Ribosom

Ribosomen sünd lüttje Eenheiten in de Zellen vun Leevwesen. Se bestaht ut Proteine un Ribonukleinsüern (RNA). Ribosomen gifft dat bi Prokaryoten just so, as bi Eukaryoten. Dor finnt se sik in dat Zellplasma, in de Mitochondern un in de Chloroplasten. Se weert bruukt, um Proteine to produzeern. De Informatschoon, wie dat gahn schall, gifft de Basensequenz vun de DNA. De enkelten Aminosüern weert akraat in de Reege, wie de doren Gene dat vörschrievt, to en Kedenmolekül tohopensett. De mRNA bringt dor de Informatschoon for to de Ribosomen hen. Akraat na düsse Informatschoon, de in de mRNA spiekert is, weert de Aminosüern in en Reege tohopenknütt. Düsse Perzess warrt Translatschoon nömmt, dat heet up Platt: „Oversetten“. De Translatschoon vun de mRNA an dat Ribosom is en zentralen Bestanddeel vun de Proteinbiosynthese un kummt bi all Leevwesen vor.

Translatschoon an en Ribosom

Wie se tohopensett sünd un wat for Aarden dat gifft

Ribosomen sünd enkelte Köörn mit en Döörmeter vun bi 20 – 25 nm. Se bestaht to twee Delen ut RNA (rRNA) un to een Deel ut Proteine. Bi all Organismen gifft dat twee Unnerenheiten, de sik na de Grötte un de Funktschoon hen verscheelt. Ut‘neen holen weern könnt se dör dat Verholen bi de Sedimentatschoon. Meten warrt dat in „Svedberg“-Eenheiten (S). Bi de Translatschoon sluut se sik tohopen un gaht an de Arbeit. De grode Unnereenheit knütt dor de Aminosüern bi to en Keden tohopen (Peptidyltransferaseaktivität), un de lüttje Unnereenheit leest de Informatschoon vun de mRNA. Beide Unnereenheiten bestaht ut Proteine un rRNA. Bi Eukaryonten weert se beide in de Lüttkarns in den Zellkarn tostann brocht un dör de Zellgatten in dat Zellplasma brocht.

Literatur

• Donald Voet und Judith G. Voet: Biochemie. Wiley-VCH 1994; ISBN 3-527-29249-7; S. 917ff.
• Alexander S. Spirin: Ribosomes (Cellular Organelles). Springer, Berlin 1999; ISBN 0-306-46145-5
• Reginald Garrett und Charles M. Grisham: Biochemistry. (International Student Edition). Cengage Learning Services; 4. Uplage 2009; ISBN 978-0-495-11464-2
• Klinge, S. et al. (2012): Atomic structures of the eukaryotic ribosome. In: Trends Biochem Sci. 37(5); 189–198; PMID 22436288; doi:10.1016/j.tibs.2012.02.007
• Wilson, DN. und Doudna Cate, JH. (2012): The structure and function of the eukaryotic ribosome. In: Cold Spring Harb Perspect Biol. 4(5); 1–17; PMID 22550233; PDF (fre‘en Volltext, engl.)
• Melnikov, S. et al. (2012): One core, two shells: bacterial and eukaryotic ribosomes. In: Nat Struct Mol Biol. 19(6); 560–567; PMID 22664983;

Weblenken

• Proteopedia: Ribosome
• Ribosomal Database (Datenbank over ribosomale Proteine)
• Video: Over de Ribosome, wie se entdeckt wurrn sünd un ehre Struktur
• Video: Proteinbiosynthese an dat Ribosom (Kenyon College, engelsch) (MP4; 39,8 MB)