मेरठ

मेरठ भारतको उत्तर प्रदेश राज्यको एक शहर हो । यहाँ नगर निगम कार्यरत छ । यो प्राचीन नगर दिल्लीदेखि ७२ कि॰मी॰ (४४ मील) उत्तर पूर्वमा स्थित छ । मेरठ, राष्ट्रीय राजधानी क्षेत्र (एन.सी.आर) को हिस्सा हो । यहाँ भारतीय सेनाको एक छावनी पनि छ । यो उत्तर प्रदेशको सबैभन्दा क्खिटो विकसित र शिक्षित हुने जिल्लाहरूमा एक हो ।

मेरठ میرٹھ
शहर
देश	भारत
राज्य	उत्तर प्रदेश
जिल्ला	मेरठ
क्षेत्रफल
• शहर	१४१.८९ किमी२ (५४.७८ वर्ग माइल)
उन्नतांश	२२४.६५९ मिटर (७३७.०७० फिट)
जनसङ्ख्या  (2011)
• शहर	१,३०९,०२३
• क्रम	26
• घनत्व	९२००/किमी२ (२४०००/वर्ग माइल)
• महानगर	१,४२४,९०८
समय क्षेत्र	युटिसी+5:30 (IST)
PIN	250 0xx
टेलिफोन कोड नं.	91- 121- XXXX XXXX
सवारी दर्ता	UP-15
वेबसाइट	meerut.nic.in

भूगोल

मेरठको भौगोलिक स्थिति 28.98° N 77.7° E यहाँको औसत ऊंचाई २१९ मीटर (७१८ फीट) छ ।

निकटवर्ती शहर :

• राजधानी दिल्ली
• रुडकी
• देहरादुन
• सहारनपुर
• अलीगढ
• नौयडा
• गाजियाबाद
• हापुड़

मीडिया

मेरठ एक महत्त्वपूर्ण मास मीडिया केन्द्र बन्दै छ । देशको विभिन्न क्षेत्रहरूदेखि पत्रकार एवं अन्य मीडियाकर्मी यहाँ कार्यरत छन् । हाललैमा, धेरै समाचार च्यानलहरूले अपराधमा केन्द्रित कार्यक्रम देखाउन आरम्भ गरेका छन् । चूँकि मीडिया केन्द्र मेरठमा स्थित छ, तब शहरलाई राष्ट्रीय स्तरमा राम्रो प्रचार मिल्दैछ । हालैको वर्षहरूमा नगरमा कानुन व्यवस्थाको स्थिति धेरै सुधारिएको छ । यसमा मीडियाको धेरै ठुलो हात छ ।

मेरठ वेब मीडियाको पनि मुख्य केन्द्र बन्दै छ । मेरठमा एक्सएन व्यू न्यूज, र धेरै अन्य वेब मीडिया च्यानल स्थिति छन् ।

शिक्षा

नगरमा कुल चार विश्वविद्यालय छन्, चौधरी चरण सिंह विश्वविद्यालय, सरदार वल्लभ भाइ पटेल कृषि एवं प्रौद्योगिकी विश्वविद्यालय, शोभित विश्वविद्यालय एवं स्वामी विवेकानंद सुभारती विश्वविद्यालय । यस बाहेक नगरमा धेरै अन्य महाविद्यालय एवं विद्यालय छन् ।

नौचन्दी मेला

यहाँको ऐतिहासिक नौचन्दी मेला हिन्दू – मुस्लिम एकताको प्रतीक हो । हजरत बाला मियाको दरगाह एवं नवचण्डी देवी (नौचन्दी देवी) को मन्दिर एक अर्काको निकटमा स्थित छन् । मेलाको बेला मन्दिरको घण्टीहरूको साथ अजानको आवाज एक सांप्रदायिक आध्यात्मको प्रतिध्वनि दिन्छ । यो मेला चैत्र मासको नवरात्रि पर्वदेखि एक सप्ताह पहलेबाट लाग्छ । होलीको लगभग एक सप्ताह पछि र एक माहिना सम्म चल्छ ।

पर्यटन स्थल

• पाण्डव किला
• शहीद स्मारक
• शाहपीर मकबरा
• हस्तिनापुर तीर्थ
• जैन श्वेतांबर मन्दिर
• रोमन कैथोलिक चर्च
• सेन्ट जोन चर्च
• नंगली तीर्थ
• सूरज कुण्ड
• जामा मस्जिद
• द्रोपदी की रसोई
• हस्तिनापुर अभयारण्य

आवागमन

वायु मार्ग

पन्तनगर विमानक्षेत्र वा इन्दिरा गान्धी अन्तर्राष्ट्रीय विमानक्षेत्र मेरठको निकटतम एयरपोर्ट हो । पन्तनगरको एयरपोर्ट मेरठदेखि 62 किमी. को दूरीमा स्थित छ ।

रेल मार्ग

मेरठ जंक्शन देशको प्रमुख शहरहरूसङ अनेक ट्रेनहरूको माध्यमबाट जोडिएको छ । दिल्ली, जम्मू, अम्बाला, सहारनपुर आदि स्थानहरू देखि सजिलै मेरठ पुग्न सकिन्छ ।

सडक मार्ग

मेरठ उत्तर प्रदेश र आसपासको राज्यहरूको अनेक शहरहरूसङ सडक मार्गद्वारा जोडिएको छ । राज्य परिवहन निगमको बसहरू अनेक शहरहरूदेखि मेरठको लागि नियमित रूपले चल्छ ।