Akharhynchus
Akharhynchus martilli is een pterosauriër, behorende tot de Pterodactyloidea, die tijdens het midden van het Krijt leefde in het gebied van het huidige Marokko.
Vondst en naamgeving
bewerkenVan een fossielenhandelaar te Erfoud werd een snuit van een pterosauriër verworven. Deze was vermoedelijk gevonden bij Tafilalt, in welk gebied de man zijn contacten heeft, maar het is onbekend door wie en waar precies. Het fossiel werd uiteindelijk toegevoegd aan de collectie van de Faculté de Sciences Aïn Chock, Département de Géologie, Université Hassan II de Casablanca.
In 2024 werd de typesoort Akharhynchus martilli benoemd en beschreven door Megan L. Jacobs, Roy E. Smith en Samir Zouhri. De geslachtsnaam is een combinatie van het Arabisch achar, "andere", en het Grieks rynchos, "snuit". De soortaanduiding eert de Britse paleontoloog David Michael Martill die de afgelopen jaren een grote bijdrage heeft geleverd aan de opleving van het pterosauriëronderzoek in Marokko door het aankopen van zulke fossielen. De Life Science Identifiers, nodig voor de geldigheid van de naam, zijn B97ECDC8-CA09-4567-BDB2-789EBB3CABF6 voor het geslacht en AB939E27-CA1F-492E-B7F3-1AC47044AFE2 voor de soort.
Het holotype, FSAC-KK 12500, is gevonden in een laag van de Ifezouaneformatie, deel van de Kem Kem-groep die dateert uit het Albien-Cenomanien, ongeveer honderd miljoen jaar oud. Het bestaat uit de voorste gepaarde praemaxillae van de voorste snuit met daarin vier paar tandkassen.
Beschrijving
bewerken
Akharhynchus is vermoedelijk ongeveer even groot als Siroccopteryx met een spanwijdte van zo'n vier à vijf meter.
De beschrijvers stelden enkele onderscheidende kenmerken vast. Eén daarvan is een autapomorfie, unieke afgeleide eigenschap. De bovenrand en zijranden van het deltoïde facet, de driehoekige structuur op de snuitpunt, zijn in vooraanzicht afgerond.
Daarnaast is er een unieke combinatie van op zich niet unieke kenmerken. Het eerste tandenpaar is geplaatst op de grens van de onderrand van het deltoïde facet en het voorste verhemelte. De opstaande binnenranden van het eerste paar tandkassen raken elkaar. Het eerste paar tandkassen is de helft kleiner dan het tweede paar. De voorrand van het verhemelte is recht in onderaanzicht. De middenrichel op het verhemelte begint ter hoogte van de voorkant van het derde paar tandkassen, niet bij het vijfde paar als bij Siroccopteryx.
De bewaarde snuitpunt, tweeënzestig millimeter lag, heeft een rechthoekig profiel in onderaanzicht met een bredere rechte voorrand; bij Siroccopteryx is de breedte constant . Het eerste tandpaar staat meer vooraan en hoger maar lager dan bij Siroccopteryx. De derde en vierde tandkassen hebben geen opstaande randen. De vierde tanden waren vermoedelijk wat groter dan de derde.
Fylogenie
bewerkenAkharynchus werd in de Tropeognathinae geplaatst, als zustersoort van Siroccopteryx uit hetzelfde gebied:
| Anhangueria |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Literatuur
bewerken- Jacobs, Megan L.; Smith, Roy E.; Zouhri, Samir. 2024. "A new ornithocheirid pterosaur (Pterosauria: Ornithocheiridae) from the mid-Cretaceous Ifezouane Formation, Kem Kem Group of Morocco". Cretaceous Research: 106015