Straatfotografie

Straatfotografie is een fotografiegenre waarin de mens en zijn omgeving centraal staan. Je zou het als een kunstzinnige vorm van documentaire fotografie kunnen beschouwen, en tegelijkertijd is het 'slechts' een kiekje, een momentopname die de kijker op de een of andere manier treft. Het is een genre dat binnen de fotografie opnieuw meer belangstelling krijgt van zowel professionele als amateurfotografen. Opvallend is bijvoorbeeld dat het aantal workshops en websites over straatfotografie steeds maar toeneemt. Nederlandstalige boeken zijn er nog maar weinig over dit onderwerp. De beginnende straatfotograaf is vooral aangewezen op Engelstalige publicaties.

Wat is het?

Eigenlijk kun je niet zo precies afbakenen wat straatfotografie is, want elke fotograaf heeft daar wel zijn eigen ideetjes over. Creatieve mensen houden immers niet zo van opgelegde regels en starre tradities. In het algemeen verwijst straatfotografie naar het maken van foto's in de openbare ruimte - niet alleen straten, maar ook parken, stranden, winkelcentra, stations en andere plaatsen waar mensen samenkomen. In tegenstelling tot de traditionele documentaire fotografie is het voornaamste doel van de straatfotografie niet zozeer om een bepaald onderwerp te documenteren, maar eerder om de visie te tonen die de fotograaf op de wereld heeft. Meer hierover lees je in het hoofdstuk "Visie op straatfotografie".

"Le moment décisif"

Viering van het einde van de oorlog tegen Japan op Times Square
Foto: Victor Jorgensen

Elke fervent straatfotograaf is een beetje een jager. Hij jaagt naar die ene speciale foto die dat ene speciale moment vastlegt. Soms lukt dat, soms is het moment waarop je had moeten afdrukken al voorbij. Toeval speelt een vrij grote rol. Wat goede straatfotografen gemeen hebben, is intuïtie. Zij weten of voelen gewoon dat er iets in de lucht hangt, en zij slagen er meer dan andere mensen in om "le moment décisif" vast te leggen. Over dat "beslissende moment" is nogal wat te doen binnen de straatfotografie; het heeft een aura van mystiek omdat niet goed te beschrijven is wat het precies betekent. Maar iedereen die een oog heeft voor goede foto's weet wat het is. Daar is de straatfotograaf elke dag opnieuw naar op zoek. En als hij af en toe raak schiet, dan maakt dat zijn dag goed. Meer hierover lees je in het hoofdstuk "Wat maakt straatfotografie toch zo boeiend?"

Uitrusting

Een straatfotograaf is eerder een minimalist wat het materiaal betreft. Hij of zij gaat met zo weinig mogelijk ballast op stap: een digitaal cameraatje van een paar honderd gram, met niet-verwisselbare lens is ruim voldoende. De meeste straatfotografen werken met een compacte digitale camera met lichtsterk objectief, maar ook bijvoorbeeld een smartphone of een spiegelreflex kan prima dienst doen. Een nadeel van de klassieke analoge spiegelreflex met filmrolletjes is het geluid dat de opklappende spiegel maakt bij het nemen van een foto. Veel straatfotografen verkiezen immers onopgemerkt (in "stealth mode"!) op straat te werk te gaan. Wil je toch een 'betere camera' voor het straatwerk, dan zijn er tegenwoordig (dure) digitale high-end compactcamera's die beschikken over lichtsterke objectieven en grote sensors. Met deze toestellen kun je foto's nemen onder slechtere lichtomstandigheden, lagere filmgevoeligheid (ISO) (wat scherpere korrel oplevert bij vergrotingen) en met grotere sluitersnelheden. Meer hierover lees je in het hoofdstuk "De beste straatcamera".

Straatfotografie met respect voor privacy

Elke straatfotograaf heeft zo zijn eigen stijl. Sommigen verkiezen om onopvallend te werk te gaan, anderen maken onbekommerd close-ups en trekken zich niets aan van de reacties van de gefotografeerden. Het recht op vrijheid van meningsuiting van de fotograaf botst hier met het recht op de persoonlijke levenssfeer van degene die hij fotografeert, wat wel eens tot conflicten kan leiden. Lees meer hierover in het hoofdstuk "Straatfotografie met respect voor privacy".

Verder lezen in dit wikibook

Bronvermelding

(en) John Batdorff, Street Photography, a guide to finding and capturing authentic portraits and streetscapes, Amazon Digital Services, Inc. 2013
(en) Thomas Leuthard, Going Candid (e-book, 2011)
(en) Clive Scot, Street Photography: From Atget to Cartier-Bresson. Londen: I. B. Tauris, 2007
(en) Michael Ernest Sweet, The Street Photography Bible, 2014
(nl) Michael Freeman, Digitale straatfotografie, Librero, 2014
(nl) Visie op straatfotografie

Wikipedia heeft een encyclopedisch artikel over Straatfotografie