Kledaaschmaker
Kledaaschmaker is en Beroopsbeteken ut de dorstellen Kunst. De Kledaaschmaker hett de Opgaav tosamen mit den Bühnen- oder Szenenbillner un mit den Speelbaas de Kledaasch uttoklamüstern, de de Schauspelers in en Theater- oder Filmprodukschoon anteihn schüllt. Dat Fack vun de Kledaaschmakeree kann an en poor Kunsthoochscholen studeert warrn. Mitünner warrt de Kledaasch un dat Bühnenbild tohopen vun een Person utklamüstert, wat denn as Utstatten betekent warrt.
Kledaaschmaker an’n Theater
ännernUtarbeiten
ännern
De Kledaaschmaker hett toeerst veel mit den Speelbaas to doon. De hett mit dat Regeer vun’t Theater en Stück afsproken, dat speelt warrn schall, wat he denn vun’n Inholt her mit den Bühnenbillner, den Kledaaschmaker un den Dramaturg bearbeiten deit.
De Keldaaschmaker analyseert den Text un plaant de Kledaasch tomeist in Reakschoon op de Utarbeiten vun dat Bühnenbild un ok dat Maskenbild. In wietere Tosamenarbeit mit den Speelbaas, den Dramaturg und den Bühnenbillner wasst en visuell Kunzept, dat de Afsicht vun de Inszeneren in ehr Wirken ünnerstütten schall. Disse Phaas vun’t Vörbereiten kann mitünner över en Johr vör de Premiere vun dat Stück anfangen.
Üm de Figuren to finnen, de dorstellt warrn schüllt, warrt Fotos, Skizzen un Sammlungen anleggt. Dorbi is dat wichtig, dat de Kledaaschmaker de Schauspelers mit jemehr Utstrahlen, Wannelborkeit un körperlich Wirken kennen deit. Faken warrt dorüm de Kledaasch eerst fastleggt, wenn dat Stück al proovt warrt.
Ümsetten
ännern
Üm sien INfäll vun de Kledaasch ümtosetten, dröpt sik de Kledaaschmaker mit dat Kledaaschafdeel vunt Theater un stellt sien Muster un Skizzen vör. Mit de Mitarbeiters, de Kledaaschmeesters, Snieders, Helpslüüd un mit dat Maskenafdeel warrt besnackt, wat technisch, finanziell un vun de Tiet her ümtosetten geiht. Spätestens bei der Ausstattungsprobe (in der Oper Klavierhauptprobe genannt) sind alle fertigen Kostüme und Masken auf der Bühne zu sehen. Jetzt bleibt noch wenige Tage Zeit für Änderungen bis zur Premiere. De Kledaaschmeesters maakt sik denn Gedanken, woans de utdachte Kledaasch maakt warrn kann un stimmt sik mit den Kledaaschmaker af. Eerste Proven warrt an Sniederpoppen mit köffte oder nee maakte Delen tosamenstellt. Eerst later kummt en Anproov mit de Dorstellers. Dorbi warrt keken, woans de Kledaasch sitten deit, man ok, woans se wirken deit, u’n wo dull se den Schauspeler inschränken deit. De Kledaasch schall ok bi de szeenschen Proven antogen warrn, vunwegen dat se dat Speel verännern deit. Wenn dat vun de Tiet her nicht geiht, warrt lieke Provenkledaasch maakt oder praat stellt. De Helpsmann hett en Oog op dat Herstellen, sitt bi de Proven un stimmt sik mit de anneren Afdelen af. Bi de Utstattenproov warrt denn all fardigen Kledaaschstücken op de Bühne bröcht. Dorna sünd blots noch en poor Daag Tiet, üm noch wat to ännern.
Kledaaschmaker bi Film un Feernsehn
ännernJüst so as bi’t Theater mööt Kledaaschmakers bi’n Film en Reeg vun Anlagen un Talenten mitbringen. Dorto höört künstlerische Saken as Fantasie, Malen un Teken as ok en Sinn för Farv un Form, Insichten in dat Handwark vun de Sniederee un de Stoffen, de in Fraag kamt, liekers ok dat Vermögen to Organiseren un to Improviseren, dat Weten üm de technischen Speelorden vun’n Film, man ok en goot Allgemeenweten, wat to’n Bispeel de Kunst- un Kulturhistorie bedröpt.
Afloop
ännern
In de eersten Phaas warrt dat Dreihbook dörarbeit, eerste Infäll warrt sammelt un mit den Speelbaas, de Schauspelers, de Kamera, den Szenenbillner un so wieter afsnackt. De Funkschoon vun de Kledaasch warrt rutarbeit un en Kunzept to Stil, Klöör un Dramaturgie tosamenstellt. Dorbi warrt Bildmaterial un histoorsche Informatschonen ut Bökereen, Archiven, Museums un annere Born tosamendragen.
Biller vun de Kledaasch warrt maakt un in’n Kledaasch-Fundus na Saken keken, de al dor sünd. In Tosamenarbeit mit Warksteden un Herstellers warrt över Stoff un annere Materialen beraat, wobi dat Budget in’t Oog behollen un kalkuleert warrn warrn mutt. Ok bi Filmarbeiten mutt de Kledaaschmaker den Dorsteller kennen un sien Egenorden un Maten faststellen.
Dorna warrt de Ideen un Skizzen ümsett. Dorbi mutt de Anproov mit de Schauspelers organiseert un överwacht warrn. Dat Herstellen vun de Kledaasch steiht hier in Vördergrund. Dorbi is mit de Herstellers un Leverfirmen to verhanneln, warrt Material inköfft un de fardigen Stücken vun den Speelbaas, de Kameralüüd un de Schauspelers afnahmen.
Wiel de Dreihtiet sorgt de Kledaaschmaker dorför, dat de nödige Kledaasch, de na de Dagdispositschoon bruukt warrt, rechtietig praat is. Dorbi mutt na Situatschoon ok al mol Kledaasch na künstlerische oder modische Anspröök ännert warrn.
To’n Afsluss mööt de Mitarbeiterkru un de Arbeitsrüüm na Afspraak mit de Produkschoon, oplöst warrn. De Kledaasch warrt torüch bröcht un in’n Fundus lagert. Dorto kamt de Afwickeln vun de Kosten, Kooplisten, Funduslisten un so wieter. Mitünner warrt ok dat Nadreihn vun Szenen nödig, för de denn wedder de nödige Kledaasch praat stellt warrn mutt.
Kiek ok
ännernLiteratur
ännern- Fabienne Liptay (Rutgever): Milena Canonero (= Film-Konzepte Bd. 40). München: edition text + kritik, 2015.