd, leawt in de Benelux twee soortn. Dit zeent n Eankelstieligen Smoapoeper (Crataegus monogyna syn. C. oxycantha) en n Dubbelstieligen Smoapoeper (Crataegus laevigata), mear der besteet ook ne krusing van dee beaide, de Crataegus ×macrocarpa, den't ook in t weeld gröait.

t Geslacht hef verskeaidene hoonderden soortn, woervan't der mear dree in Neerlaand vuurkomt, zowal in t weeld as as an eplaanten proonkboom. Doarnöast wörd de Crataegus persimilis oet China ehaald en hier as proonkboom epott.

Naamnherkomst

t Verhaal geet det a'j dr tevölle van nemt, de'j dr van an n dunn komt. Later zol t woord smal verbasterd wean töt smoa, of in verbaand stoan met t Skandinaviese woard små, wat kleain beteeknt, en oet wörd esprökn as "smoa". Ne aandere verkloarige is det t woord ne verbasterige is van t Riesnse woord smee, wat zacht, dun betekent.

Kenmoarkn

n Eankelstieligen Smoapoeper kan gröain töt nen boom van 10 meter hoge, terwiel at n Dubbelstieligen 4,5 meter hoge kan worden. Ze blöait roond mai/juni met stoark roeknde blaadn. De täkke hebt deurns.

As proonkboom wörd van n Dubbelstieligen t ras 'Paul's Scarlet' epott. Disn hef volle, rozerooie bloomn en maakt gin vruchtn an. Duur de gevulde bloomn is disn Smoapoeper meender geveulig vuur bakterievuur (Erwinia amylovora). Disn boom wörd ongevear 6 meter hoge, en wörd vermeerderd duur te eantn op de oonderstämme van aandere soortn.

n Smoapoeper wörd duurdet'e van dee grote stekkels hef, nit völle duur gröazers egetn, en kan doarumme froai beskoarmd vuurtleawn. Hee plaant zik vuurt duur zöa te streuin en skötte te verspreaidn.

Medisien

Smoapoepers wordt al seend t 16de joarhoonderd gebroekt um de bloodsroondgaank te stimuleern. Disse woarkige keump van n stof rutine: disn stof steet bekeand van t teegngoan van blaauwe steans. Doar keump nog boawenop det t helpt met t verleegn van de cholesterol. Oet n naam blik ook det'e good woarket a'j der nit good of köant komn.

Ofbeeldingsriege

• 
  Blöaisel van n Eankelstieligen Smoapoeper
• 
  Blöaisel van n Eankelstieligen Smoapoeper
• 
  Vruchtn van n Eankelstieligen Smoapoeper
• 
  Täkkedeurns bie n Eankelstieligen Smoapoeper

Neersassies

• Drèents
  • hagedoorn
  • meiboom (ZWZ)
  • meidoorn
  • meitakke (ZWZ)
    • De vrucht het de frabei (ok frat-, fret-) of peerdekeutel (ok -weep, -krubbe).
    • Een pit het een loes (ZWZ).
• Tweants
  • smoapoeper, smalpoeper (Riesns)
  • meidoorn
  • heagndoorn
• Veluws
  • meidoorn(e), meidoren
  • doreboompie, doreheg (Bunsjoten)
  • kannetjesstruuk (Barreveld)

Commons: Smoapoeper - plaatjes, filmkes en/of gelüüdsbestanden.